कृषी बातम्यासरकारी योजनाबाजारभावयशोगाथाहवामानस्पेशल स्टोरी
Advertisement

Weed Control Machine: 40 टक्के खर्च वाचवा, पिकांमधील तण नियंत्रण करा… स्मार्ट फवारणी यंत्र करेल कमाल

02:50 PM Feb 19, 2025 IST | Krushi Marathi
weed control machine

Sheti Yaantre:- शेतीमध्ये तणनियंत्रण हा अत्यंत महत्त्वाचा आणि खर्चिक टप्पा असतो. पारंपरिक पद्धतीने तणनाशक फवारणी करताना मोठ्या प्रमाणावर रसायनांचा वापर केला जातो, ज्यामुळे माती, पाणी आणि पर्यावरणावर वाईट परिणाम होतो. यावर उपाय म्हणून भारतीय कृषी संशोधन संस्थेच्या कृषी उपकरणे आणि ऊर्जा विभागाने स्मार्ट तणनियंत्रण यंत्र विकसित केले आहे.

Advertisement

हे यंत्र अत्याधुनिक सेंसर आणि मायक्रोकंट्रोलर तंत्रज्ञानाचा वापर करून तण ओळखते आणि केवळ तिथेच तणनाशक फवारते. यामुळे तणनाशकाची नासाडी टाळली जाते व खर्च कमी होतो आणि शेती अधिक नफ्याची होते. ऊस, मका, भाजीपाला आणि मोठ्या अंतराच्या पिकांसाठी हे यंत्र विशेषतः उपयुक्त आहे.

Advertisement

स्मार्ट तणनियंत्रण यंत्राची वैशिष्ट्ये

हे यंत्र वेब-कॅम आणि इमेज सेन्सरच्या मदतीने तण ओळखते आणि अचूक प्रमाणात फवारणी करते. पारंपरिक पद्धतीत संपूर्ण क्षेत्रावर रासायनिक फवारणी केली जाते, तर हे यंत्र केवळ तण असलेल्या ठिकाणीच फवारणी करते. त्यामुळे माती आणि पर्यावरणाचे नुकसान होत नाही.

Advertisement

अचूक आणि नियंत्रित फवारणी

Advertisement

हे यंत्र स्मार्ट सेन्सरच्या मदतीने तण ओळखते आणि केवळ आवश्यक त्या ठिकाणीच तणनाशक फवारते. त्यामुळे शेतीतील अन्नपिकांवर अनावश्यक रसायने पडत नाहीत आणि उत्पादनाची गुणवत्ता सुधारते.

दिवस-रात्र कार्यक्षम

या यंत्राची रचना अशा प्रकारे केली आहे की ते दिवस आणि रात्री दोन्ही वेळेस अचूकपणे काम करू शकते. याचा फायदा म्हणजे शेतकरी वेळेचे योग्य नियोजन करून फवारणी करू शकतो.

कमी खर्चात जास्त फायदा

या यंत्राचा वापर केल्यास तणनाशकाच्या खर्चात तब्बल ४०% पर्यंत बचत होऊ शकते. याचा अर्थ, शेतकऱ्यांना कमी खर्चात तण नियंत्रण करता येते, ज्यामुळे शेती अधिक फायदेशीर ठरते.

उच्च कार्यक्षमता आणि उत्पादनवाढ

पारंपरिक पद्धतीच्या तुलनेत हे यंत्र ९१.२६% अधिक प्रभावी आहे. यामुळे तण नियंत्रण अधिक चांगल्या पद्धतीने होते आणि पिकांना वाढीसाठी आवश्यक जागा मिळते, परिणामी उत्पादनात वाढ होते.

पर्यावरणपूरक शेतीस मदत

या तंत्रज्ञानामुळे माती, पाणी आणि पर्यावरणाचे संरक्षण होते. अनावश्यक तणनाशक न वापरल्याने जमिनीत रसायनांचे प्रमाण कमी राहते, ज्यामुळे माती सुपीक राहते आणि दीर्घकालीन शेतीसाठी फायदेशीर ठरते.

या यंत्रामुळे शेतीमध्ये होणारे बदल

या यंत्राचा वापर केल्यास शेतीमध्ये मोठ्या प्रमाणात सुधारणा होईल. पारंपरिक पद्धतीने संपूर्ण शेतात फवारणी केल्याने तणनाशक वाया जात असे आणि जमिनीचे नुकसान होत असे. मात्र, या यंत्राच्या मदतीने फक्त तण असलेल्या जागीच फवारणी केली जाते, ज्यामुळे तणनाशकाचा वापर कमी होतो, खर्च वाचतो आणि पर्यावरण संरक्षण होते.

शेतकऱ्यांसाठी हे यंत्र एक क्रांतिकारी बदल घडवू शकते.कारण यामुळे तण नियंत्रण अधिक अचूक आणि स्वस्त होईल. भविष्यात या यंत्राच्या क्षमतेत आणखी सुधारणा करण्यासाठी कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) आणि मशीन लर्निंग (ML) चा वापर केला जाणार आहे. तसेच सिंगल बोर्ड कॉम्प्युटर तंत्रज्ञानाचा उपयोग करून यंत्राच्या कार्यक्षमतेत आणखी वाढ करण्यावर भर दिला जात आहे.

शेतीसाठी क्रांतिकारी टप्पा

हे स्मार्ट तणनियंत्रण यंत्र शेतकऱ्यांसाठी सर्वात उपयुक्त शोधांपैकी एक ठरू शकते. कमी खर्च, जास्त उत्पादन आणि पर्यावरणपूरक शेती हे याचे सर्वात मोठे फायदे आहेत. भविष्यात जर शेतकऱ्यांनी अशा आधुनिक तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर केला, तर शेतीत मोठे बदल घडू शकतात आणि शेती अधिक फायदेशीर ठरू शकते.

Next Article