Agriculture News: गहू-साखर महागले! आता तुमच्या जेवणाच्या ताटावर संकट?

Agriculture News:- गहू आणि साखर या दोन अत्यावश्यक वस्तूंचे दर झपाट्याने वाढण्याची शक्यता असल्याने सर्वसामान्य ग्राहकांसाठी चिंता वाढली आहे. रब्बी हंगाम अखेरच्या टप्प्यात आल्यामुळे गव्हाची काढणी वेगात सुरू असली तरी यंदा गहू उत्पादनात घट होण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे.

मागील दोन महिन्यांपासून अनेक शहरांमध्ये गव्हाचा तुटवडा जाणवत असून त्याचा थेट परिणाम बाजारभावांवर होत आहे. गव्हाच्या किमती वाढल्याने अन्नधान्याच्या दरातही मोठी वाढ होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे महागाईचा भडका उडू शकतो. मात्र ही समस्या केवळ गव्हापुरती मर्यादित नाही. साखरेच्या बाबतीतही अशीच परिस्थिती दिसून येत आहे. उत्पादन घटल्याने साखरेच्या किंमती वाढत असून आगामी सणासुदीच्या काळात या दरवाढीचा मोठा फटका ग्राहकांना बसू शकतो.

सरकारचे गहू साठ्याबाबत धोरण

गव्हाच्या साठ्याबाबत बोलायचे झाल्यास, केंद्र सरकारने १ एप्रिलपासून नवीन पीक खरेदी सुरू करण्यापूर्वी सरकारी गोदामातील गव्हाचा साठा खुल्या बाजारात आणण्याचा निर्णय घेतला आहे. गेल्या वर्षी १ एप्रिल रोजी सरकारी गोदामांमध्ये ७५.०२ लाख टन गहू शिल्लक होता, जो २००८ नंतरचा सर्वांत कमी साठा होता.

२०२४ मध्ये लोकसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर सरकारी साठ्यातील गहू विक्री वाढली होती, त्यामुळे हा साठा १६ वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर पोहोचला होता. मागील आर्थिक वर्षात सरकारने विक्रमी १००.८८ लाख टन गहू बाजारात आणला होता, त्यामुळे गव्हाच्या दरावर काही प्रमाणात नियंत्रण ठेवता आले. मात्र, यंदा गव्हाच्या उत्पादनात घट झाल्यास, सरकारला बफर साठा भरण्यासाठी मोठे आव्हान उभे राहू शकते.

बाजारपेठेमध्ये गव्हाचे दर वाढले

दिल्लीसह अनेक बाजारपेठांमध्ये गव्हाचे दर झपाट्याने वाढले आहेत. सध्या दिल्लीतील गव्हाचे घाऊक दर प्रतिक्विंटल २,९५०-३,००० रुपयांपर्यंत पोहोचले असून, मागील वर्षी याच काळात हे दर २,४००-२,४५० रुपये होते. केंद्र सरकारने खुल्या बाजारात मोठ्या प्रमाणात गहू विक्री करण्याऐवजी गव्हाच्या साठवणुकीवर निर्बंध लादले आहेत, ज्यामुळे व्यापाऱ्यांना मर्यादित प्रमाणात गहू साठवण्याची परवानगी आहे. मात्र, या निर्बंधांमुळे बाजारातील पुरवठ्यावर परिणाम होऊ शकतो आणि गव्हाचे दर आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. यंदाच्या हंगामातील नवीन गहू दोन आठवड्यांत बाजारात दाखल होईल, मात्र उत्पादन घटल्यास त्याचा परिणाम दरांवर होऊ शकतो.

साखरेच्या दरात वाढ होण्याची शक्यता

साखरेच्या बाबतीतही अशीच स्थिती निर्माण होत आहे. दिवाळी आणि दसरा हे सण ऑक्टोबरमध्ये येतात. जर नोव्हेंबरपूर्वी ऊस गाळप सुरू झाले नाही, तर साखरेचा तुटवडा जाणवेल आणि परिणामी साखरेचे दर वाढतील. सध्या उत्तर प्रदेशातील साखर कारखान्यांमध्ये साखरेचे दर प्रतिकिलो ४१.१० रुपये आहेत, तर महाराष्ट्रात हे दर ३८.७० रुपये आहेत.

मागील वर्षी हे दर अनुक्रमे ३८.५ आणि ३४.२५ रुपये होते. उत्पादन घट आणि वाढती मागणी लक्षात घेता, सरकारने साखरेच्या साठवणुकीवर निर्बंध घालण्याचा किंवा आयात वाढवण्याचा निर्णय घेतल्यास आश्चर्य वाटायला नको. जर हे निर्बंध लवकर लागू झाले नाहीत, तर साखरेच्या दरात मोठी उसळी येण्याची शक्यता आहे, ज्याचा परिणाम सणासुदीच्या काळातील गोड पदार्थांच्या किमतींवर होईल.

सरकारी धोरणे आणि हवामान बदलांचा परिणाम गहू व साखर उत्पादनावर होत आहे, त्यामुळे या दोन्ही वस्तूंच्या दरात वाढ होण्याची भीती आहे. जर सरकारने वेळीच योग्य उपाययोजना केल्या नाहीत, तर पुढील काही महिन्यांत गहू आणि साखर सर्वसामान्यांच्या आवाक्याबाहेर जाण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.