Sugarcane Crop: अर्धा एकरात 40 टन ऊस? संतोष राऊत यांच्या यशामागचं रहस्य उघड
Farmer Success Story:- शेतीत आधुनिक तंत्रज्ञानाचा अवलंब करून कमी जागेत अधिक उत्पादन घेणे शक्य आहे, याचे उत्तम उदाहरण म्हणजे टिळेकरवाडी (ता. हवेली) येथील शेतकरी संतोष राऊत यांनी साधलेली किमया. त्यांनी केवळ अर्धा एकर क्षेत्रामध्ये ४० टन ऊस उत्पादन घेतले असून त्यांच्या यशस्वी प्रयोगाची संपूर्ण परिसरात चर्चा आहे.
योग्य नियोजनामुळे उच्च उत्पादन
संतोष राऊत यांनी ऊस लागवडीसाठी अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून पारंपरिक शेतीच्या पद्धतींमध्ये सुधारणा केली. त्यांच्या शेतातील उसाची वाढ लक्षणीय असून एका उसाच्या कांड्यात तब्बल ३२ गाठी (कांडे) असल्याचे दिसून आले. अशा प्रकारचे उत्पादन घेण्यासाठी त्यांनी शास्त्रशुद्ध पद्धतीने जमीन तयार करणे, योग्य प्रकारच्या खते आणि औषधांचा वापर, तसेच तण नियंत्रण आणि सिंचन व्यवस्थापन यावर विशेष लक्ष केंद्रित केले.
खते आणि औषधांचे व्यवस्थापन
शेतीतील उत्पादन वाढवण्यासाठी संतोष राऊत यांनी श्री ॲगो एजन्सी, उरुळी कांचन येथील कदम यांच्या मार्गदर्शनाखाली योग्य प्रमाणात खते आणि औषधांचा वापर केला. त्यासाठी त्यांनी सेंद्रिय आणि रासायनिक खतांचे संतुलित मिश्रण, ठिबक सिंचन, तसेच जैविक कीड नियंत्रणाच्या उपाययोजनांचा अवलंब केला. जमिनीची सुपीकता टिकवण्यासाठी सेंद्रिय खतांचा वापर वाढवून मातीच्या पोतावर सकारात्मक परिणाम घडवला.
मशागत आणि तण नियंत्रणाचे महत्त्व
उसाचे चांगले उत्पादन घेण्यासाठी वेळोवेळी मशागत आणि तण नियंत्रण करणे गरजेचे असते. तणांमुळे मातीतील अन्नद्रव्ये कमी होतात आणि पीक योग्य प्रकारे वाढत नाही. संतोष राऊत यांनी पेरणीपूर्व मशागत, माती परीक्षण, वाफसा स्थितीत पेरणी आणि पिकाच्या गरजेनुसार वेळोवेळी तणनाशकांची फवारणी केली. यामुळे त्यांचे ऊस पीक अत्यंत जोमदार वाढले आणि उत्पादन वाढवण्यात मदत झाली.
सिंचन व्यवस्थापन आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर
ऊस शेतीत पाण्याचा ताण येऊ नये म्हणून संतोष राऊत यांनी ठिबक सिंचन पद्धतीचा अवलंब केला. ठिबक सिंचनामुळे पाणी थेट मुळांना पोहोचते, त्यामुळे पाण्याची बचत होऊन उत्पादन वाढते. तसेच, पाण्याचा योग्य वेळी आणि योग्य प्रमाणात वापर केल्यास उसाची गाठी मोठ्या प्रमाणात वाढतात, हे त्यांच्या प्रयोगातून स्पष्ट झाले.
ऊस शेतीतील आव्हाने आणि मार्गदर्शनाचे महत्त्व
सध्या ऊस शेतीतील उत्पादन घटत असल्याने अनेक शेतकरी इतर पिकांकडे वळत आहेत. वारंवार एकाच प्रकारचे पीक घेतल्यामुळे मातीचा पोत खराब होतो, अन्नद्रव्ये कमी होतात आणि उत्पादनावर परिणाम होतो. मात्र, संतोष राऊत यांनी सेंद्रिय आणि आधुनिक शेतीचे तंत्रज्ञान आत्मसात करून उत्कृष्ट नियोजन केले, त्यामुळे त्यांना यश मिळाले. त्यांनी घेतलेल्या प्रयोगातून हे स्पष्ट होते की शेतकऱ्यांनी योग्य मार्गदर्शन घेऊन शेतीत नवनवीन तंत्रांचा अवलंब केल्यास शेती नक्कीच फायदेशीर ठरू शकते.
शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायक प्रयोग
संतोष राऊत यांच्या या प्रयोगामुळे इतर शेतकऱ्यांनाही कमी जागेत अधिक उत्पादन घेण्यासाठी मार्गदर्शन मिळत आहे. त्यांच्या या यशस्वी प्रयोगामुळे कमी जागेत जास्त ऊस उत्पादन घेण्याची संधी शेतकऱ्यांसाठी नवी आशा निर्माण करत आहे. तसेच, ऊस शेती फायदेशीर ठरवण्यासाठी शास्त्रशुद्ध पद्धतींचा अवलंब, योग्य नियोजन, जमिनीची मशागत, तणनाशकांचा वापर, ठिबक सिंचन आणि आधुनिक शेती तंत्रज्ञानाचा योग्य प्रकारे वापर करणे अत्यंत गरजेचे आहे.
संतोष राऊत यांनी ऊस शेतीमध्ये केलेला हा प्रयोग केवळ एक यशोगाथा नसून शेतकऱ्यांसाठी नवी दिशा आणि प्रेरणादायक उदाहरण आहे. पारंपरिक शेतीसोबत आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून शेती अधिक लाभदायक आणि फायदेशीर बनवता येऊ शकते, हे त्यांनी सिद्ध केले आहे. त्यांचा हा प्रयोग इतर शेतकऱ्यांनीही आत्मसात केल्यास शेतीतील उत्पन्नात मोठी वाढ होऊ शकते.