Sugarcane Crop: पद्मश्री शेतकऱ्याचा सल्ला…. ऊस शेतीतून अधिक नफा मिळवायचा? मग ‘हे’ करा!

Sugarcane Crop:- पद्मश्री शेतकरी सेठपाल यांनी शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पन्नात मोठी वाढ करण्यासाठी उपयुक्त मार्ग सुचवला आहे. यंदा ऊसाचे उत्पादन अपेक्षेपेक्षा कमी झाल्यामुळे शेतकऱ्यांची आर्थिक गणिते बिघडली आहेत. वाढलेल्या उत्पादन खर्चामुळे त्यांचे निव्वळ उत्पन्न घटले आहे. या समस्येवर उपाय म्हणून सेठपाल यांनी आंतरपीक शेती करण्याचा सल्ला दिला आहे. विशेषतः, ऊस लागवडीसोबत फ्रेंच बीन्सचे उत्पादन घेतल्यास शेतकऱ्यांना मोठा फायदा होऊ शकतो. मिश्र पीक पद्धतीमुळे केवळ उत्पन्न वाढत नाही, तर खत आणि पाण्याच्या वापरामध्येही बचत होते, जे शेतीच्या दीर्घकालीन टिकाऊपणासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

फ्रेंच बीन्स पिकाचा ऊसाला फायदा

फ्रेंच बीन्स हे पीक ६० ते ७० दिवसांत उत्पादन देणारे असून, त्याची मागणी बाजारात सतत टिकून असते. त्यामुळे ऊसासोबत हे पीक घेतल्यास शेतकऱ्यांना दररोज उत्पन्न मिळवण्याची संधी मिळते. ऊस उत्पादनातून १२ महिन्यांत निव्वळ नफा १ लाख ते १.२५ लाख रुपयांपर्यंत होतो. मात्र, जर शेतकरी यासोबत फ्रेंच बीनची लागवड करत असेल, तर केवळ ३ महिन्यांत ५० ते ६० क्विंटल उत्पादन घेऊन अतिरिक्त १ लाख रुपयांपर्यंत नफा कमावू शकतो.

हे पीक जमिनीच्या सुपीकतेस मदत करणारे असून, शेतातील जैविक घटकांना चालना देते. तसेच, बीन्स काढल्यानंतर उरलेला भाग खताच्या रूपात वापरला जातो, ज्याचा ऊसाच्या वाढीला फायदा होतो. याशिवाय, हे पीक पशुखाद्य म्हणूनही उपयोगात येऊ शकते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना दुप्पट फायदा होतो.

ऊसासोबत फ्रेंच बीन्सची लागवड करताना योग्य जातींची निवड करणे गरजेचे आहे. 'कॉस ८४३६', '९६२६८', 'पंत अनुपमा', 'फाल्गुनी' आणि 'पेन्सिल ६६' या जाती सर्वाधिक उत्पादनक्षम असल्याचे सेठपाल सांगतात. यासाठी प्रति एकर १०-१२ किलो बियाणे लागते. ऊसाची पेरणी ६० x ६० सेमी अंतरावर सरींमध्ये केली जाते, तर फ्रेंच बीनची लागवड ७५-७५ सेमी अंतरावर तयार केलेल्या कडांवर करावी. सुरुवातीला बीन्स पेरले जातात आणि नंतर ऊस खंदकांमध्ये लावला जातो.

साधारण ४५ दिवसांत या पिकाला फुले येऊ लागतात आणि त्यानंतर शेंगा तयार होतात. पाणी व्यवस्थापनाच्या दृष्टीने ही पद्धत अधिक फायदेशीर आहे. ऊसाच्या पारंपरिक पद्धतीत ६-८ वेळा पाणी द्यावे लागते, तर आंतरपीक पद्धतीत १०-१२ वेळा हलके पाणी दिल्यास पिकाची गुणवत्ता सुधारते. यामुळे दोन्ही पिकांचा उत्पादन खर्च कमी होत असून, एकाच वेळेस अधिक नफा मिळतो.

शेतकऱ्यांसाठी ही नवीन संधी आहे, जी त्यांना आर्थिकदृष्ट्या अधिक सक्षम बनवू शकते. ऊसासोबत आंतरपीक घेतल्याने केवळ शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढत नाही, तर मातीच्या आरोग्यावरही सकारात्मक परिणाम होतो. बदलत्या हवामान परिस्थितीत जिथे केवळ ऊस शेतीवर अवलंबून राहणे जोखमीचे ठरू शकते, तिथे मिश्र पीक पद्धती ही सुरक्षित आणि नफ्याची खात्री देणारी शेतीपद्धती ठरू शकते.