Farmer Success Story: पाटगावमध्ये माजी सैनिकाच्या शेतीचा बोलबाला! टरबूज शेतीत कमावला 3 लाखांचा नफा

Farmer Success Story:- मानाजी पाटील यांनी देशसेवेचे कार्य पूर्ण केल्यानंतर शेती व्यवसायात उतरायचे ठरवले. पारंपरिक शेती करण्याऐवजी नवनवीन प्रयोग करावे, अशी त्यांची इच्छा होती. त्यामुळेच त्यांनी पाटगाव येथे शेतकऱ्यांमध्ये लोकप्रिय असलेली ऊस, द्राक्ष, मका यासारखी पारंपरिक पिके न घेता टरबूज लागवडीचा प्रयोग केला.

टरबूज हे कमी कालावधीचे पीक असून अवघ्या ६० दिवसांत उत्पादन मिळते. कमी वेळेत अधिक नफा मिळू शकतो, हे ओळखून त्यांनी सुधारित बियाणे आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करत टरबूज शेती केली. पाटगावमध्ये प्रथमच एवढ्या मोठ्या प्रमाणावर टरबूज लागवड झाल्यामुळे इतर शेतकरीही या पिकाकडे वळण्याचा विचार करत आहेत.

टरबूज शेतीसाठी आवश्यक पद्धती आणि प्रक्रिया

योग्य जमीन आणि हवामान:

टरबूज लागवडीसाठी वालुकामय चिकट जमीन अधिक उपयुक्त ठरते. उन्हाळ्यात या पिकाला मोठी मागणी असते. फेब्रुवारी ते एप्रिल हा कालावधी टरबूज लागवडीसाठी सर्वोत्तम मानला जातो.

उत्तम दर्जाची बियाणे निवड

मानाजी पाटील यांनी संशोधित बियाणांचा वापर केला, ज्यामुळे अधिक उत्पादन मिळण्यास मदत झाली. बाजारात सुगंधा, काशी पीतांबर, अरका मंजरी, माधुरी ६४ यासारखी टरबूज बियाणे उपलब्ध आहेत.

ठिबक सिंचनाचा प्रभावी वापर

टरबूज पिकासाठी भरपूर पाणी आवश्यक असल्याने ठिबक सिंचन प्रणाली वापरण्यात आली. यामुळे पाण्याची बचत होऊन मुळांपर्यंत योग्य प्रमाणात ओलावा पोहोचतो.

सेंद्रिय आणि रासायनिक खतांचा योग्य समतोल

सेंद्रिय खतांचा अधिक वापर करून, पिकाचा दर्जा सुधारण्यावर भर दिला. गोमूत्र, गांडूळ खत आणि जैविक औषधांचा वापर करण्यात आला.

कीड व रोग नियंत्रण

टरबूज पिकावर पांढरी माशी, मावा, फुलकिडे आणि अळी यांचा प्रादुर्भाव होऊ शकतो. त्यामुळे वेळोवेळी सेंद्रिय कीटकनाशकांचा वापर करण्यात आला.

एका एकरात मोठे उत्पादन – नफ्याचा अंदाज

टरबूज हे कमी कालावधीचे आणि जास्त उत्पादन देणारे पीक असल्याने, मानाजी पाटील यांनी अवघ्या दोन महिन्यांत ३५-४० टन उत्पादन घेतले. बाजारात टरबूजाच्या दरानुसार त्यांना एकरी तीन लाख रुपयांचे उत्पन्न मिळण्याची अपेक्षा आहे. खर्च वजा जाता दीड लाख रुपयांचा निव्वळ नफा मिळेल, असा त्यांचा अंदाज आहे.

टरबूज शेतीसाठी लागणारा खर्च साधारण १.५ ते १.७ लाख रुपये प्रति एकर असतो. त्यात बियाणे, रोप लागवड, ठिबक सिंचन, मजुरी आणि वाहतूक याचा समावेश होतो. मात्र योग्य नियोजन आणि आधुनिक शेती तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यास हा खर्च सहज वसूल करता येतो.

शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी प्रयोग

कमी वेळात अधिक उत्पादन:
टरबूज पीक केवळ ६० दिवसांत तयार होते, त्यामुळे अल्पावधीत मोठा नफा मिळू शकतो.

आधुनिक तंत्रज्ञानाचा प्रभावी वापर:

ठिबक सिंचन, सेंद्रिय खतांचा वापर आणि नियंत्रित कीड व्यवस्थापन यामुळे उत्पादन चांगले झाले.

शेतीत नवे प्रयोग करण्याची मानसिकता:

मानाजी पाटील यांनी पारंपरिक शेतीपेक्षा टरबूज शेतीला प्राधान्य देत नवे प्रयोग यशस्वी करून दाखवले.

टरबूज शेतीतील संधी आणि भविष्य

भारतात उन्हाळ्याच्या हंगामात टरबूजाला मोठी मागणी असते. मार्च ते जून या कालावधीत मोठ्या प्रमाणात विक्री होते. त्यामुळे भविष्यात आणखी मोठ्या क्षेत्रावर टरबूज शेती करण्याचा मानस मानाजी पाटील यांनी व्यक्त केला आहे.

टरबूज हे निर्यातक्षम पीक देखील आहे. योग्य प्रतवारी आणि पॅकेजिंगद्वारे शेतकरी परदेशी बाजारातही विक्री करू शकतात. त्यामुळे भविष्यात टरबूज शेतीतून अधिक उत्पन्न मिळवण्याची संधी मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध आहे.

शेतीला आधुनिक दृष्टिकोनाची जोड देणारा प्रयोग

माजी सैनिक मानाजी पाटील यांनी आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या मदतीने कमीत कमी वेळात अधिक उत्पादन कसे घ्यावे, याचे उत्तम उदाहरण घालून दिले आहे. त्यांच्या यशस्वी प्रयोगामुळे गावातील इतर शेतकरीही नवनवीन पिकांच्या लागवडीसाठी प्रेरित झाले आहेत.

शेतकऱ्यांसाठी हा प्रयोग दिशादर्शक ठरू शकतो. योग्य नियोजन, सुधारित तंत्रज्ञान आणि पारंपरिक ज्ञान यांचा समतोल साधल्यास शेतीतून मोठा नफा कमावता येऊ शकतो, हे मानाजी पाटील यांनी सिद्ध करून दाखवले आहे.