यशस्वी शेतकऱ्याची कहाणी ! तैवान पिंक पेरूची लागवड करून लाखोंची कमाई
सांगली जिल्ह्यातील खानापूर तालुका हा अवर्षणप्रवण भाग म्हणून ओळखला जातो. मात्र, शासनाच्या सिंचन योजनांमुळे या भागातील शेतकऱ्यांनी बागायती शेतीकडे मोठ्या प्रमाणावर वळण्यास सुरुवात केली आहे. याच भागातील सुलतानगादे गावचे प्रगतशील शेतकरी नेताजी जाधव यांनी पारंपरिक शेतीच्या पलीकडे विचार करत पेरू लागवड केली आणि अवघ्या काही वर्षांत 5 लाख रुपयांचे उत्पादन घेत मोठे यश संपादन केले. कोरडवाहू शेतीतून जास्त फायदा मिळवण्याच्या उद्देशाने त्यांनी हा प्रयोग यशस्वी केला आहे.
नोकरीचा मोह टाळून शेतीत नव्या प्रयोगांची सुरुवात
पदवीधर असलेल्या नेताजी जाधव यांनी नोकरीच्या मागे न लागता शेतीत नवकल्पना आणि विविध प्रयोग करण्याचा निर्णय घेतला. खानापूर भागात उसाची आणि द्राक्ष शेती मोठ्या प्रमाणावर केली जाते. मात्र, या पिकांना बाजारभाव आणि हवामानाच्या अनिश्चिततेचा मोठा फटका बसतो. उसाला सहकारी साखर कारखान्यांचा अभाव असल्याने तो वाहतुकीसाठी मोठा अडथळा ठरतो. द्राक्ष उत्पादन हवामानाच्या स्थितीवर अवलंबून असल्यामुळे नुकसान सहन करावे लागते. याच समस्येचा विचार करून जाधव यांनी कमी पाण्यात अधिक नफा मिळवून देणाऱ्या पेरू शेतीकडे वळण्याचा निर्णय घेतला.
तैवान पिंक पेरूची लागवड
नेताजी जाधव यांनी दोन वर्षांपूर्वी एक एकर क्षेत्रात तैवान पिंक पेरूची लागवड केली. त्यांनी इंदापूर येथून प्रति रोप 22 रुपये दराने रोपांची खरेदी केली आणि 9x5 मीटर अंतरावर एकूण 850 रोपे लावली. योग्य नियोजन, सिंचन आणि व्यवस्थापनामुळे या झाडांची वाढ लवकर झाली आणि पहिल्याच वर्षी चांगल्या उत्पादनाची सुरुवात झाली.
आंतरपीक तंत्रज्ञानाचा उपयोग
शेतीत उत्पन्न वाढवण्यासाठी जाधव यांनी पेरू झाडे लहान असताना आंतरपीक म्हणून उडीद घेतला. या प्रयोगामुळे त्यांना 4 क्विंटल उडदाचे उत्पादन मिळाले. त्याचबरोबर उडदामुळे जमिनीचा पोत सुधारला आणि झाडांसाठी सेंद्रिय खताचा पुरवठा झाला. हा तंत्रज्ञानयुक्त दृष्टिकोन शेतीमध्ये अधिक नफा मिळवण्यासाठी महत्त्वाचा ठरला.
उत्पादन आणि नफा
पहिल्या वर्षी त्यांनी 4 टन पेरूचे उत्पादन घेतले होते. त्यानंतर दुसऱ्या वर्षी झाडांची वाढ अधिक झाल्यामुळे उत्पादन 9 टनांपर्यंत पोहोचले. बाजारात सरासरी 60 रुपये प्रति किलो दर मिळाल्याने त्यांना 5 लाख रुपयांचे उत्पन्न मिळाले. या संपूर्ण प्रक्रियेसाठी छाटणी, खत, पाणी आणि मजुरीसाठी अंदाजे 1 लाख 70 हजार रुपये खर्च आला. परिणामी, निव्वळ नफा 3 लाख 30 हजार रुपये इतका झाला.
थेट विक्रीमुळे व्यापाऱ्यांचा फायदा
खानापूर भागातील पेरूची गुणवत्ता पाहून केरळ आणि आंध्र प्रदेशातील व्यापारी थेट त्यांच्या शेतात येऊन मोठ्या प्रमाणात खरेदी करतात. यामुळे वाहतूक आणि वितरण खर्च कमी होतो, तसेच व्यापारी थेट शेतातून माल घेतल्यामुळे शेतकऱ्यांना हमखास बाजारभाव मिळतो. याच पद्धतीने अनेक शेतकरी थेट विक्रीचा लाभ घेऊ शकतात.
कमी पाण्यात अधिक नफा देणारे फळपिक
नेताजी जाधव यांना पारंपरिक शेतीतून तोटा सहन करावा लागला होता. टोमॅटो आणि फुलशेतीमध्ये चांगले उत्पादन मिळत होते, मात्र बाजारातील अस्थिरतेमुळे नुकसान होत होते. त्यामुळे त्यांनी कमी पाण्यात जास्त उत्पन्न मिळवून देणाऱ्या फळशेतीकडे लक्ष दिले. आज त्यांचा हा प्रयोग यशस्वी झाला आहे आणि त्यांच्यासह परिसरातील इतर शेतकरीही पेरू लागवडीकडे वळत आहेत.
शेतकऱ्याची प्रेरणादायी कहाणी
नेताजी जाधव यांनी पारंपरिक शेतीला पर्याय शोधत कमी पाण्यात अधिक नफा मिळवून देणाऱ्या फळशेतीत यश मिळवले आहे. मेहनत, नियोजन आणि योग्य तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यास शेतीतही मोठे यश मिळवता येते, हे त्यांनी सिद्ध केले आहे. त्यांचा हा प्रवास इतर शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी ठरत आहे.