Farmer Success Story: शेतीतून करोडोचा नफा! मंजू कश्यप यांनी दाखवले शेतीचे नवे मॉडेल

Farmer Success Story:- गाझियाबादच्या मंजू कश्यप यांनी मत्स्यपालन आणि एकात्मिक शेतीच्या माध्यमातून लाखो रुपये कमावण्याचे एक प्रेरणादायी उदाहरण सादर केले आहे. पारंपरिक शेतीपेक्षा वेगळ्या वाटेवर जाऊन त्यांनी तलावाचा पुनर्विकास करून त्याचा उपयोग मत्स्यपालन, पाण्यातील चेस्टनट शेती आणि सेंद्रिय शेतीसाठी केला आहे. त्यांच्या कष्टाने आणि दूरदृष्टीमुळे त्यांनी शेतीला एक नवा दृष्टिकोन दिला आहे, ज्यामुळे इतर शेतकरीही प्रेरित होत आहेत.

तलावाचा पुनर्विकास आणि एकात्मिक शेतीचा प्रयोग

मंजू कश्यप यांनी सांगितले की २०२१ पूर्वी तलावाची स्थिती अत्यंत वाईट होती. तलावाचा काहीच उपयोग होत नव्हता आणि त्याची देखभाल केली जात नव्हती. मात्र, त्यांनी सातत्याने प्रयत्न करून प्रशासनाकडून तलाव मिळवला आणि तो शेती आणि मत्स्यपालनासाठी विकसित करण्याचा निर्धार केला. त्यांनी तलावाला पाच भागांमध्ये विभागून काम सुरू केले. हे केवळ मत्स्यपालनापुरते मर्यादित न ठेवता, त्यांनी तलावाच्या सभोवताली भाजीपाला आणि फळझाडांची लागवड सुरू केली.

शेतीत नाविन्य - सेंद्रिय शेती आणि मत्स्यपालन यांचे उत्तम मिश्रण

मंजू कश्यप यांनी शेताच्या आसपास पेरूच्या जवळपास २०० झाडांची लागवड केली. याशिवाय, कोबी, टोमॅटो, भेंडी आणि द्राक्षवेली यासारखी पिके त्यांनी घेतली. सेंद्रिय शेतीच्या माध्यमातून रासायनिक खतांना पर्याय म्हणून त्यांनी नैसर्गिक आणि सेंद्रिय खतांचा वापर केला, ज्यामुळे मातीची सुपीकता टिकून राहिली आणि उत्पन्नही अधिक मिळाले.

मत्स्यपालन आणि जलस्रोतांचे सुयोग्य व्यवस्थापन

मंजू कश्यप यांनी मत्स्यपालनासाठी मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक केली. त्यांनी तलावात सुमारे १.२० लाख माशांची पिल्ले सोडली आणि त्यांना अन्न पुरवण्यासाठी सुमारे १.५ लाख रुपये खर्च केला. यासोबतच, त्यांनी तलावात वॉटर चेस्टनट (सिंघाडा) लागवड केली, ज्यामुळे मासे पोषणासाठी नैसर्गिक खाद्य मिळू लागले. हा प्रयोग अत्यंत यशस्वी ठरला कारण वॉटर चेस्टनट माशांसाठी दोन ते अडीच महिन्यांचे अन्न पुरवतो आणि त्यामुळे त्यांचा पोषणमूल्यांत मोठी वाढ होते.

पोल्ट्री व्यवसायाची जोड - उत्पन्नात मोठी वाढ

मत्स्यपालनासोबतच मंजू कश्यप यांनी पोल्ट्री फार्मिंगही सुरू केले. त्यांच्या या निर्णयामुळे मत्स्यपालनासाठी अतिरिक्त खाद्य मिळू लागले. पोल्ट्रीच्या विष्ठेचा (बीट्स) उपयोग माशांसाठी अन्न म्हणून होतो, ज्यामुळे बाहेरून खाद्य खरेदी करण्याचा खर्चही कमी झाला. यामुळे त्यांचा एकूण नफा अधिक वाढला.

कृषी विज्ञान केंद्राचे सहकार्य आणि भविष्यातील योजना

मंजू कश्यप यांनी कृषी विज्ञान केंद्र (KVK) गाझियाबाद येथून मार्गदर्शन घेतले आणि त्यांचा प्रकल्प अधिक भक्कम केला. आता त्या शेतकऱ्यांसाठी प्रशिक्षण केंद्र सुरू करण्याच्या तयारीत आहेत, जिथे इतर शेतकऱ्यांना एकात्मिक शेती आणि मत्स्यपालन यासंदर्भात मार्गदर्शन केले जाईल.

२.५ लाखांच्या गुंतवणुकीतून ५ लाखांचा नफा

मंजू कश्यप म्हणतात, "मी २.५ लाख रुपये गुंतवले होते आणि आता मी ५ लाख रुपये कमावले आहेत." तलाव आणि शेतीच्या योग्य व्यवस्थापनामुळे त्यांनी कमी वेळात उत्पन्न दुप्पट केले आहे.

मंजू कश्यप यांची यशोगाथा – एक प्रेरणादायी उदाहरण

त्यांचा हा प्रवास फक्त आर्थिक यश मिळवण्यापुरता मर्यादित नाही, तर तो अनेक शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी ठरत आहे. त्यांनी आपल्या जिद्दीने आणि नव्या तंत्रज्ञानाचा वापर करून शेतीत नाविन्य आणले. त्यांच्या यशाचा लाभ इतर शेतकरीही घेऊ शकतात, त्यामुळे त्या अनेक जणांना शेतीत नवीन प्रयोग करण्यासाठी प्रेरित करत आहेत.

मंजू कश्यप यांनी सिद्ध केले की योग्य नियोजन, कष्ट आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यास शेतीतूनही भरघोस उत्पन्न मिळवता येते. त्यांच्या या प्रयोगशीलतेमुळे त्या संपूर्ण गाझियाबादमध्ये चर्चेचा विषय बनल्या आहेत.