Onion Market Price: कांदा दर मोठ्या प्रमाणात कोसळले! शेतकऱ्यांमध्ये नाराजीचा सूर… दर घसरणीमागील खरं कारण काय?

Maharashtra Bajarbhav:- मागील आठवड्यात सर्वोच्च ३५५१ रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत पोहोचलेल्या लाल कांद्याच्या दरात मोठी घसरण झाली आहे. नाशिक जिल्ह्यातील उमराणे बाजार समितीत वाढत्या कांदा आवकेमुळे संपूर्ण आठवड्यात दर कमी होत २६०० रुपयांपर्यंत खाली आले आहेत. दुसरीकडे, लासलगाव बाजारात देखील गेल्या पाच दिवसांमध्ये दर सतत घसरत आहेत. मागील काही आठवड्यांपासून कांद्याच्या दरामध्ये सातत्याने वाढ होत होती. परंतु अचानक वाढलेल्या पुरवठ्यामुळे दर कोसळण्यास सुरुवात झाली. परिणामी शेतकऱ्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर नाराजी पसरली आहे.

पंधरा दिवसांपूर्वीची बाजारभावाची स्थिती

पंधरा दिवसांपूर्वी देशांतर्गत बाजारपेठेत लाल कांद्याची आवक कमी झाल्यामुळे मागणी झपाट्याने वाढली होती. परिणामी, २३०० रुपयांवर असलेले दर दररोज १०० ते २०० रुपयांनी वाढत गेले आणि मागील आठवड्याच्या अखेरीस ३५५१ रुपयांवर पोहोचले. व्यापाऱ्यांना वाटले की कांद्याची आवक काही दिवस कमी राहील आणि दर टिकून राहतील, परंतु चालू आठवड्याच्या सुरुवातीपासूनच कांद्याच्या लिलावात मोठ्या प्रमाणावर पुरवठा वाढला. पुरवठ्याच्या तुलनेत मागणी कमी असल्यामुळे कांद्याच्या दरावर मोठा परिणाम झाला आणि दर पुन्हा घसरू लागले.

कांद्याच्या दरात झाली घसरण

कांद्याच्या दरातील ही घसरण एकाच दिवसात तब्बल ८०० रुपयांची नोंदवली गेली. मंगळवारी (दि. १८) कांद्याचा दर ३२१५ रुपये प्रति क्विंटल होता. मात्र, बुधवारी (दि. १९) शिवजयंतीमुळे बाजार बंद होता. गुरुवारी लिलाव सुरू होताच कांद्याचे दर मोठ्या प्रमाणावर घसरले आणि तो २४०० रुपयांपर्यंत खाली आला. एका दिवसात एवढी मोठी घसरण झाल्याने कांदा विकणाऱ्या शेतकऱ्यांनी तीव्र नाराजी व्यक्त केली.

लासलगाव बाजारात देखील हीच स्थिती दिसून आली. १७ फेब्रुवारी रोजी येथे लाल कांद्याला किमान १२०० रुपये, कमाल ३३११ रुपये आणि सरासरी २७०० रुपये दर मिळाला होता. उन्हाळ कांद्याच्या बाबतीतही हीच परिस्थिती राहिली. त्याला किमान १६०० रुपये, कमाल ३०४६ रुपये आणि सरासरी २६०० रुपये दर मिळाला. मागील पाच दिवसांपासून सततच्या घसरणीमुळे शेतकरी मोठ्या संकटात सापडले आहेत. काही बाजारपेठांमध्ये दर समाधानकारक असले तरी, अनेक ठिकाणी दर कोसळल्याने शेतकरी नाराज आहेत.

कांद्याचे दर घसरणी मागील कारणे

कांद्याच्या दरावर परिणाम करणाऱ्या अनेक महत्त्वाच्या कारणांमध्ये २० टक्के निर्यात शुल्क एक मोठा मुद्दा ठरत आहे. सरकारने लावलेले हे निर्यात शुल्क कांदा विक्रेत्यांसाठी मोठे संकट ठरत आहे. निर्यातीवर निर्बंध असल्यामुळे बाजारात कांद्याचा पुरवठा वाढला आहे आणि त्यामुळे मागणीच्या तुलनेत साठा जास्त झाला आहे. परिणामी, बाजारातील कांद्याचे दर कोसळत आहेत. राज्यातील एकूण कांदा साठवणूक क्षमता केवळ ३१ लाख टन आहे, त्यामुळे मोठ्या प्रमाणावर कांद्याची साठवणूक करणे शक्य नाही. निर्यात धोरणातील अस्थिरतेमुळे कांदा बाजारात अस्थिरता निर्माण झाली आहे.

येणाऱ्या काळात कसे राहतील बाजारभाव?

कांद्याच्या दरांचा कल पुढील काही दिवसांत पुरवठा, मागणी आणि हवामानावर अवलंबून राहणार आहे. उन्हाळ कांद्याची आवक काहीशी उशिराने सुरू होणार असल्याने बाजारात संतुलन साधले जाऊ शकते. मात्र, सरकारने निर्यात शुल्क कमी करण्याचा निर्णय घेतल्यास कांद्याच्या दरात स्थैर्य येऊ शकते आणि काही प्रमाणात दर वाढू शकतात. जर निर्यात धोरणात बदल न झाल्यास दर कोसळण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे.

शेतकऱ्यांसाठी हा काळ अत्यंत कठीण असणार आहे. कांद्याचे उत्पादन चांगले झाले असले तरी, मागणी कमी आणि निर्यात शुल्क जास्त असल्याने शेतकऱ्यांना अपेक्षित दर मिळत नाही. त्यामुळे पुढील काही महिन्यांत कांदा दर आणखी कमी होण्याची शक्यता आहे. या परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी साठवणुकीच्या पर्यायांचा विचार करून योग्य वेळी कांद्याची विक्री करणे गरजेचे आहे. बाजारातील बदलांवर लक्ष ठेवून योग्य नियोजन केल्यास शेतकऱ्यांना तोटा कमी होण्यास मदत होऊ शकते.