Tur Bajarbhav : तुरीच्या दरात चढ-उतार: शेतकऱ्यांचे नुकसान वाढले

विदर्भातील बाजारपेठांमध्ये सध्या तुरीच्या दरात मोठी अस्थिरता पाहायला मिळत आहे. शासनाने ७५५० रुपये प्रति क्विंटल हमीभाव निश्चित केला असला, तरी बाजारातील प्रत्यक्ष दर त्याखालीच राहिल्याचे दिसत आहे. अमरावती, यवतमाळ, अकोला आणि शेगाव बाजार समित्यांमध्ये तुरीच्या दरात मोठा दबाव असून, शेतकऱ्यांना प्रति क्विंटल ५५० ते १००० रुपयांपर्यंत तोटा सहन करावा लागत आहे.

अमरावती बाजारात मोठी आवक, पण दर स्थिर

अमरावती बाजार समितीत दररोज ६००० क्विंटलपेक्षा अधिक तूर विक्रीसाठी येत असून, तुरीचे दर ६८०० ते ७४२१ रुपयांच्या दरम्यान स्थिरावले आहेत. प्रक्रिया उद्योगांची कमी मागणी आणि जास्त ओलाव्यामुळे दर कमी असल्याचे व्यापारी सांगतात. सोमवारी (ता. ३) बाजारात ८५०० क्विंटल तूर विक्रीसाठी आली होती, मात्र नव्या तुरीला केवळ ६८०० ते ७००० रुपयांचा दर मिळतो आहे. जुन्या तुरीला तुलनेने अधिक दर मिळत असल्याने शेतकऱ्यांना मोठे नुकसान सोसावे लागत आहे.

बाजारांतील स्थिती

• कारंजा लाड (वाशीम) – येथे तुरीची आवक ३४०० क्विंटलपर्यंत झाली असून, दर ६३०० ते ६८५५ रुपये प्रति क्विंटल आहे, जो अमरावतीच्या तुलनेत अधिक दबावात आहे.
• यवतमाळ – येथे रोज ५००० क्विंटल तूर विक्रीसाठी येत असून, दर ६४०० ते ७१८० रुपये आहे. शेतकऱ्यांना प्रति क्विंटल ९०० ते १००० रुपयांचा तोटा होत आहे.
• चांदूरबाजार (अमरावती) – येथे तुलनेने अधिक दर मिळत असून, ६५०० ते ७६५० रुपये प्रति क्विंटल दर आहे.
• अकोला – तूर आवक २०८९ क्विंटल असून, येथे ५५०० ते ७६०० रुपये दर मिळत आहे. शेतकरी तुरीच्या साठवणुकीला प्राधान्य देत असल्याने आवक काहीशी मर्यादित आहे.
• शेगाव (बुलडाणा) – येथे तुरीला सर्वात कमी दर मिळत असून, ५८०० ते ६९५० रुपये प्रति क्विंटल दर मिळतो आहे, जो हमीभावापेक्षा खूपच कमी आहे.

हमीभावासाठी ‘नाफेड’ खरेदी केंद्रांची मागणी

तुरीच्या दरात सातत्याने घट होत असल्याने शेतकऱ्यांना मोठा आर्थिक फटका बसत आहे. अमरावती बाजार समितीने ‘नाफेड’च्या माध्यमातून तुरीची सरकारी खरेदी लवकरात लवकर सुरू करण्याची मागणी प्रशासनाकडे केली आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना किमान हमीभाव मिळू शकेल. वरुड बाजार समिती आणि इतर खरेदी-विक्री संघटनांनीही हीच मागणी केली आहे.

तूर उत्पादक शेतकऱ्यांची चिंता वाढली

सध्या तुरीच्या बाजारभावात मोठ्या प्रमाणात चढ-उतार दिसत आहेत. प्रक्रिया उद्योगांची मागणी कमी आणि ओलसर मालाच्या समस्येमुळे दर हमीभावाच्या खाली राहिले आहेत. शेतकऱ्यांनी तूर साठवून ठेवावी की तातडीने विक्री करावी, याबाबत संभ्रम निर्माण झाला आहे. शासनाकडून नाफेडद्वारे खरेदी सुरू केल्यास शेतकऱ्यांना दिलासा मिळू शकतो. त्यामुळे सरकारने लवकरात लवकर पावले उचलण्याची गरज आहे.