Banana Export: सोलापूरची केळी निर्यात 2200 कोटींवर! जिल्ह्यातील ‘या’ दोन गावांनी आंतरराष्ट्रीय बाजारात फडकवला झेंडा

Banana Farming:- सोलापूर जिल्हा केळी उत्पादन आणि निर्यात क्षेत्रात भारतातील महत्त्वाच्या केंद्रांपैकी एक बनला आहे. संपूर्ण जिल्ह्यात वर्षभरात अंदाजे १५ लाख मेट्रिक टन केळीचे उत्पादन घेतले जाते. यातील ४० टक्के केळी स्थानिक बाजारपेठ आणि देशांतर्गत विक्रीसाठी जात असली, तरी उर्वरित ६० टक्के केळी आखाती देशांमध्ये निर्यात केली जाते. या निर्यातीमुळे ५,००० कोटी रुपयांहून अधिक आर्थिक उलाढाल होत असून, जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेचा फायदा होत आहे.

गेल्या वर्षभरात झालेली केळीची निर्यात

गेल्या वर्षभरात सोलापूर जिल्ह्यातून १६,००० कंटेनर केळी निर्यात झाली, ज्यामुळे २,२०० कोटी रुपयांचे परकीय चलन भारताला मिळाले. वाढत्या मागणीच्या पार्श्वभूमीवर यावर्षी देशभरातून ३४,००० कंटेनर निर्यातीचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले असून, त्यामध्ये सोलापूर जिल्ह्याचा निम्म्याहून अधिक वाटा असणार आहे. या निर्यातीमुळे जिल्ह्यातील वाहतूक, कृषी निविष्ठा, रोपवाटिका आणि पॅकिंग उद्योगाला मोठी चालना मिळाली आहे. परिणामी, १०,००० हून अधिक लोकांना थेट रोजगार मिळाला आहे.

सोलापूर जिल्ह्याचे नैसर्गिक वैशिष्ट्य

भारतात गुजरात, आंध्रप्रदेश आणि महाराष्ट्रात मोठ्या प्रमाणावर केळीचे उत्पादन घेतले जाते. मात्र, या राज्यांमध्ये केळी उत्पादनासाठी ठरावीक हंगाम असतो. उदाहरणार्थ, महाराष्ट्रातील जळगाव हे मोठे केळी उत्पादक केंद्र असले तरी तेथेही केळीची लागवड मर्यादित कालावधीत होते. याउलट, सोलापूर जिल्ह्याची नैसर्गिक परिस्थिती केळी उत्पादनासाठी अधिक अनुकूल असल्याने येथे संपूर्ण वर्षभर केळीची लागवड आणि उत्पादन शक्य होते.

सोलापूर जिल्ह्यातील कोरडे हवामान, सुपीक जमिनी आणि नैसर्गिक पाणीपुरवठ्याच्या अनुकूलतेमुळे केळी उत्पादन अधिक टिकाऊ आणि उच्च दर्जाचे होते. निर्यातदारांसाठी सोलापूर हा संपूर्ण वर्षभर केळी उपलब्ध असलेला महत्त्वाचा पुरवठादार जिल्हा म्हणून ओळखला जातो. यामुळे जिल्ह्यातील शेतकरी सातत्याने आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेच्या मागणीनुसार उत्पादन घेऊ शकतात, ज्याचा त्यांना दीर्घकालीन फायदा मिळतो.

कंदर आणि टेंभुर्णी – जागतिक बाजारपेठेतील नावारूपाला आलेली गावे

सोलापूर जिल्ह्यातील करमाळा आणि माढा हे तालुके आता केळी उत्पादन आणि निर्यातीचे प्रमुख केंद्र म्हणून ओळखले जात आहेत. करमाळा तालुक्यातील कंदर आणि माढा तालुक्यातील टेंभुर्णी ही गावे विशेषतः निर्यातक्षम केळी उत्पादनासाठी प्रसिद्ध झाली आहेत. यामुळेच देशातील प्रमुख केळी निर्यातदार कंपन्यांनी या भागात आपली कार्यालये स्थापन केली आहेत.

ही दोन गावे मोठ्या प्रमाणावर केळी निर्यात करत असल्याने त्यांची जागतिक बाजारपेठेत विशेष ओळख निर्माण झाली आहे. प्रगत तंत्रज्ञानाचा वापर, आधुनिक पॅकिंग आणि आंतरराष्ट्रीय निकषांनुसार केळी प्रक्रिया यामुळे कंदर आणि टेंभुर्णी येथील केळी उत्पादने जागतिक स्तरावर पोहोचत आहेत. भविष्यात ही निर्यात आणखी वाढण्याची शक्यता असून, सोलापूर जिल्हा भारताच्या केळी निर्यात क्षेत्रातील प्रमुख योगदानदार ठरणार आहे.

सोलापूर जिल्ह्याची केळी शेती जिल्ह्याच्या विकासात महत्त्वाची

केळीच्या वाढत्या निर्यातीमुळे सोलापूर जिल्ह्यातील कृषी क्षेत्राला मोठी चालना मिळाली आहे. उत्तम व्यवस्थापन, आधुनिक तंत्रज्ञानाचा अवलंब आणि शाश्वत शेती पद्धतींच्या वापरामुळे जिल्ह्यातील शेतकरी आंतरराष्ट्रीय स्तरावर आपली ओळख निर्माण करत आहेत. यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेत मोठी भर पडत असून, भविष्यात सोलापूर जिल्हा केळी उत्पादन आणि निर्यात क्षेत्रातील आघाडीचा जिल्हा म्हणून अधिक मजबूत होण्याची शक्यता आहे.