Farmer Success Story: जास्त जमिनीशिवाय मोठा नफा शक्य! या शेतकऱ्याने 12 गुंठ्यात कमावले 3 लाख.. तुम्हीही हे करून पहा
Onion Seeds Production:- सोलापूर जिल्ह्यातील मोहोळ तालुक्यातील हराळवाडी गावातील शेतकरी मोतीराम धोडमिशे यांनी पारंपरिक शेतीपद्धतीला आधुनिक दृष्टिकोन दिला असून, कमी जागेत जास्त नफा मिळवण्याचा एक आदर्श प्रयोग केला आहे. बहुतांश शेतकरी कांद्याची पारंपरिक शेती करतात आणि मोठ्या प्रमाणावर कांदा उत्पादन घेऊन बाजारात विक्री करतात. मात्र, यामध्ये उत्पादन खर्च जास्त असूनही अपेक्षित दर मिळेलच याची शाश्वती नसते.
त्यामुळे पारंपरिक कांदा लागवडीवर अवलंबून न राहता, मोतीराम धोडमिशे यांनी केवळ 12 गुंठ्यात कांदा बीजोत्पादन करून मोठा नफा मिळवण्याचा यशस्वी प्रयोग केला आहे. विशेष म्हणजे, इतर शेतकरी एका एकरातून जितके उत्पन्न घेतात, तितकाच नफा ते या 12 गुंठ्यातील बीजोत्पादनातून मिळवत आहेत. गेल्या सात ते आठ वर्षांपासून त्यांनी हा प्रयोग सातत्याने यशस्वी करत आणला आहे.
कांदा बीजोत्पादनासाठी येणारा खर्च
कांदा बीजोत्पादन करण्यासाठी त्यांना साधारण 22 हजार रुपयांपर्यंत खर्च येतो, मात्र त्यातून मिळणाऱ्या बियाण्यांची विक्री केल्यावर ते 2 ते 3 लाख रुपयांचा नफा कमावतात. यामध्ये "पंचगंगा एक्सपोर्ट रेड" नावाचे बियाणे उत्पादन घेतले जाते, जे बाजारात मिळणाऱ्या इतर बियाण्यांच्या तुलनेत अधिक गुणवत्तापूर्ण मानले जाते.
बाजारात सहज उपलब्ध असलेल्या कांदा बियाण्यांची उगवण क्षमता कधी कमी तर कधी जास्त असते, त्यामुळे शेतकऱ्यांना सतत उत्पादनातील अनिश्चिततेचा सामना करावा लागतो. मात्र, मोतीराम धोडमिशे यांच्या बियाण्यांमध्ये उगवण क्षमतेची शाश्वती असल्याने तालुक्यातील अनेक शेतकरी त्यांच्या बियाण्यांची मागणी मोठ्या प्रमाणात करतात. त्यामुळे त्यांच्या बियाण्यांचा व्यापार अधिक फायदेशीर ठरत आहे.
कांदा बीजोत्पादनासाठी योग्य नियोजन
कांदा बीजोत्पादनासाठी योग्य नियोजन आवश्यक असते. नोव्हेंबर ते डिसेंबर या कालावधीत कांदा लागवड केली जाते, त्यानंतर झाडांना फुलोरा येऊन बियांधारणा सुरू होते. साधारणतः मार्च-एप्रिल महिन्यात हे बियाणे गोळा करून विक्रीसाठी सिद्ध केली जातात. बाजारपेठेत या बियाण्यांना प्रति किलो 2000 ते 2200 रुपये इतका दर मिळतो, जो पारंपरिक कांदा विक्रीपेक्षा अनेक पटींनी जास्त आहे. विशेषतः सोलापूर कृषी उत्पन्न बाजार समितीत या बियाण्यांची मोठ्या प्रमाणावर विक्री होते, त्यामुळे त्यांना अधिक चांगला दर मिळतो.
मोतीराम धोडमिशे यांच्या या यशस्वी प्रयोगामुळे ते इतर शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी ठरत आहेत. कमी जागेत अधिक उत्पादन घेण्यासाठी पारंपरिक शेतीला आधुनिक दृष्टिकोनाची जोड देणे गरजेचे आहे, हे त्यांनी सिद्ध केले आहे. कमी भांडवलात जास्त नफा मिळवण्यासाठी शेतकऱ्यांनी नवनवीन संधी शोधणे आवश्यक आहे आणि कांदा बीजोत्पादन हे त्यासाठी उत्तम उदाहरण ठरू शकते. शेतकऱ्यांनी जर पारंपरिक शेतीच्या जोडीला असे प्रयोग केले, तर शेती अधिक फायदेशीर होऊ शकते आणि अनिश्चिततेच्या संकटातून त्यांना मुक्ती मिळू शकते.
