Mumbai-Pune प्रवास फक्त 20 मिनिटात? 30 मिनिटात पूर्ण होईल 350 किमीचा प्रवास.. हायपरलूप ट्रॅकचा नवा चमत्कार

Hyperloop Train:- भारतातील वाहतूक क्षेत्रात क्रांतिकारी बदल घडवणाऱ्या हायपरलूप तंत्रज्ञानाच्या दिशेने देशाने मोठे पाऊल उचलले आहे. भारतीय रेल्वे आणि आयआयटी मद्रासच्या सहकार्याने पहिल्या हायपरलूप टेस्टिंग ट्रॅकची निर्मिती करण्यात आली आहे. यामुळे भविष्यात भारतीय प्रवाशांना वेगवान, सुरक्षित आणि पर्यावरणपूरक प्रवासाची संधी मिळणार आहे. हायपरलूप तंत्रज्ञान हे पारंपरिक रेल्वे आणि बुलेट ट्रेनच्या तुलनेत अधिक वेगवान असून कमी खर्चिक आहे. त्याचा वेग ताशी १२०० किलोमीटरपर्यंत जाऊ शकतो, ज्यामुळे अनेक तासांचा प्रवास काही मिनिटांत पूर्ण करता येऊ शकतो.

हायपरलूप संकल्पनेचे स्वरूप

हायपरलूप ही वाहतुकीची एक अत्याधुनिक संकल्पना आहे, ज्यात विशेष प्रकारच्या ट्यूबमधून प्रवास करणारे पॉड्स असतात. ही ट्यूब जवळपास व्हॅक्यूमसदृश वातावरणात असते, त्यामुळे हवेचा प्रतिकार कमी होतो आणि पॉड अतिशय वेगाने पुढे सरकतो. पारंपरिक रेल्वेमध्ये घर्षण आणि हवेचा दाब वेग मर्यादित ठेवतो, पण हायपरलूपमध्ये हे अडथळे दूर असल्याने वेग वाढतो.

यामध्ये इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो, त्यामुळे पॉड जमिनीपासून काही अंतरावर उचलला जातो आणि त्याला घर्षणाचा अडथळा येत नाही. हायपरलूप इंधनावर चालत नसल्याने हा पूर्णतः पर्यावरणपूरक आणि ऊर्जा-कार्यक्षम प्रवासाचा पर्याय आहे.

भारतातील पहिला हायपरलूप चाचणी ट्रॅक

भारतातील पहिला हायपरलूप चाचणी ट्रॅक हा ४२२ मीटर लांबीचा असून, तो आयआयटी मद्रासच्या डिस्कव्हरी कॅम्पसमध्ये विकसित करण्यात आला आहे. हा प्रकल्प भारतीय रेल्वे, आयआयटी मद्रासच्या अविष्कार हायपरलूप टीम आणि टीयूटीआर हायपरलूप स्टार्टअप यांच्या संयुक्त प्रयत्नातून उभारण्यात आला आहे.

या ट्रॅकची सुरुवातीला १०० किमी प्रतितास वेगाने चाचणी घेण्यात आली होती, पण भविष्यात हा वेग ६०० किमी प्रतितास करण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे. रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी सोशल मीडियावर ही घोषणा करताना हायपरलूप वाहतूक भविष्यातील क्रांतीकारक तंत्रज्ञान असल्याचे सांगितले. त्यांनी असेही स्पष्ट केले की, येत्या काही महिन्यांत अधिक वेगाने चाचण्या घेण्यात येतील आणि त्या यशस्वी झाल्यास भारतात हायपरलूप वाहतूक प्रत्यक्षात सुरू करण्यासाठी पुढील पावले उचलली जातील.

हायपरलूप मुळे होणारा फायदा

हायपरलूपमुळे भविष्यातील प्रवासाचा अनुभव संपूर्ण बदलू शकतो. जर हे तंत्रज्ञान भारतात यशस्वीपणे अंमलात आले, तर मुंबई-पुणे हा प्रवास अवघ्या २० मिनिटांत पूर्ण होऊ शकतो. दिल्ली-जयपूर किंवा बंगळुरू-चेन्नई यांसारख्या मोठ्या शहरांमधील प्रवासाचा कालावधी देखील तासांवरून काही मिनिटांवर येऊ शकतो. हायपरलूप हे इंधनमुक्त असल्यामुळे कार्बन उत्सर्जन देखील मोठ्या प्रमाणात कमी होईल, ज्यामुळे पर्यावरण संरक्षणात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली जाईल. याशिवाय, पारंपरिक रेल्वे किंवा विमानांपेक्षा अधिक सुरक्षित आणि आरामदायी प्रवास देण्याची क्षमता हायपरलूपमध्ये आहे.

जगभरात हायपरलूप तंत्रज्ञान विकसित करण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत आणि भारताने यात मोठी झेप घेतली आहे. २०२० मध्ये अमेरिकेतील लास वेगास येथे व्हर्जिन हायपरलूपची पहिली यशस्वी चाचणी झाली होती, त्यावेळी पॉडने १६१ किमी प्रतितास वेग गाठला होता. भारतात या तंत्रज्ञानाच्या चाचण्या अधिक वेगाने केल्या जात आहेत आणि जर सर्व नियोजनानुसार झाले, तर २०३० पर्यंत भारतात व्यावसायिक हायपरलूप सेवा सुरू होऊ शकते. हे तंत्रज्ञान लागू झाल्यास, वाहतूक क्षेत्रात मोठी क्रांती होणार असून संपूर्ण देशातील दळणवळण सुलभ आणि जलद होणार आहे.

हायपरलूपच्या या पहिल्या चाचणी ट्रॅकच्या यशानंतर, भारत भविष्यात जागतिक स्तरावर हायपरलूपच्या विकासात आघाडीवर जाईल, अशी शक्यता आहे. सरकार आणि खाजगी कंपन्यांच्या सहकार्याने हे तंत्रज्ञान मोठ्या प्रमाणावर विकसित करण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत. यामुळे भविष्यातील वाहतूक व्यवस्थेत मोठे बदल घडतील आणि देशभरातील प्रवाशांना अधिक वेगवान, सुरक्षित आणि स्वस्त प्रवासाचा लाभ मिळेल.