Haryana Cow Record : 24 तासात 87.7 लिटर दूध! हरियाणाच्या ‘या’ गाईने केला थक्क करणारा विक्रम

Haryana Cow Record:- हरियाणातील करनाल जिल्ह्यातील झिंझारी गावातील पशुपालक सुनील आणि शँकी यांच्या गायीने आशियामध्ये ऐतिहासिक विक्रम प्रस्थापित केला आहे. राष्ट्रीय दुग्ध संशोधन संस्थेने (NDRI) आयोजित केलेल्या तीन दिवसीय शेतकरी मेळ्यात त्यांच्या गायीने २४ तासांत ८७ लिटर ७४० ग्रॅम दूध देऊन सर्वाधिक दूध उत्पादनाचा विक्रम केला. या उल्लेखनीय कामगिरीमुळे ही गाय आशियातील सर्वाधिक दूध देणारी गाय बनली आहे. देशभरातून अनेक पशुपालक आपल्या जनावरांसह या मेळ्यात सहभागी झाले होते, परंतु 'सोनी' या गायीने सर्वांना मागे टाकून आपला ठसा उमटवला. या अद्वितीय यशामुळे सुनील आणि शँकी यांच्या मेहनतीचे चीज झाले असून त्यांच्या गायीने भारताच्या दुग्धव्यवसायाच्या इतिहासात नवा अध्याय जोडला आहे.

होल्स्टीन फ्रायझियन जातीची गाय

ही विक्रमी गाय होल्स्टीन फ्रायझियन (Holstein Friesian) या उच्च उत्पादन क्षमतेसाठी प्रसिद्ध असलेल्या जातीची आहे. सुनील यांनी या गायीचे नाव 'सोनी' ठेवले असून तिची उत्कृष्ट देखभाल आणि विशेष आहारामुळे तिने हा आश्चर्यकारक विक्रम केला. सुनील यांच्या मते, गायींच्या आरोग्याची आणि दूध उत्पादनाची गुणवत्ता कायम ठेवण्यासाठी योग्य आहार आणि निगा राखणे अत्यंत आवश्यक असते. सुनील यांचे कुटुंब चार पिढ्यांपासून पशुपालन व्यवसायात आहे. पूर्वी ते घरगुती पद्धतीने गायी पाळत होते, मात्र २०१४ मध्ये त्यांनी अधिक व्यावसायिक दृष्टिकोन ठेवून दोन मोठे डेअरी फार्म सुरू केले. त्यांच्या फार्ममध्ये सध्या १९५ लहान-मोठी जनावरे असून, आधुनिक पद्धतीने पशुपालन करून त्यांनी दूध उत्पादनात सातत्य राखले आहे.

आहार व्यवस्थापन महत्त्वाचे

गायींच्या उच्च दूध उत्पादनामागे त्यांना दिला जाणारा विशेष आहार हा मुख्य घटक आहे. सुनील यांच्या मते, 'सोनी'ला दररोज २४ किलो सायलेज, १.५ किलो पेंढा, १० किलो हिरवा चारा आणि २० किलो विशेष खाद्य दिले जाते. दूध उत्पादनात सातत्य राहावे यासाठी जनावरांच्या गरजा लक्षात घेऊन आहार तयार केला जातो. सुनील यांच्या दुग्धशाळेतून दररोज जवळपास ३० क्विंटल दूध उत्पादन होते. यातील काही भाग नेस्ले कंपनीला पुरवला जातो, तर उर्वरित दूध स्थानिक बाजारपेठेत विकले जाते. उन्हाळ्यात जनावरांचे आरोग्य आणि उत्पादन क्षमता टिकवण्यासाठी विशेष व्यवस्था केली जाते. गायींना खुल्या वातावरणात ठेवले जाते, जेणेकरून त्यांना पुरेशी मोकळीक मिळेल आणि त्यांचे स्वास्थ्य चांगले राहील.

राष्ट्रीय दुग्ध संशोधन संस्थेचे (NDRI) संचालक धीर सिंग यांनी या ऐतिहासिक कामगिरीचे विशेष कौतुक केले. त्यांनी सांगितले की, देशभरातून शेकडो पशुपालक या मेळ्यात सहभागी झाले होते, मात्र होल्स्टीन फ्रायझियन जातीच्या दूध उत्पादन स्पर्धेत सुनील आणि शँकी यांच्या गायीने सर्वाधिक दूध देऊन आशियाई विक्रम प्रस्थापित केला. विशेष म्हणजे, त्यांच्या दुसऱ्या गायीनेही याच स्पर्धेत दुसरा क्रमांक पटकावला. भारतातील दुग्धव्यवसायाचे भविष्य अत्यंत आशादायक असून, शेतकऱ्यांनी संघटित पद्धतीने गट तयार करून दूध उत्पादनावर लक्ष केंद्रित करावे, असे धीर सिंग यांनी आवर्जून सांगितले. त्यांनी असेही स्पष्ट केले की, या माध्यमातून शेतकऱ्यांना त्यांच्या गावातच रोजगार उपलब्ध होऊ शकतो आणि त्यांना अधिक चांगले उत्पन्न मिळू शकते. परिणामी, ग्रामीण भागातील लोकांना शहरांकडे स्थलांतर करण्याची गरज भासणार नाही आणि त्यांचे जीवनमान उंचावेल.

सुनील आणि शँकी यांच्या अथक मेहनत

सुनील आणि शँकी यांच्या अथक मेहनतीमुळेच ही ऐतिहासिक कामगिरी शक्य झाली. त्यांच्या प्रगत दृष्टिकोनामुळे आणि आधुनिक पशुपालन तंत्रज्ञानाच्या वापरामुळे त्यांनी या क्षेत्रात स्वतःचे वेगळे स्थान निर्माण केले आहे. या विक्रमामुळे भारतातील दुग्धव्यवसायाला नवीन उंची मिळाली असून, इतर पशुपालकांसाठीही ते एक प्रेरणास्त्रोत ठरले आहेत. भविष्यातील दुग्धव्यवसायाच्या प्रगतीसाठी असे प्रयोग आणि समर्पण महत्त्वाचे ठरणार आहेत.