Farmer Success Story : 20 गुंठ्यातून 7 लाखांचा नफा ! शेतकऱ्याने कसे कमविले पैसे ? वाचा यशोगाथा!

Farmer Success Story : सध्याच्या काळात शेती हा निसर्गावर अवलंबून असलेला व्यवसाय असल्यामुळे अनेक शेतकरी शेतीला जोडधंदा म्हणून विविध उपक्रम राबवतात. बीड जिल्ह्यातील दत्ता सोनवणे यांनी याच विचारातून पारंपरिक शेतीला पर्याय म्हणून नर्सरी व्यवसाय सुरू केला आणि अल्पावधीतच आर्थिक स्थैर्य मिळवले. आज ते आपल्या 20 गुंठे जमिनीतून दरवर्षी 7 लाखांहून अधिक नफा कमवत आहेत.

नर्सरी व्यवसायाची संकल्पना आणि सुरुवात
दत्ता सोनवणे यांच्याकडे एकूण अडीच एकर शेती आहे. सुरुवातीला त्यांनी पारंपरिक शेती केली, मात्र हवामान बदल आणि बाजारातील अनिश्चितता यामुळे उत्पन्नात सातत्य नव्हते. यावर उपाय म्हणून त्यांनी 20 गुंठे जागेत नर्सरी व्यवसाय सुरू करण्याचा निर्णय घेतला. पालेभाज्यांचे रोपे, फळझाडे, फुलझाडे आणि औषधी वनस्पतींच्या उत्पादनावर त्यांनी भर दिला. योग्य नियोजन आणि मेहनतीच्या जोरावर त्यांनी या व्यवसायाला आकार दिला.

सुरुवातीच्या अडचणी आणि त्यावर मात
नर्सरी व्यवसाय सुरू करताना अनेक आव्हानांना तोंड द्यावे लागले. योग्य रोपे निवडणे, योग्य खत आणि पाणी व्यवस्थापन, बाजारपेठ मिळवणे यांसारख्या अडचणी आल्या. मात्र, त्यांनी सातत्यपूर्ण प्रयत्न करून आणि कृषी तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन घेऊन या सर्व समस्यांवर मात केली. त्यांनी सुरुवातीला कमी भांडवलात पालेभाज्यांचे रोपे विकण्यास सुरुवात केली. त्यानंतर मागणी वाढल्याने फळझाडे, शोभेची झाडे आणि औषधी वनस्पतींची लागवड केली. योग्य खतांचे प्रमाण, ठिबक सिंचन, सेंद्रिय शेती तंत्रांचा वापर यामुळे त्यांच्या नर्सरीतील रोपे उत्कृष्ट प्रतीची होऊ लागली आणि त्यांना स्थिर बाजारपेठ मिळाली.

व्यवसायाचा विस्तार आणि यशस्वी मॉडेल
दत्ता सोनवणे यांच्या नर्सरीत सध्या कोथिंबीर, मिरची, टोमॅटो, वांगी, पालक यांसारख्या पालेभाज्यांच्या रोपांची मोठ्या प्रमाणावर विक्री होते. त्याचबरोबर नारळ, सीताफळ, आंबा, लिंबू आणि गवती चहा यांसारख्या औषधी वनस्पती आणि फळझाडांनाही मागणी आहे. आज त्यांच्या नर्सरीतून दररोज शेकडो रोपे विकली जातात. स्थानिक बाजारपेठेतच नव्हे, तर पुणे, औरंगाबाद, सोलापूर, परभणी, तसेच मुंबई येथील व्यापाऱ्यांपर्यंतही त्यांचा व्यवसाय विस्तारला आहे.

आर्थिक लाभ आणि रोजगार निर्मिती
दरवर्षी सरासरी 7 लाख रुपयांचा नफा मिळवणाऱ्या या व्यवसायामुळे त्यांनी स्थानिक युवकांसाठी रोजगार उपलब्ध करून दिला आहे. त्यांच्या नर्सरीत सध्या 4-5 मजूर रोजंदारीवर काम करत आहेत. त्यांनी या व्यवसायातून आत्मनिर्भरतेचा एक आदर्श घालून दिला आहे. भविष्यात, ऑनलाइन विक्रीच्या माध्यमातून आपल्या व्यवसायाचा विस्तार करण्याचा त्यांचा मानस आहे. यासाठी ते डिजिटल मार्केटिंग आणि ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्मचा उपयोग करण्याच्या विचारात आहेत.

शेतीला पूरक व्यवसायाची गरज आणि प्रेरणादायी उदाहरण
दत्ता सोनवणे यांचा नर्सरी व्यवसाय हा अन्य शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी आहे. पारंपरिक शेतीसोबत पूरक व्यवसाय केल्यास आर्थिक स्थैर्य मिळवणे शक्य आहे हे त्यांनी सिद्ध केले आहे. त्यांच्या मते, "नर्सरी व्यवसाय हा कमी जागेत अधिक उत्पन्न देणारा पर्याय आहे. योग्य नियोजन, मेहनत आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यास हा व्यवसाय अत्यंत फायदेशीर ठरतो. भविष्यातील शेतकऱ्यांनीही अशा उपक्रमांना संधी द्यावी आणि शेतीला पूरक व्यवसायातून अधिक उत्पन्न मिळवावे."

नवीन शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शन
जर तुम्हालाही नर्सरी व्यवसाय सुरू करायचा असेल, तर योग्य जागेची निवड, माती परीक्षण, योग्य खतांचा वापर, योग्य सिंचन व्यवस्था, तसेच बाजारपेठेचा अभ्यास करणे महत्त्वाचे ठरेल. दत्ता सोनवणे यांच्या यशोगाथेतून हे स्पष्ट होते की, कमी जागेतही मोठा नफा कमावता येतो, फक्त योग्य नियोजन आणि मेहनत गरजेची आहे. त्यामुळे इच्छुक शेतकऱ्यांनी हा व्यवसाय करण्याचा विचार करावा आणि शेतीला पूरक व्यवसायात आपले भवितव्य घडवावे.