Cow Species: भारताची सर्वात लहान पण सर्वाधिक महाग गाय! एका गायीची किंमत 1 ते 25 लाख… जाणून घ्या वैशिष्ट्ये
Pungnur Cow:- भारतात 50 हून अधिक देशी गायींच्या जाती आहेत, पण पुंगनूर गाय ही सर्वांत लहान उंचीची आणि विशेष गुणधर्म असलेली जात म्हणून ओळखली जाते. आंध्र प्रदेशात या दुर्मिळ गायीचे संवर्धन केले जात आहे. तिच्या लहानशा आकारामुळे ती सहज ओळखली जाते, तसेच तिचे दूधही अतिशय पौष्टिक असल्याने ती लोकांमध्ये लोकप्रिय झाली आहे. तिची वाढती मागणी आणि दुर्मिळता पाहता, या गायीची किंमत लाखोंच्या घरात जाते.
पुंगनूर गायीची वैशिष्ट्ये आणि दुर्मिळता
ही गाय आंध्र प्रदेशातील पूर्व गोदावरी जिल्ह्यातील लिंगमपट्टी गावातून आली आहे. येथे 4 एकर क्षेत्रात असलेल्या गोठ्यात या गायींचे संवर्धन केले जाते. सध्या येथे सुमारे 300 गायी आहेत. कृषी क्षेत्रातील व्यावसायिक कृष्णम राजू यांनी 15 वर्षांपूर्वी या गायींच्या संवर्धनाला सुरुवात केली होती. त्यांचे म्हणणे आहे की, पुंगनूर गायीच्या लहानशा आकारामुळे ती अधिक मौल्यवान बनते. यामुळेच या गायीची जोडी 1 लाख ते 25 लाख रुपयांपर्यंत विकली जाते.
पौष्टिक आणि औषधी गुणधर्मांनी परिपूर्ण दूध
पुंगनूर गायीच्या दुधाला मोठी मागणी आहे कारण त्यामध्ये साध्या गायींच्या तुलनेत अधिक पौष्टिक घटक असतात. या दुधात 8% फॅट असते, तर इतर देशी गायींच्या दुधात 3-3.5% फॅट आढळते. ही गाय रोज 3 ते 5 लिटर दूध देते, जे कमी खर्चात जास्त फायद्याचे ठरते. एवढ्या कमी आहारावर भरपूर दूध देणारी आणि औषधी गुणधर्म असलेली जात म्हणून ही गाय विशेष प्रसिद्ध आहे.
दुष्काळ प्रतिरोधक आणि कमी देखभाल लागणारी जात
पुंगनूर गाय दुष्काळसहिष्णु असल्याने ती दक्षिण भारताबरोबरच उत्तर भारतातील राज्यांमध्येही लोकप्रिय होत आहे. आंध्र प्रदेश, दिल्ली, उत्तर प्रदेश, बिहार, गुजरात, राजस्थान आणि मध्य प्रदेशातही शेतकरी तिच्या पालनाकडे वळू लागले आहेत. ही गाय केवळ 5 किलो चाऱ्यावरही निरोगी राहते, त्यामुळे तिची देखभाल करणे खूप सोपे आहे. प्राचीन काळी ऋषी-मुनीही अशा गायींचे पालन करत असत.
सर्वात लहान देशी गाय, पण अनोखी आणि मौल्यवान
भारतामध्ये केरळमधील वेचूर गाय ही देखील लहान गायींच्या गटात मोडते, पण पुंगनूर गाय तिच्या आकारामुळे अधिक दुर्मिळ आणि खास मानली जाते. वेचूर गाय सुमारे 3 ते 4 फूट लांब असते, तर पुंगनूर गायीची लांबी फक्त 1 ते 2 फूट असते. त्यामुळे ती जगभरातील पशुपालक आणि संशोधकांसाठी आकर्षणाचा विषय बनली आहे. तिच्या दुर्मिळतेमुळे आणि औषधी गुणधर्मांच्या दुधामुळे ती खूप महाग विकली जाते.
संवर्धनाची गरज
पुंगनूर गाय भारताची एक अनमोल पशुधन संपत्ती आहे, पण परदेशी गायींच्या वाढत्या प्रभावामुळे तिची संख्या झपाट्याने घटत आहे. योग्य संवर्धन आणि प्रजनन तंत्रांचा वापर करून या गायीचे वंश संवर्धन करण्याची गरज आहे. जर याकडे लक्ष दिले गेले तर भविष्यात पुंगनूर गायीचे पालन शेतकऱ्यांसाठी नफ्याचा चांगला मार्ग ठरू शकतो.
ही सर्वात छोटी गाय असूनही, तिच्या दुधाच्या औषधी गुणधर्मांमुळे आणि दुर्मिळतेमुळे तिची किंमत लाखोंमध्ये जाते. त्यामुळे पशुपालक आणि शेतकऱ्यांनी या जातीच्या संवर्धनाकडे लक्ष द्यावे, कारण भविष्यात ही गाय अधिक फायदेशीर ठरू शकते.