Tur Bajarbhav : तुरीच्या बाजारभावात मोठी वाढ होणार ! पण नक्की कधी ? वाचा महत्वाची अपडेट
देशभरातील बाजारात नव्या तुरीच्या दरात सध्या मोठ्या प्रमाणात चढ-उतार पाहायला मिळत आहेत. सध्या तूर ७,००० ते ७,३०० रुपये प्रति क्विंटल दराने विकली जात आहे, तर केंद्र सरकारने जाहीर केलेला हमीभाव ७,५५० रुपये प्रति क्विंटल आहे. हमीभावाच्या तुलनेत सध्या बाजारभाव कमी असल्याने शेतकऱ्यांनी घाईघाईने विक्री न करता योग्य संधीची वाट पाहावी, असा सल्ला बाजारतज्ज्ञांनी दिला आहे.
सरकारने यंदा संपूर्ण तूर हमीभावाने खरेदी करण्याचे आश्वासन दिले आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना बाजारभावाच्या घसरणीमुळे होणाऱ्या संभाव्य तोट्यापासून दिलासा मिळू शकतो. तसेच, तुरीची बाजारातील आवक जसजशी कमी होईल, तसतसे दरांमध्ये सुधारणा होण्याची शक्यता आहे. अभ्यासकांच्या मते, मार्चनंतर तुरीचा बाजार ८,००० रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत पोहोचू शकतो. तसेच पुढील काही महिन्यांत बाजारभाव वाढून ८,५०० ते ९,००० रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत जाऊ शकतो, असा अंदाज व्यक्त करण्यात आला आहे.
सध्याच्या घसरणीमागची कारणे
यंदा तुरीच्या बाजारभावात घट होण्याची प्रमुख दोन कारणे आहेत. प्रथम, देशात तुरीच्या उत्पादनात सुमारे १४% वाढ झाली आहे. यंदा पावसाचे प्रमाण अनुकूल राहिल्यामुळे उत्पादनही जास्त झाले आहे. परिणामी, बाजारात मोठ्या प्रमाणात नव्या तुरीची आवक सुरू आहे, ज्याचा थेट परिणाम दरांवर झाला आहे.
दुसरे महत्त्वाचे कारण म्हणजे, सरकारने तुरीच्या शुल्कमुक्त आयात धोरणाला मुदतवाढ दिली आहे. यामुळे २०२४ मध्ये जवळपास १२ लाख टन तूर आयात झाली, आणि येत्या काही महिन्यांत आणखी मोठ्या प्रमाणावर तूर आयात होण्याची शक्यता आहे. याचा थेट परिणाम देशातील स्थानिक बाजारभावावर होतो आहे. तसेच, सरकारच्या अंदाजानुसार देशातील तुरीचे उत्पादन ३५ लाख टनांपर्यंत स्थिर राहील, त्यामुळे आगामी काळात बाजारावर अधिक दबाव येऊ शकतो.
हमीभावाखाली विक्री टाळा
सध्या तुरीचा बाजारभाव हमीभावाच्या तुलनेत कमी आहे, त्यामुळे शेतकऱ्यांनी पॅनिक सेलिंग (घाईघाईने विक्री) करू नये, असे आवाहन करण्यात आले आहे. सरकारने संपूर्ण तूर हमीभावाने खरेदी करण्याचे आश्वासन दिले आहे, त्यामुळे शेतकऱ्यांनी संयम ठेवण्याची गरज आहे.
तुरीच्या मागणीमध्ये पुढील काही महिन्यांत वाढ होण्याची शक्यता आहे. सध्या देशांतर्गत साठा मर्यादित आहे आणि मागील हंगामात उत्पादन कमी झाल्याने बाजारात मोठ्या प्रमाणावर साठवणूक करण्यात आलेली नाही. त्यामुळे उत्पादन वाढूनही मागणी कायम असल्याने बाजारभाव वाढण्याची शक्यता आहे. अभ्यासकांच्या मते, मार्चनंतर तुरीचा दर ८,००० रुपयांपर्यंत पोहोचू शकतो आणि नंतर पुढील काही आठवड्यांत तो ८,५०० ते ९,००० रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत वाढू शकतो.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचा सल्ला
सरकारच्या धोरणांमुळे आणि तुरीच्या मागणी-पुरवठा स्थितीमुळे आगामी काळात तुरीच्या दरात मोठ्या प्रमाणात चढ-उतार होण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांनी सध्याच्या परिस्थितीचा योग्य आढावा घेऊन विक्रीचे नियोजन करणे गरजेचे आहे. बाजारातील परिस्थिती सतत बदलत असते, त्यामुळे दरांवरील दबाव लक्षात घेऊन योग्य वेळी तूर विक्री करणे फायदेशीर ठरेल.
शेतकऱ्यांनी हमीभावाखाली तूर विकू नये आणि शक्य असल्यास हमीभावाने विक्री करावी, असेही तज्ज्ञांचे मत आहे. जर बाजारातील आवक कमी झाली आणि मागणी वाढली, तर तुरीचे दर आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी घाईगडबडीने तूर विकण्याऐवजी योग्य वेळेची वाट पाहावी, असे तूर बाजारातील अभ्यासकांनी स्पष्ट केले आहे.