Finance Tips: कर्ज वेळेच्या आधी फेडणे फायदेशीर की तोट्याची? इथे मिळवा स्पष्ट उत्तर!

Finance Tips:- आर्थिक अडचणींमधून मार्ग काढण्यासाठी कर्ज घेणे ही एक सामान्य गोष्ट आहे. मात्र, कर्ज घेतल्यानंतर त्याची परतफेड कशी आणि कधी करायची हे ठरवणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरते. कर्ज परतफेडीसाठी (Loan Repayment) अनेक पर्याय उपलब्ध असतात. त्यापैकी एक पर्याय म्हणजे लोन प्री-पेमेंट (Loan Prepayment). कर्जदाराला काही अतिरिक्त पैसा मिळाल्यास किंवा आर्थिक परिस्थिती सुधारल्यास तो अनेकदा कर्ज प्री-पेमेंट करण्याचा विचार करतो. कर्ज लवकर फेडल्याने काही फायदे होतात, पण त्यासोबत काही तोटेही संभवतात. त्यामुळे कर्जदाराने हे निर्णय घेताना काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे. चला, कर्ज प्री-पेमेंटबाबत सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.

कर्ज लवकर फेडल्याचे फायदे-तोटे

कर्ज लवकर फेडणे म्हणजे आर्थिक ओझ्यातून लवकर मुक्त होणे, असा विचार अनेक जण करतात. मात्र, हा निर्णय घेताना काही लपलेले धोके आणि अतिरिक्त शुल्क याकडे दुर्लक्ष केल्यास नुकसान होऊ शकते. बहुतांश बँका आणि आर्थिक संस्था कर्ज मुदतीपूर्वी फेडल्यास काही शुल्क आकारतात. हे शुल्क कर्जाच्या उर्वरित रकमेच्या 1% ते 5% पर्यंत असते. उदाहरणार्थ, जर उर्वरित कर्जाची रक्कम ₹10 लाख असेल आणि प्री-पेमेंट शुल्क 2% असेल, तर तुम्हाला ₹20,000 अतिरिक्त भरावे लागू शकतात.

त्यामुळे हे शुल्क किती आहे, हे लक्षात घेऊनच निर्णय घ्या. तसेच, कर्ज लवकर फेडल्यामुळे तुमच्या क्रेडिट स्कोअरवर (Credit Score) देखील परिणाम होऊ शकतो. काही बँका कर्ज मुदतीपूर्वी फेडल्यास क्रेडिट स्कोअर सुधारतात, त्यामुळे भविष्यात नवीन कर्ज घेणे सुलभ होते आणि आर्थिक विश्वासार्हतेत वाढ होते. परंतु, काही परिस्थितीत सध्याचे क्रेडिट पोर्टफोलिओ कमी झाल्यामुळे क्रेडिट स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम देखील होऊ शकतो.

कर्ज फेडण्याचा फायदा तुम्ही कोणत्या टप्प्यावर करता यावर अवलंबून असतो. जर कर्जाची मुदत सुरूवातीच्या टप्प्यात असेल, तर प्री-पेमेंट केल्याने जास्त व्याज वाचवता येते. उदा. जर तुम्ही ₹20 लाखांचे होम लोन घेतले असेल आणि 20 वर्षांच्या मुदतीसाठी 8% व्याजदर असेल, तर सुरुवातीच्या 5 वर्षांत प्री-पेमेंट केल्यास तुम्हाला मोठ्या प्रमाणावर व्याज वाचवता येईल.

पण जर तुम्ही कर्जाच्या शेवटच्या टप्प्यात प्री-पेमेंट केले, तर तुम्हाला फारसा फायदा होणार नाही, कारण व्याजाचा बहुतांश भाग आधीच भरला गेलेला असतो. त्याचबरोबर, जर कर्जाची मुदत पूर्ण होण्यास कमी कालावधी शिल्लक असेल आणि बँकेचे प्री-पेमेंट शुल्क जास्त असेल, तर वाचवलेल्या व्याजाच्या तुलनेत तुमचे नुकसान होऊ शकते.

तज्ञांचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे

कर्ज मुदतीपूर्वी फेडण्याचा निर्णय घेताना तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे. अनेक तज्ज्ञांच्या मते, कर्ज मुदतीपूर्वी फेडण्याऐवजी नियमित हप्ते भरून कर्ज फेडणे अधिक फायदेशीर ठरू शकते. यामुळे तुम्हाला प्री-पेमेंट शुल्क भरावे लागत नाही आणि तुमचा क्रेडिट स्कोअरही सुधारतो.

कर्ज मुदतीच्या शेवटी प्री-पेमेंट केल्यास मिळणारा फायदा मर्यादित असतो, त्यामुळे आर्थिक नियोजन योग्य पद्धतीने करणे आवश्यक आहे. जर तुमच्याकडे अतिरिक्त निधी असेल आणि तो गुंतवून जास्त परतावा मिळू शकत असेल, तर प्री-पेमेंट करण्यापेक्षा गुंतवणुकीचा विचार करावा.

कर्ज मुदतीपूर्वी फेडण्याचा निर्णय जाणीवपूर्वक घ्या. हा निर्णय घेताना कर्जावर आकारले जाणारे प्री-पेमेंट शुल्क, तुमच्या आर्थिक स्थितीची जाणीव आणि भविष्यातील गरजा यांचा विचार करा. योग्य आर्थिक नियोजन आणि तज्ज्ञांचा सल्ला घेऊन निर्णय घेतल्यास तुम्ही तुमच्या आर्थिक स्थैर्यास मदत करू शकता आणि संभाव्य नुकसान टाळू शकता.