Monsoon 2025: यंदा भारतात मुसळधार पाऊस की भीषण दुष्काळ? हवामान खात्याचा खळबळजनक अंदाज

Monsoon 2025:- 2025 च्या मान्सून हंगामाबाबत भारतीय आणि आंतरराष्ट्रीय हवामान संस्थांनी महत्वाचे अंदाज जाहीर केले आहेत. युरोपियन सेंटर फॉर मीडियम-रेंज वेदर फोरकास्ट (ECMWF) च्या ताज्या अहवालानुसार, भारतात यंदा सरासरीपेक्षा अधिक पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. भारतीय हवामान विभाग (IMD) देखील एप्रिलच्या मध्यापर्यंत आपला अधिकृत अंदाज जाहीर करणार आहे. विशेष म्हणजे, यंदा उष्णकटिबंधीय पॅसिफिक महासागर ‘तटस्थ’ स्थितीत राहणार असल्यामुळे एल निनो किंवा ला निनोचा मोठा परिणाम होणार नाही. त्यामुळे भारतात समाधानकारक पाऊस पडण्याची आशा आहे.

पश्चिम किनाऱ्यावर मुसळधार पावसाची शक्यता

एप्रिल ते जून या मान्सूनपूर्व हंगामात महाराष्ट्र, गोवा, कर्नाटकचा किनारी भाग आणि केरळमध्ये हवामानातील मोठे बदल होण्याची शक्यता आहे. हवामानशास्त्रज्ञांच्या अंदाजानुसार, जुलै ते सप्टेंबर या कालावधीत पश्चिम किनारपट्टीवर मुसळधार पाऊस होईल. यामुळे पश्चिम भारतातील जलस्रोत भरून निघतील आणि शेतीसाठी पोषक वातावरण निर्माण होईल.

मध्य भारतात, विशेषतः पश्चिम मध्य प्रदेश, मराठवाडा आणि मध्य महाराष्ट्रात सरासरीपेक्षा अधिक पावसाची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांसाठी हा पाऊस अत्यंत महत्त्वाचा ठरणार आहे. तेलंगणामध्ये देखील मान्सून सक्रिय राहील, परंतु मागील वर्षाच्या तुलनेत त्याची तीव्रता थोडी कमी असू शकते.

बंगालच्या उपसागरातून येणारा मान्सून अधिक सक्रिय

भारतीय उपखंडात मान्सून प्रामुख्याने बंगालच्या उपसागरातून येतो आणि संपूर्ण देशभर पसरतो. 2025 मध्ये मे, जून आणि जुलै महिन्यांत हा मान्सून अत्यंत सक्रिय राहील. मध्य प्रदेश, छत्तीसगड आणि ओडिशामध्ये जुलै-ऑगस्ट महिन्यात जोरदार पर्जन्यवृष्टी होण्याचा अंदाज आहे.

या मुसळधार पावसामुळे नद्या, धरणे आणि भूजल पातळीत वाढ होईल. गुजरात आणि सौराष्ट्र भागातही जून ते ऑगस्ट दरम्यान सातत्यपूर्ण पाऊस होईल, तर राजस्थानच्या काही भागांमध्ये सरासरीपेक्षा अधिक पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. मात्र, उत्तर प्रदेशात काही भागांत तुलनेने कमी पाऊस पडण्याचा अंदाज आहे.

कृषी क्षेत्राला मोठा दिलासा

यावर्षीचा मान्सून संपूर्ण भारतात समतोल आणि भरपूर पाऊस घेऊन येईल, असा अंदाज हवामान तज्ज्ञांनी व्यक्त केला आहे. मागील काही वर्षांत मान्सूनमध्ये मोठे चढ-उतार दिसून आले होते, परंतु यंदा पाऊस समाधानकारक राहण्याची शक्यता असल्यामुळे कृषी क्षेत्राला मोठा दिलासा मिळेल.

विशेषतः मराठवाडा, विदर्भ, गुजरात आणि ओडिशा या भागांमध्ये पावसाचे प्रमाण अधिक राहील. यामुळे जलसंपत्ती आणि पाणीपुरवठा व्यवस्था अधिक सक्षम बनेल. एकूणच, 2025 मध्ये भारतात सरासरीच्या तुलनेत अधिक पाऊस पडेल, ज्यामुळे शेती, जलविद्युत निर्मिती आणि जलसंपत्ती व्यवस्थापनासाठी हा हंगाम अत्यंत अनुकूल ठरू शकतो.