HSRP Number Plate : शेतकरी दादा, तुमच्या ट्रॅक्टरला HSRP नंबर प्लेट लावली का? नाहीतर भरावा लागेल मोठा दंड
HSRP Number Plate:- शासनाने वाहतूक सुरक्षिततेसाठी महत्त्वाचा निर्णय घेतला असून, HSRP (हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट) बसवणे आता जुन्या वाहनांसाठीही बंधनकारक करण्यात आले आहे. 1 एप्रिल 2019 पूर्वी नोंदणीकृत सर्व प्रकारची वाहने – दुचाकी, चारचाकी, ट्रॅक्टर आणि व्यावसायिक वाहने – या नव्या नियमाच्या कक्षेत येतात. शहरांपासून ग्रामीण भागातील वाहनधारकांपर्यंत हा नियम लागू आहे. कोणत्याही वाहनावर HSRP नंबर प्लेट नसेल तर 5,000 रुपयांपर्यंत दंड आकारला जाईल. त्यामुळे वाहनधारकांनी लवकरात लवकर ही नंबर प्लेट बसवून घ्यावी.
HSRP म्हणजे काय आणि ती महत्त्वाची का आहे?
HSRP म्हणजे हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट, जी एक विशेष सुरक्षा प्रणालीने तयार केलेली अत्याधुनिक नंबर प्लेट आहे. पारंपरिक नंबर प्लेटच्या तुलनेत ही प्लेट अधिक सुरक्षित आहे. या प्लेटमध्ये होलोग्राम, लेझर-कोरलेले क्रमांक आणि नॉन-रियुजेबल लॉक असतात, ज्यामुळे बनावट नंबर प्लेट्स तयार करणे अशक्य होते. या नंबर प्लेटमुळे वाहनांची चोरी टाळण्यास मदत होते आणि चोरी झाल्यास वाहनाचा शोध घेणे सुलभ होते. HSRP नंबर प्लेटवर युनिक कोड (HUID) असतो, जो वाहनाचा संपूर्ण तपशील नोंदवतो. ही प्लेट सरकारमान्य एजन्सीमार्फतच बसविली जाते, त्यामुळे सुरक्षा आणि विश्वासार्हता वाढते.
HSRP नंबर प्लेटचे फायदे
HSRP नंबर प्लेटमुळे वाहनधारकांना अनेक फायदे मिळतात. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे ही प्लेट वाहनाची ओळख सुरक्षित करते आणि बनावट नंबर प्लेट्स तयार करणे अशक्य होते. त्यामुळे वाहन चोरी झाल्यास शोध घेणे सुलभ होते. वाहतूक नियमांचे पालन अधिक काटेकोरपणे होऊ शकते आणि प्रशासनाला वाहनाची माहिती सहज उपलब्ध होते. विशेषतः ट्रॅक्टर आणि व्यावसायिक वाहनांसाठी ही प्लेट महत्त्वाची आहे, कारण अशा वाहनांची चोरीची प्रकरणे वाढत आहेत.
HSRP कायद्याची तरतूद
केंद्रीय मोटार वाहन नियम 1989 च्या नियम 50 नुसार HSRP नंबर प्लेट बसवणे अनिवार्य आहे. रस्ते व महामार्ग मंत्रालयाने 4 आणि 6 डिसेंबर 2018 रोजी जारी केलेल्या अधिसूचनेनुसार 1 एप्रिल 2019 पासून नोंदणीकृत सर्व नवीन वाहनांवर ही प्लेट बसवावी लागते. आता जुन्या वाहनधारकांनाही हा नियम लागू करण्यात आला आहे. HSRP नसलेल्या वाहनांवर 5,000 रुपयांपर्यंत दंड होणार असल्यामुळे वाहनधारकांनी त्वरित ही प्लेट बसवून घ्यावी.
HSRP नंबर प्लेटसाठी अर्ज कसा करावा?
महाराष्ट्र सरकारने नागरिकांना ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया उपलब्ध करून दिली आहे. वाहनधारक HSRP नंबर प्लेटसाठी घरबसल्या अर्ज करू शकतात. अर्ज प्रक्रिया सोपी असून खालीलप्रमाणे आहे:
अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या: सर्वप्रथम "Book My HSRP" या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
'Order Now' वर क्लिक करा: पुढील प्रक्रियेसाठी हा पर्याय निवडा.
वाहन तपशील भरा: तुमच्या वाहनाचा नोंदणी क्रमांक (RC Number), चेसिस नंबर आणि इंजिन नंबर योग्य पद्धतीने भरा.
कॅप्चा कोड प्रविष्ट करा: दिलेल्या सुरक्षात्मक कोडची पूर्तता करा.
शुल्क भरा व स्लॉट बुक करा: आवश्यक शुल्क भरून तुमच्या सोयीनुसार HSRP बसवण्यासाठी वेळ निश्चित करा.
ऑर्डर स्थिती तपासा: अर्जानंतर "Track Your Order" या पर्यायाद्वारे तुमच्या नंबर प्लेटची स्थिती पाहू शकता.
HSRP नंबर प्लेटसाठी आवश्यक कागदपत्रे
HSRP नंबर प्लेटसाठी अर्ज करताना पुढील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
वाहन नोंदणी प्रमाणपत्र (RC) – वाहनाची अधिकृत माहिती पुरवणारे दस्तऐवज.
ओळख पुरावा (Identity Proof) – आधार कार्ड, पासपोर्ट किंवा अन्य वैध ओळखपत्र.
पत्ता पुरावा (Address Proof) – वीज बिल, रेशन कार्ड किंवा भाडे करार.
वाहन विमा दस्तऐवज (Vehicle Insurance Document) – वाहन विमा अस्तित्वात असल्याचे प्रमाण.
HSRP नंबर प्लेटची किंमत
HSRP नंबर प्लेटसाठी शुल्क वाहन प्रकारानुसार वेगळे असते. महाराष्ट्रात लागू असलेले अंदाजे शुल्क पुढीलप्रमाणे आहे:
दुचाकी (Two-Wheeler): ₹850
तीनचाकी / व्यावसायिक वाहन / ट्रॅक्टर: ₹1350
रंग-कोडित स्टिकर (सर्व वाहने): ₹100
हे शुल्क वाहनाच्या प्रकारानुसार बदलू शकते, त्यामुळे अधिकृत वेबसाइटवर अर्ज करताना नक्की किंमत तपासा.
HSRP नंबर प्लेट नसेल तर काय होईल?
HSRP नंबर प्लेट बसवणे हे कायद्याने बंधनकारक आहे. जर एखाद्या वाहनावर HSRP नसेल तर वाहतूक पोलिसांकडून 5,000 रुपयांपर्यंतचा दंड आकारला जाऊ शकतो. या नियमाचे उल्लंघन केल्यास वाहन जप्त होण्याची शक्यता देखील आहे. त्यामुळे कोणत्याही प्रकारचा दंड किंवा कायदेशीर कारवाई टाळण्यासाठी लवकरात लवकर HSRP नंबर प्लेट बसवून घ्यावी.
HSRP नंबर प्लेट का बसवावी?
वाहतूक सुरक्षिततेला प्राधान्य देण्यासाठी HSRP नंबर प्लेट अत्यंत महत्त्वाची आहे. ही प्लेट चोरी रोखण्यासाठी उपयोगी आहे आणि वाहतुकीच्या नियमांचे पालन होण्यास मदत करते. सरकारने ही सुविधा ऑनलाइन उपलब्ध करून दिल्यामुळे कोणत्याही वाहनधारकाला सहजपणे अर्ज करता येतो. शेतकरी आणि ग्रामीण भागातील वाहनधारकांनीही हा नियम गांभीर्याने घेऊन लवकरात लवकर HSRP नंबर प्लेट बसवून घ्यावी.
HSRP नंबर प्लेट एकदा बसवल्यानंतर ती पुन्हा वापरणे किंवा बदलणे शक्य नाही. त्यामुळे फक्त अधिकृत एजन्सीमार्फतच ही प्लेट बसवा. तुमच्या वाहनाचे संरक्षण आणि कायदेशीर पालन करण्यासाठी हा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे.