Milk Rate: शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी! दूध दर वाढणार?... आंतरराष्ट्रीय बाजारातील ‘या’ गोष्टीचा होईल मोठा परिणाम
Dudh Dar Vadh:- गेल्या काही आठवड्यांमध्ये आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत दूध पावडर आणि बटरच्या दरात मोठी वाढ झाली आहे, ज्याचा थेट परिणाम भारतातील दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांच्या दरांवर होत आहे. यंदा देशांतर्गत दूध उत्पादन मुबलक प्रमाणात झाले असले तरी, जागतिक बाजारात दूध पावडरच्या किंमतीत झालेल्या वाढीमुळे भारतातही त्याचे दर चढे राहिले आहेत.
परिणामी, दूध संघांनी आणि खासगी दूध प्रक्रिया उद्योगांनी आपल्या खरेदी दरांमध्ये वाढ केली आहे. सध्या खासगी दूध संघ ३२ रुपये प्रतिलिटर दराने दूध खरेदी करत आहेत, तर याआधी हा दर २६ ते २८ रुपये इतका कमी झाला होता. यामुळे गेल्या काही महिन्यांपासून तोट्यात गेलेल्या शेतकऱ्यांना आता काहीसा दिलासा मिळू शकतो.
गेल्या वर्षभरात दूध उत्पादन जास्त झाल्याने दूध संघांनी खरेदी दर कमी केले होते, त्यामुळे अनेक शेतकऱ्यांना मोठ्या आर्थिक संकटाचा सामना करावा लागला. त्यातच, राज्य सरकारने दुग्ध उत्पादक शेतकऱ्यांना अनुदान जाहीर केले होते. मात्र केवळ सातपैकी तीन महिनेच अनुदान मिळाले. मागील तीन महिन्यांपासून हे अनुदान बंद असल्याने शेतकऱ्यांमध्ये मोठी नाराजी निर्माण झाली होती. या पार्श्वभूमीवर, जागतिक बाजारात झालेल्या दरवाढीचा परिणाम भारतातील बाजारपेठेवर होऊन शेतकऱ्यांना अधिक चांगला दर मिळण्याची संधी निर्माण झाली आहे.
आंतरराष्ट्रीय बाजारात दूध पावडर आणि बटरच्या दरात वाढ
गेल्या १५ दिवसांत आंतरराष्ट्रीय बाजारात दूध पावडर आणि बटरच्या दरात मोठ्या प्रमाणात वाढ झाली आहे. मागील महिन्यात दूध पावडरचा दर २०० रुपये प्रतिकिलो होता, तो आता २४२ रुपये प्रतिकिलो झाला आहे. त्याचप्रमाणे बटरचा दर ३९० रुपये प्रतिकिलोवरून ४२० रुपये प्रतिकिलोपर्यंत पोहोचला आहे.
ही वाढ मोठ्या प्रमाणात असल्याने भारतीय बाजारपेठेतही दूध उत्पादक आणि प्रक्रिया करणाऱ्या कंपन्यांनी आपल्या किंमती वाढवल्या आहेत. परिणामी, दूध खरेदी दरही वाढले असून, भविष्यात हे दर आणखी वाढण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे.
उन्हाळ्यात दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांची मागणी वाढणार
यंदा उन्हाळा लवकर सुरू झाल्याने आणि तापमानात झपाट्याने वाढ झाल्याने, दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांची मागणी वाढणार आहे. फेब्रुवारी महिन्याच्या अखेरीसच तापमान ३९ डिग्री सेल्सियसपर्यंत पोहोचले आहे, त्यामुळे पुढील तीन महिन्यांत उष्णता आणखी तीव्र होण्याची शक्यता आहे
. या कालावधीत दूध, दही, ताक, लस्सी यांसारख्या उत्पादनांना जास्त मागणी राहणार असल्याने दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांचे दरही स्थिर राहण्याऐवजी वाढण्याची शक्यता आहे. याचा फायदा शेतकऱ्यांना मिळू शकतो, कारण मागणी वाढल्याने दूध खरेदीचे दरही वाढतील.
सध्या सहकारी दूध संघाकडून दिला जाणारा दुधाला दर
पश्चिम महाराष्ट्र हा भारतातील प्रमुख दुग्ध उत्पादक भागांपैकी एक आहे. येथील सहकारी दूध संघ गायीच्या ३.५ फॅट आणि ८.५ एस.एन.एफ असलेल्या दुधासाठी सध्या ३० रुपये प्रतिलिटर दर देत आहेत, तर खासगी दूध संघ ३२ रुपये प्रतिलिटर दराने दूध खरेदी करत आहेत.
त्यामुळे सहकारी दूध संघांनीही आपल्या दरांमध्ये वाढ करावी, अशी मागणी शेतकऱ्यांकडून केली जात आहे. जर ही दरवाढ झाली, तर शेतकऱ्यांना अधिक फायदा होईल आणि गेल्या काही महिन्यांपासून त्यांना सहन करावा लागणारा तोटा भरून निघू शकतो.
एकूणच, आंतरराष्ट्रीय बाजारातील परिस्थिती आणि स्थानिक गरज लक्षात घेता, भारतीय बाजारपेठेत दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांचे दर वाढण्याची शक्यता अधिक आहे. उन्हाळ्यात वाढणारी मागणी आणि जागतिक बाजारपेठेतील चढे दर यामुळे शेतकऱ्यांना अधिक चांगला दर मिळू शकतो. मात्र, बाजारातील स्थितीवर सतत लक्ष ठेवणे गरजेचे आहे. कारण आंतरराष्ट्रीय बाजारातील बदल हे देशांतर्गत दरांवर थेट परिणाम करू शकतात.