Soybean MSP: केंद्राकडून सोयाबीन खरेदीला 24 दिवसांची मुदतवाढ जाहीर… पण अधिकृत आदेश कधी मिळणार? हजारो शेतकरी अडचणीत
Soybean Kharedi:- राज्यातील लाखो शेतकऱ्यांची सोयाबीन हमीभावाने खरेदीसाठी केलेली नोंदणी अद्यापही प्रलंबित आहे, त्यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये मोठा संभ्रम आणि नाराजी दिसून येत आहे. शासकीय खरेदी प्रक्रियेमध्ये अडचणी आल्याने अनेक शेतकऱ्यांचे सोयाबीन अद्याप मोजणी आणि खरेदी प्रक्रियेत आलेले नाही.
अशातच केंद्रीय कृषिमंत्री शिवराजसिंह चौहान यांनी १० फेब्रुवारी रोजी महाराष्ट्रात सोयाबीन खरेदीसाठी २४ दिवसांची मुदतवाढ दिल्याचे जाहीर केले. मात्र, ही घोषणा झाल्यानंतर आठ दिवस उलटले तरीही राज्यातील जिल्हा पणन अधिकाऱ्यांना याबाबत कोणतेही अधिकृत पत्र मिळालेले नाही, त्यामुळे केंद्राकडून दिलेल्या मुदतवाढीबाबत संभ्रम निर्माण झाला आहे.
सध्या काय आहे खरेदी केंद्रांची स्थिती?
सध्या वाशिम जिल्ह्यात नाफेडच्या ६ आणि व्हीसीएमएसच्या ५ अशा एकूण ११ खरेदी केंद्रांवर सोयाबीन खरेदी सुरू आहे. येथे ३१,८४९ शेतकऱ्यांनी नोंदणी केली असली तरी ६ फेब्रुवारीपर्यंत केवळ ११,९६३ शेतकऱ्यांचेच सोयाबीन मोजणी प्रक्रियेत आले आहे. प्रशासनाच्या नियोजनाच्या अभावामुळे आणि केंद्राच्या संथ प्रक्रियेमुळे साडेतीन महिन्यांतही सर्व शेतकऱ्यांची सोयाबीन खरेदी पूर्ण झालेली नाही. परिणामी, मोठ्या संख्येने शेतकरी हमीभावाच्या लाभापासून वंचित राहिले आहेत.
मुदतवाढीबाबत अधिकृत आदेश नसल्याने संभ्रम
१० फेब्रुवारी रोजी रात्री उशिरा केंद्रीय कृषिमंत्र्यांनी २४ दिवसांची मुदतवाढ दिल्याचे वृत्त झळकले, मात्र प्रशासनाला याबाबत कोणतेही लेखी आदेश मिळालेले नाहीत. परिणामी, जिल्हा प्रशासन आणि शेतकऱ्यांमध्ये संभ्रम निर्माण झाला आहे. शेतकऱ्यांनी मोठ्या अपेक्षेने आपल्या उत्पादनाची नोंदणी केली असली तरी खरेदी प्रक्रियेत होणारा विलंब आणि अधिकृत स्पष्टतेचा अभाव यामुळे त्यांचे आर्थिक नुकसान होत आहे.
नाफेडच्या खरेदी केंद्रांवर झालेली मोजणी
मालेगाव - ५२६ शेतकरी
मानोरा - ७९१ शेतकरी
रिसोड - ९१६ शेतकरी
राजगाव - २५१३ शेतकरी
वाशिम - ९७७ शेतकरी
देगाव - १६५ शेतकरी
या आकडेवारीवरून स्पष्ट होते की, अजूनही हजारो शेतकरी आपल्या उत्पादनाची विक्री करू शकलेले नाहीत.
पीएम आशा योजनेअंतर्गत मुदतवाढीची घोषणा
केंद्र सरकारने प्रधानमंत्री अन्नदाता आय संरक्षण अभियान (PM-AASHA) अंतर्गत भाव समर्थन योजना (PSS) २०२५-२६ पर्यंत सुरू ठेवण्यास मान्यता दिली आहे. त्याच योजनेंतर्गत महाराष्ट्रात सोयाबीन खरेदीसाठी २४ दिवस आणि तेलंगणात १५ दिवसांची मुदतवाढ जाहीर करण्यात आल्याची माहिती आहे. मात्र, प्रत्यक्षात या मुदतवाढीबाबत कोणतेही स्पष्ट लेखी आदेश नसल्यामुळे राज्यभरात संभ्रम निर्माण झाला आहे.
व्हीसीएमएसच्या खरेदी केंद्रांवर वंचित राहिलेले शेतकरी
कारंजा - ६३३ शेतकरी
महागाव - १३२२ शेतकरी
मंगरुळपीर - २०८८ शेतकरी
शेलुबाजार - १३८२ शेतकरी
अनसिंग - ६५० शेतकरी
वरील आकडेवारीवरून स्पष्ट होते की, अनेक शेतकरी अजूनही आपल्या उत्पादनाच्या खरेदीसाठी प्रतीक्षेत आहेत.
पणन विभागाचा दावा - मुदतवाढ नाही
केंद्रीय कृषिमंत्र्यांनी २४ दिवसांची मुदतवाढ दिल्याचे वृत्त प्रसारमाध्यमांमध्ये झळकले असले तरी, जिल्हा मार्केटिंग अधिकाऱ्यांनी केंद्र सरकारकडून अधिकृतरित्या मुदतवाढीचा कोणताही आदेश न आल्याचे स्पष्ट केले आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांच्या मनात मोठी संभ्रमावस्था निर्माण झाली आहे.
२.५८ लाख क्विंटल सोयाबीनचीच मोजणी पूर्ण
राज्यातील ११ हमीभाव खरेदी केंद्रांवर ३१,८४९ शेतकऱ्यांनी नोंदणी केली होती, मात्र निर्धारित ६ फेब्रुवारीच्या मुदतीत केवळ ११,९६३ शेतकऱ्यांचेच सोयाबीन खरेदीसाठी मोजणी प्रक्रिया पार पडली. त्यामुळे अद्यापही लाखो शेतकऱ्यांचे उत्पादन विक्रीसाठी प्रलंबित आहे.
शेतकऱ्यांच्या आशा आणि सरकारकडून स्पष्टतेची गरज
शेतकऱ्यांनी आपल्या सोयाबीन विक्रीसाठी केलेली नोंदणी प्रलंबित असल्याने ते हमीभावाच्या लाभापासून वंचित राहण्याची भीती व्यक्त करत आहेत. जर मुदतवाढ मिळाली असेल, तर त्याबाबत तातडीने अधिकृत आदेश निघायला हवा, जेणेकरून शेतकऱ्यांना दिलासा मिळेल. सरकारने याबाबत तातडीने स्पष्टता द्यावी आणि खरेदी प्रक्रिया जलद गतीने पूर्ण करावी, अशी मागणी शेतकरी संघटनांकडून केली जात आहे.
एकूणच, सरकारने तातडीने निर्णय घेऊन मुदतवाढीबाबत स्पष्ट आदेश जारी करणे गरजेचे आहे.अन्यथा हजारो शेतकरी आपल्या हक्काच्या हमीभावापासून वंचित राहतील आणि त्यांचे मोठे आर्थिक नुकसान होईल.