100 शेळ्यांचे पालन फक्त 1000 चौरस फुटात! 20 लाखांच्या गुंतवणुकीवर 10 लाखांचे Anudan.... वाचा फायनान्स प्लॅन

Goat Rearing Business:- शेळीपालन हा कमी गुंतवणुकीत सुरू करता येणारा फायदेशीर व्यवसाय मानला जातो. देशभरात अनेक शेतकरी शेतीसोबतच शेळीपालनाचा व्यवसाय करत आहेत. शेळ्या विविध प्रकारच्या हवामानात टिकू शकतात आणि त्यांचे संगोपन तुलनेने सोपे असते. त्यामुळे अनेक शेतकरी मोठ्या प्रमाणावर शेळीपालनाकडे वळत आहेत. परंतु १०० शेळ्यांचे युनिट सुरू करण्यासाठी किती खर्च येतो आणि किती जागेची आवश्यकता असते, याची माहिती घेणे आवश्यक आहे.

१०० शेळ्यांचे शेळीपालन करण्याचा खर्च

१०० शेळ्यांचे युनिट उभारण्यासाठी साधारणतः २० लाख रुपयांचा खर्च येतो. हा खर्च प्रामुख्याने शेळ्यांची खरेदी, त्यांची राहण्याची सोय, चारा, औषधोपचार आणि देखभालीसाठी लागणाऱ्या इतर गोष्टींसाठी असतो. सरकारकडून शेळीपालनासाठी विविध योजना राबवल्या जातात. एकल शेतकरी योजनेअंतर्गत शेतकरी पुरुष किंवा महिला असो, त्यांना ५०% म्हणजेच जास्तीत जास्त १० लाख रुपयांचे अनुदान मिळू शकते. कोणत्या राज्यात शेळीपालन करत आहात यावर अनुदानाची रक्कम अवलंबून असते, कारण अशा योजना राज्य सरकारमार्फत चालवल्या जातात.

मोठ्या प्रमाणावर शेळीपालन करण्याचा विचार करत असाल, तर ५०० शेळ्यांचे युनिट उभारण्यासाठी १ कोटी रुपयांचा खर्च अपेक्षित आहे. यावर सरकार ५०% म्हणजेच ५० लाख रुपयांपर्यंत अनुदान देते. अशा मोठ्या प्रकल्पामध्ये ५०० शेळ्यांसोबत २५ बोकडांची सोय करावी लागते. त्यामुळे मोठ्या प्रमाणावर व्यवसाय करू इच्छिणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठी ही योजना फायदेशीर ठरू शकते.

१०० शेळ्यांसाठी आवश्यक जागा

शेळीपालनासाठी योग्य जागा असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. १०० शेळ्यांचे पालन करायचे असेल, तर कमीत कमी १००० चौरस फूट जागेची आवश्यकता असते. शेळ्या स्वभावतः सक्रिय प्राणी असल्यामुळे त्यांना फिरण्यासाठी आणि चरण्यासाठी भरपूर जागा आवश्यक असते. पुरेशी जागा उपलब्ध नसल्यास शेळ्यांमध्ये तणाव वाढू शकतो, आक्रमकता येऊ शकते आणि विविध रोगांचा प्रसार होण्याची शक्यता असते. त्यामुळे शेळ्यांसाठी योग्य व्यवस्थापन करणे गरजेचे आहे.

१०० शेळ्यांसाठी असलेल्या १००० चौरस फूट जागेत योग्यरित्या विभागणी करणे आवश्यक आहे. यामध्ये शेळ्यांसाठी निवारा, खाद्यसाठ्याची जागा आणि चरण्यासाठी खुली जागा ठेवली जाते. काही शेतकरी मोठ्या शेडसह शेळीपालन करतात, तर काहीजण मोकळ्या जागेत त्यांना चरण्यासाठी सोडतात. योग्य नियोजन केल्यास जागेचा योग्य प्रकारे वापर करता येतो.

शेळीपालनाचा फायदेशीर व्यवसाय कसा ठरतो?

शेळीपालन हा तुलनेने कमी गुंतवणुकीत सुरू करता येणारा व्यवसाय असून, तो शेतकऱ्यांना चांगला नफा मिळवून देतो. शेळ्यांची प्रजननक्षमता चांगली असल्यामुळे व्यवसाय वेगाने वाढू शकतो. शिवाय, शेळीचे दूध आणि मांस दोन्हीला बाजारात मोठी मागणी असते. शेळीचे दूध पौष्टिक असून, त्याचा उपयोग विविध औषधांमध्ये केला जातो. तसेच, देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत शेळीच्या मांसाचीही चांगली मागणी आहे.

याशिवाय, सरकारच्या विविध योजनांमुळे शेळीपालन करणाऱ्या शेतकऱ्यांना मोठा आर्थिक लाभ मिळू शकतो. योग्य व्यवस्थापन आणि चांगल्या देखभालीसह शेळीपालन केल्यास हा व्यवसाय शेतकऱ्यांसाठी दीर्घकालीन उत्पन्नाचा चांगला स्रोत ठरू शकतो. कमी जागेत आणि तुलनेने कमी खर्चात सुरू करता येणारा हा व्यवसाय भविष्यात आणखी फायदेशीर ठरू शकतो.

अशाप्रकारे १०० शेळ्यांचे युनिट सुरू करण्यासाठी साधारणतः २० लाख रुपयांची गुंतवणूक लागते, परंतु सरकारकडून १० लाख रुपयांपर्यंत अनुदान मिळू शकते. योग्य नियोजन आणि व्यवस्थापन असल्यास शेळीपालन फायदेशीर ठरू शकते. शेळ्यांसाठी पुरेशी जागा उपलब्ध करून देणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून त्यांचे आरोग्य उत्तम राहील आणि उत्पादनक्षमतेत वाढ होईल. शेळीपालन हा शेतकऱ्यांसाठी कमी खर्चाचा आणि जास्त नफा मिळवून देणारा एक उत्तम पर्याय ठरतो.