Farmer Success Story: मुंबईतील नोकरी सोडली, गावी परतला आणि 35 गुंठ्यातून घेतोय 7 लाखांचा नफा

Farmer Success Story:- कोकणातील शेती म्हटलं की आंबा, नारळ, पोफळी आणि फणस या पारंपरिक पिकांचीच आठवण होते. मात्र, याच पारंपरिक चौकटीतून बाहेर पडत रायगड जिल्ह्यातील पोलादपूर तालुक्यातील नाणेघोळ गावातील अमर कदम यांनी ड्रॅगन फ्रुट शेतीतून यशस्वी व्यवसाय उभा केला आहे. त्यांनी आंबा आणि नारळासारख्या पारंपरिक पिकांऐवजी कमी जागेत अधिक नफा देणाऱ्या पिकांकडे लक्ष दिले आणि त्याचा परिणाम म्हणून आज अवघ्या 35 गुंठ्यातून 6 ते 7 लाख रुपयांचे वार्षिक उत्पन्न मिळवत आहेत. त्यांची मेहनत, जिद्द आणि नव्या तंत्रज्ञानाचा वापर यामुळे ते कोकणातील इतर शेतकऱ्यांसाठी एक प्रेरणादायी उदाहरण ठरले आहेत.

शेतीकडे वळण्याचा निर्णय

अमर कदम यांचा प्रवास मुंबईत नोकरी करणाऱ्या एका सामान्य युवकापासून यशस्वी शेतकऱ्यांपर्यंतचा आहे. त्यांची मूळ इच्छा शेतीत काहीतरी नवीन करून दाखवण्याची होती. त्यामुळे त्यांनी मुंबईतील नोकरी सोडून गावी परतण्याचा धाडसी निर्णय घेतला. सुरुवातीला त्यांनी पारंपरिक पिकांच्या जोडीने अननस, कलिंगड आणि झेंडूची लागवड केली. मात्र, त्यातून समाधानकारक उत्पन्न मिळाले नाही. त्याचवेळी त्यांनी बाजारपेठेचा अभ्यास केला आणि ड्रॅगन फ्रुटसारख्या उच्च बाजारमूल्य असलेल्या पिकाकडे वळण्याचा निर्णय घेतला. या पिकाची मागणी वाढत असल्यामुळे त्यातून चांगले उत्पन्न मिळवता येईल, हे त्यांच्या लक्षात आले.

ड्रॅगन फ्रुटची अनोखी शेती – मोठे उत्पन्न कमी जागेतून

कोकणातील माती प्रामुख्याने आंबा, नारळ आणि फणस यासारख्या पिकांसाठी अनुकूल मानली जाते. अशा परिस्थितीत ड्रॅगन फ्रुटसारखे नवीन पीक घेण्याचा विचार करणे हे धाडसाचे काम होते. अमर कदम यांनी योग्य नियोजन आणि मेहनतीच्या जोरावर हा प्रयोग यशस्वी केला. सुरुवातीला त्यांनी 35 गुंठ्यात 350 पोल लावून लागवड सुरू केली. योग्य व्यवस्थापन आणि तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यामुळे त्यांची शेती यशस्वी झाली. आज त्यांची लागवड 1200 पोलपर्यंत पोहोचली आहे आणि या क्षेत्रातून ते दरवर्षी 6 ते 7 लाख रुपयांचे उत्पन्न घेत आहेत.

ड्रॅगन फ्रुटचे उत्पादन तीन टप्प्यांमध्ये होते. पहिला हंगाम मे-ऑगस्ट दरम्यान येतो, दुसरा सप्टेंबर-नोव्हेंबरमध्ये तर तिसरा डिसेंबर-मार्चमध्ये. त्यामुळे वर्षभरात अनेकदा उत्पन्न मिळते. या पिकाचे वैशिष्ट्य म्हणजे कमी देखभाल खर्च आणि जास्त बाजारमूल्य. एका पोलला साधारण 10-12 किलो फळ येते आणि प्रति किलो दर 150 ते 250 रुपये असतो. त्यामुळे थोड्या गुंतवणुकीत मोठा नफा मिळू शकतो.

शेती यशस्वी करण्यामागील संघर्ष आणि मेहनत

अमर कदम यांचा प्रवास सोपा नव्हता. सुरुवातीच्या काळात त्यांनी अनेक अडचणींचा सामना केला. योग्य मातीची निवड, खत व्यवस्थापन, पाण्याची सुविधा आणि रोपांची निगा यावर त्यांनी विशेष भर दिला. ड्रॅगन फ्रुटसाठी वालुकामय आणि चांगल्या निचऱ्याची जमीन आवश्यक असते. सुरुवातीला त्यांनी जमिनीची गुणवत्ता सुधारली आणि पीक संरक्षणासाठी योग्य उपाययोजना केल्या. ड्रॅगन फ्रुटला प्रमुखतः काकडी माशी, थ्रिप्स आणि तुडतुडे यांसारख्या किडींचा धोका असतो. त्यामुळे त्यांनी सेंद्रिय पद्धतीने कीड नियंत्रणावर लक्ष केंद्रित केले.

शिवाय, खत व्यवस्थापनासाठी ते सेंद्रिय खतांचा वापर करतात. झाडांची वाढ चांगली होण्यासाठी झिंक, बोरॉन आणि नायट्रोजनयुक्त खतांचा संतुलित वापर करतात. पाण्याची बचत व्हावी म्हणून ठिबक सिंचन प्रणालीचा वापर त्यांनी केला. सुरुवातीला प्रयोगशील वृत्ती आणि सातत्याने नवीन तंत्रज्ञान शिकण्याच्या इच्छेमुळे त्यांनी आपल्या शेतीत आधुनिक पद्धतींचा वापर केला.

आर्थिक लाभ आणि भविष्यकालीन योजना

अमर कदम यांच्या मेहनतीचा परिणाम म्हणून आज ते दरवर्षी 6 ते 7 लाख रुपयांचे उत्पन्न घेत आहेत. त्यांची गुंतवणूक सुरुवातीला 3 ते 4 लाख रुपयांची होती, मात्र आता त्यांचा नफा दुपटीने वाढला आहे. भविष्यात ते ड्रॅगन फ्रुटच्या लागवडीचे क्षेत्र वाढवण्याचा विचार करत आहेत. याशिवाय, ड्रॅगन फ्रुटपासून मूल्यवर्धित उत्पादने जसे की जॅम, ज्यूस आणि वाईन तयार करण्याच्या दिशेने ते काम करत आहेत. या उत्पादनांना चांगली बाजारपेठ मिळत असल्याने उत्पन्नात आणखी वाढ होण्याची शक्यता आहे.

नव्या पिढीला प्रेरणा देणारे उदाहरण

अमर कदम यांचा हा प्रवास नव्या पिढीतील तरुण शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी आहे. त्यांनी सिद्ध केले की पारंपरिक शेतीच्या मर्यादांवर मात करून आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर आणि नवीन प्रयोगांद्वारे मोठे यश मिळवता येते. कमी जागेत जास्त नफा मिळवण्याचा त्यांचा दृष्टिकोन आणि प्रयोगशीलता इतर शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शक ठरली आहे. शेतीत मेहनत, चिकाटी आणि तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर केल्यास भविष्यातही मोठे यश मिळवता येते, याचा हा उत्तम आदर्श आहे.

त्यांचा हा यशस्वी प्रवास ग्रामीण भागातील तरुणांना शेतीकडे वळण्यास प्रोत्साहन देणारा आहे. नवीन तंत्रज्ञानाची सांगड पारंपरिक पद्धतींसोबत घालून शेतीत नाविन्य निर्माण करणे आणि नवे प्रयोग करणे हेच त्यांचे यशाचे गमक ठरले आहे. त्यामुळे भविष्यातही त्यांची कहाणी अनेकांसाठी प्रेरणादायी ठरेल.