Property Law: जमीन आणि घर नावे करण्यात अडचण येत आहे? ‘ही’ आहे त्यासाठी आवश्यक कायदेशीर प्रक्रिया

Property Transfer Rule:- वडिलोपार्जित मालमत्तेचे हस्तांतरण करणारी प्रक्रिया अनेकांना समजणे कठीण होऊ शकते. कुटुंबातील सदस्याने दिलेली किंवा वडिलोपार्जित मालमत्ता आपल्याला आपल्या नावावर हस्तांतरित करण्यासाठी कायदेशीर प्रक्रिया पाळली पाहिजे. यामध्ये वारसांचा हक्क, आवश्यक कागदपत्रे आणि कायदेशीर बाबी महत्त्वपूर्ण ठरतात. त्यामुळे, या प्रक्रियेत कोणत्याही अडचणी टाळण्यासाठी आणि आपल्या हक्काचे संरक्षण करण्यासाठी प्रत्येक पाऊल नीट समजून घेणे गरजेचे आहे.

वडिलोपार्जित मालमत्तेवर दावा करायची प्रक्रिया

जर आपल्याला वडिलोपार्जित मालमत्तेवर दावा करायचा असेल, तर सर्वप्रथम आपल्या हक्काचे प्रमाण सादर करणे आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ, जर मालमत्तेचे हस्तांतरण मृत्युपत्रावर आधारित असेल आणि त्यात संबंधित वारसांची नावे स्पष्टपणे दिली असतील, तर प्रक्रिया खूप सोपी होते.

मात्र, काही वेळा मृत्युपत्रातील अटी कायद्याच्या विरोधात असू शकतात किंवा अन्य वारसांना त्या मान्य नसू शकतात. अशा परिस्थितीत न्यायालयीन प्रक्रिया सुरू होऊ शकते. मृत्युपत्र नसल्यास मालमत्तेचे वाटप जरा कठीण होऊ शकते, परंतु जर सर्व वारसांमध्ये सहमती असेल, तर प्रक्रिया अधिक सोपी होईल. यात, सर्व कुटुंबीयांनी सहमती दर्शवून कागदपत्रांची नोंद संबंधित रजिस्ट्रार कार्यालयात केली पाहिजे.

जर मृत्युपत्र नसेल आणि सर्व वारसांमध्ये सहमती नसेल, तर संबंधित कायद्याची मदत घेऊन मालमत्तेच्या वाटपाची प्रक्रिया केली जाते. यासाठी वारसांनी “ना हरकत प्रमाणपत्र” (NOC) सादर केले पाहिजे. ज्यामुळे त्यांचा कोणताही विरोध नाही, हे सिद्ध होते. याशिवाय, जर मालमत्तेच्या हस्तांतरणात कोणताही आर्थिक व्यवहार झाला असेल, तर त्या व्यवहाराची नोंद करणे आवश्यक आहे, आणि हे सर्व कागदपत्रे न्यायालयाच्या अथवा सरकारी कार्यालयाच्या मान्यतेसाठी सादर करावीत.

म्युटेशन करणे गरजेचे

मालमत्तेचे हस्तांतरण झाल्यानंतर एक महत्त्वाची प्रक्रिया म्हणजे उत्परिवर्तन (mutation). या प्रक्रियेत, नवीन मालकाचे नाव महसूल विभागाच्या नोंदीत नोंदवले जाते. जेणेकरून त्या मालमत्तेचे अधिकार संबंधित व्यक्तीला मिळतात. या प्रक्रियेत राज्यानुसार थोड्या वेगवेगळ्या पद्धती असू शकतात, तसेच त्यासाठी लागणारा खर्चही वेगवेगळा असतो. जर मालमत्तेवर गृहकर्ज असेल किंवा ती भाड्याने दिली गेली असेल, तर त्या अनुषंगाने संबंधित बँक किंवा संस्थेशी संपर्क साधावा लागतो आणि आवश्यक कागदपत्रे पूर्ण करणे आवश्यक आहे.

मालमत्तेच्या हस्तांतरण प्रक्रियेत कोणत्याही प्रकारची गैरसोय टाळण्यासाठी, योग्य कागदपत्रे आणि कायदेशीर प्रक्रिया वेळेत आणि योग्य पद्धतीने पार पाडणे महत्त्वाचे आहे. एकदा सर्व कागदपत्रे तयार आणि नोंदवली गेली, आणि न्यायालयीन किंवा सरकारी कार्यवाही पार पडली, तर वडिलोपार्जित मालमत्तेचे हस्तांतरण सहजतेने पूर्ण होऊ शकते