Monsoon 2025 : भारतात यंदा मान्सून कसा असेल? हवामान खात्याचा मोठा अंदाज!"

Monsoon 2025 : भारतातील पावसाळ्याबाबत एक दिलासादायक बातमी समोर आली आहे. जागतिक हवामान संस्थांच्या अंदाजानुसार, यावर्षी नैऋत्य मान्सून सामान्य राहण्याची शक्यता आहे. याचे मुख्य कारण म्हणजे ला निना या हवामान घटकाची सध्याची स्थिती. सध्या ला निना कमकुवत असल्यामुळे त्याचा भारतातील मान्सूनवर सकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.

ला निना आणि त्याचा संभाव्य परिणाम

ला निना ही पॅसिफिक महासागरातील एक हवामान प्रणाली आहे, जी जागतिक पर्जन्यमानावर प्रभाव टाकते. हवामानशास्त्रज्ञांच्या मते, सध्या ला निना कमकुवत आहे आणि पुढील काही महिन्यांत ती आणखी तटस्थ होईल. याचा अर्थ असा की ती ना अधिक तीव्र होईल ना अचानक संपुष्टात येईल. ही स्थिती भारतासाठी चांगली आहे कारण ती मान्सूनला बाधा आणणार नाही.

गेल्या काही वर्षांत भारतातील मान्सूनमध्ये मोठ्या प्रमाणावर चढ-उतार दिसून आले आहेत. काही भागांत प्रचंड पाऊस तर काही ठिकाणी दुष्काळसदृश परिस्थिती पाहायला मिळाली. मात्र, या वर्षी मान्सून सामान्य राहील, असा अंदाज हवामानशास्त्रज्ञ वर्तवत आहेत. केरळमध्ये मान्सून वेळेवर येईल आणि देशभरात तो सामान्य प्रमाणात राहील.

परदेशी हवामान संस्थांचा अंदाज

भारतीय हवामान विभाग (IMD) मार्च महिन्यात अधिकृत मान्सून अंदाज जारी करेल. मात्र, दक्षिण कोरिया आणि जपानमधील हवामान संस्थांनी आधीच संकेत दिले आहेत की ला निना तटस्थ स्थितीकडे वाटचाल करत आहे. दक्षिण कोरियाच्या ‘ला निना वॉच’ अहवालानुसार, ला निनाच्या स्थितीत कोणताही मोठा बदल अपेक्षित नाही.

निनाचे फायदे

ला निना तटस्थ असल्यामुळे मान्सून सामान्य राहण्याची शक्यता अधिक आहे. भारतासाठी हा सकारात्मक संकेत आहे कारण सामान्य मान्सून शेती आणि जलस्रोत व्यवस्थापनासाठी महत्त्वाचा असतो. कृषी अर्थव्यवस्थेवर मोठा प्रभाव असणाऱ्या मान्सूनची नियमितता देशातील अन्नधान्य उत्पादनाला चालना देऊ शकते.

भारतातील संभाव्य हवामान परिस्थिती

भारताच्या संदर्भात, एप्रिल ते जुलै या काळात हवामान तटस्थ राहण्याची शक्यता आहे. या कालावधीतच पूर्व-मान्सून परिस्थिती तयार होते आणि नैऋत्य मान्सून केरळच्या किनाऱ्यावर पोहोचतो.

भारतातील काही भागांमध्ये आधीच तापमान वाढू लागले आहे. फेब्रुवारीमध्ये महाराष्ट्र आणि मध्य प्रदेशासह काही राज्यांमध्ये उष्णतेची लाट येण्याची शक्यता हवामान विभागाने वर्तवली आहे.

मान्सून राज्यनिहाय

हवामान अंदाजानुसार, फेब्रुवारी-मार्च-एप्रिल या कालावधीत उत्तर भारतातील राजस्थान, पंजाब, जम्मू-काश्मीर, लडाख, हिमाचल प्रदेश, उत्तराखंड, चंदीगड, हरियाणा आणि दिल्लीमध्ये सरासरीपेक्षा कमी पाऊस पडण्याची शक्यता आहे.

मात्र, पश्चिम भारत, मध्य भारत आणि पूर्व भारतामध्ये सामान्य प्रमाणात पाऊस होईल. केरळ, किनारी कर्नाटक आणि तामिळनाडूमध्ये सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस पडण्याचा अंदाज आहे. ब्रिटनच्या हवामान विभागाने देखील अशाच प्रकारचा अंदाज वर्तवला असून, संपूर्ण भारतात पावसाचे प्रमाण सरासरीइतके किंवा किंचित अधिक राहील, असे म्हटले आहे.

एकूणच, ला निना तटस्थ स्थितीकडे वाटचाल करत असल्यामुळे यावर्षी भारतातील नैऋत्य मान्सून सामान्य राहू शकतो. यामुळे शेती, जलस्रोत आणि अर्थव्यवस्थेवर सकारात्मक प्रभाव पडण्याची शक्यता आहे. मात्र, अधिकृत अंदाज भारतीय हवामान विभाग मार्चमध्ये जाहीर करेल. तोपर्यंत जागतिक हवामान संस्थांकडून मिळणाऱ्या अपडेट्सवर लक्ष ठेवणे गरजेचे आहे.