Dalinb Bajar Bhav: डाळिंबाला मिळतोय जबरदस्त दर! एप्रिलच्या मध्यापर्यंत काय राहील दरांची स्थिती?
Dalinb Bajar Bhav:- राज्यात हस्त बहरातील डाळिंब विक्रीला सुरुवात झाली असून, हंगामाच्या प्रारंभापासूनच डाळिंबाला चांगले दर मिळत आहेत. सध्या दर्जेदार डाळिंबाला प्रति किलो १५० ते १७५ रुपये, तर मध्यम प्रतीच्या डाळिंबाला १०० ते १२० रुपये आणि तृतीय श्रेणीच्या डाळिंबाला ६० ते ७० रुपये दर मिळत आहे.
गेल्या दोन महिन्यांपासून डाळिंबाच्या दरांमध्ये विशेष घट झाली नसल्यामुळे शेतकऱ्यांना दिलासा मिळत आहे. मात्र, यंदाच्या हस्त बहरातील डाळिंब उत्पादनाला परतीच्या आणि मॉन्सूनोत्तरी पावसाचा मोठा फटका बसला असून, उत्पादनात सुमारे ३० टक्के घट होण्याची शक्यता आहे. यामुळे काही प्रमाणात बाजारातील पुरवठ्यावर परिणाम होऊ शकतो, ज्याचा प्रभाव डाळिंबाच्या दरांवर दिसून येऊ शकतो.
महाराष्ट्रात तीस हजार हेक्टरवर घेतला जातो हस्त बहार
महाराष्ट्रात अंदाजे ३० हजार हेक्टरवर हस्त बहर घेतला जातो, तर मागील वर्षी पाणीटंचाईमुळे हे क्षेत्र केवळ २० हजार हेक्टरपर्यंतच सीमित राहिले होते. पश्‍चिम महाराष्ट्र, नाशिक, अहमदनगर आणि कोरडवाहू भागांमध्ये मुख्यतः शाश्वत पाणीसाठ्याच्या उपलब्धतेच्या आधारावर डाळिंबाची शेती केली जाते. यंदा वेळेत पाऊस सुरू झाल्यामुळे आणि शाश्वत पाणी उपलब्ध झाल्याने अनेक शेतकऱ्यांनी डाळिंबाचा हस्त बहर मोठ्या प्रमाणात घेतला.
मात्र, नैसर्गिक आपत्तीमुळे उत्पादन घटल्याने शेतकरी चिंतेत आहेत. शेतकऱ्यांनी प्रतिकूल परिस्थितीतही डाळिंबाच्या बागा टिकवून ठेवल्या असून, सध्या आगाप हस्त बहरातील डाळिंब विक्रीसाठी बाजारात दाखल होत आहे. मागणी स्थिर असल्यामुळे डाळिंबाच्या दरांवर सकारात्मक परिणाम दिसून येत आहे.
सध्या राज्यातील या भागात डाळिंबाची विक्री सुरू
सांगली जिल्ह्यातील आटपाडी, सोलापूर जिल्ह्यातील सांगोला आणि अहमदनगर जिल्ह्यातील काही भागांमध्ये सध्या डाळिंब विक्री सुरू झाली आहे. सध्या काढणीला मोठी गती आलेली नसली तरी शेतकरी योग्य वेळ साधून काढणीचे नियोजन करत आहेत. विशेषतः नाशिक, पुणे आणि औरंगाबाद भागांतील शेतकरी एप्रिलच्या मध्यापासून मोठ्या प्रमाणावर डाळिंब काढणीस सुरुवात करतील. त्यामुळे पुढील काही आठवड्यांत बाजारात डाळिंबाचा पुरवठा वाढण्याची शक्यता आहे. परिणामी, काही प्रमाणात दरांमध्ये चढ-उतार होऊ शकतो.
वाढते तापमान डाळिंबाला धोकादायक
वाढत्या तापमानामुळे डाळिंब उत्पादकांसमोर नवीन आव्हान उभे राहिले आहे. उन्हामुळे डाळिंबाला सनबर्निंगचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे फळातील दाणे पांढरे पडू शकतात. अशा परिस्थितीत, डाळिंबाचा दर्जा खालावण्याची भीती आहे. जर असे घडले, तर प्रतवारीनुसार डाळिंबाच्या दरांवर परिणाम होईल. दर टिकवून ठेवण्यासाठी शेतकऱ्यांना योग्य पद्धतीने बागांची निगा राखावी लागणार आहे. उष्णतेच्या प्रभावाला रोखण्यासाठी आच्छादन तंत्राचा वापर, योग्य सिंचन व्यवस्थापन आणि झाडांना संरक्षक उपाय योजणे आवश्यक ठरणार आहे.
राज्यातील डाळिंब उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी यंदाचा हंगाम संमिश्र स्वरूपाचा ठरू शकतो. एका बाजूला सुरुवातीपासूनच चांगले दर मिळत असल्याने समाधान आहे, तर दुसऱ्या बाजूला उत्पादन घटल्याने शेतकरी चिंतेत आहेत. वाढत्या तापमानाचा परिणाम आणि बाजारातील स्पर्धा पाहता पुढील काळात डाळिंब उत्पादकांना अधिक नियोजनपूर्वक शेती करावी लागणार आहे. तसेच, एप्रिलच्या मध्यापर्यंत विक्रीला वेग आल्यावर दर कसे राहतात, यावर शेतकऱ्यांचे मोठे लक्ष असणार आहे.
