Farmer Success Story : स्ट्रॉबेरी लागवडीतून लाखोंचं उत्पन्न ! शेतकऱ्यांनी मिळवला दुहेरी फायदा

Farmer Success Story : अमरावती जिल्ह्यातील मेळघाटात शेतकऱ्यांनी पारंपरिक शेतीच्या पलीकडे जाऊन नवीन प्रयोग हाती घेतला आहे. महाराष्ट्रात स्ट्रॉबेरी म्हटली की महाबळेश्वरचं नाव घेतलं जातं, पण आता ही चविष्ट फळं मेळघाटातील शेतीतही फुलली आहेत. स्थानिक शेतकऱ्यांनी सातपुडा पर्वतरांगांमध्ये यशस्वीरीत्या स्ट्रॉबेरी लागवड करून चांगले उत्पन्न मिळवायला सुरुवात केली आहे.

सुरुवातीचा संघर्ष आणि यशस्वी प्रयोग

सुरुवातीला मेळघाटातील जमिनीत स्ट्रॉबेरीचं उत्पादन घेणं कठीण वाटत होतं. मात्र, काही जिद्दी शेतकऱ्यांनी यासाठी पुढाकार घेतला. 2014-15 मध्ये अमरावतीतील श्री शिवाजी उद्यान विद्या महाविद्यालयाच्या संशोधनातून येथे स्ट्रॉबेरी उत्पादन शक्य असल्याचे स्पष्ट झाले. त्यानंतर, चिखलदरा तालुक्यातील पाच ते सहा गावांमध्ये 50 शेतकऱ्यांना शंभर टक्के अनुदान देऊन प्रयोग सुरू करण्यात आला. पहिल्याच वर्षी प्रत्येक शेतकऱ्याने किमान दोन लाख रुपयांपर्यंत नफा मिळवला.

स्ट्रॉबेरी शेतीत वाढती रुची

या प्रकल्पाला यश मिळाल्यानंतर अनेक शेतकऱ्यांनी स्वखर्चातून स्ट्रॉबेरी लागवड करायला सुरुवात केली. मोथा गावातील शेतकरी गजानन शनवारे यांनी सांगितले की, सुरुवातीला काही अडचणी आल्या, पण योग्य मार्गदर्शनामुळे त्यांचे उत्पादन चांगले झाले. हे पाहून इतर गावांतील शेतकरीही प्रेरित झाले आणि आलाडोह, मडकी, चिखलदरा याठिकाणीही स्ट्रॉबेरीची शेती सुरू झाली.

संघटनातून आर्थिक फायदा

महाबळेश्वरहून रोपं आणण्याचा खर्च मोठा होता, पण गावातील शेतकऱ्यांनी एकत्र येऊन सामूहिक खरेदी करण्याचा निर्णय घेतला. त्यामुळे वाहतुकीचा खर्च वाचला आणि मोठ्या प्रमाणात रोपं उपलब्ध झाली. यामुळे लागवड करण्याचा खर्च तुलनेने कमी झाला आणि अधिक नफा मिळू लागला.

बाजारपेठेची चिंता नाही

या स्ट्रॉबेरीसाठी बाजारपेठ शोधावी लागणार नाही, कारण चिखलदरा हा एक प्रसिद्ध पर्यटनस्थळ आहे. येथे येणारे पर्यटक मोठ्या प्रमाणात स्थानिक स्ट्रॉबेरी विकत घेतात. हरिकेन पॉइंट, गाविलगड किल्ला, स्कायवॉक पॉइंट यासारख्या पर्यटनस्थळी सतत गर्दी असते, त्यामुळे विक्रीत कोणतीही अडचण येत नाही. याशिवाय, अमरावती शहरातही मेळघाटातील स्ट्रॉबेरी विक्रीसाठी पाठवली जाते.

खव्यासोबत स्ट्रॉबेरीचा नव्याने व्यवसाय

या भागातील महिलांसाठीही स्ट्रॉबेरी शेती एक सुवर्णसंधी ठरत आहे. आलाडोह, मोथा आणि मडकी येथे खवा बनवण्याचा पारंपरिक व्यवसाय आहे. आता याच व्यवसायासोबत स्ट्रॉबेरी विक्री केली जात आहे. परिणामी, स्थानिक महिलांना अधिक उत्पन्न मिळत आहे.

हंगामी पीक, पण मोठा नफा

नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी या काळात स्ट्रॉबेरीचं उत्पादन घेतलं जातं. जानेवारी, फेब्रुवारी आणि मार्चच्या मध्यापर्यंत विक्री सुरू राहते. सध्या 150 ते 200 रुपये प्रति किलो दराने ही स्ट्रॉबेरी विकली जाते, त्यामुळे शेतकऱ्यांना समाधानकारक नफा मिळतो.

शाश्वत शेतीकडे वाटचाल

स्ट्रॉबेरी शेतीमुळे मेळघाटातील शेतकऱ्यांना पर्यायी शेतीचा नवा मार्ग मिळाला आहे. हवामान अनुकूल असल्यानं उत्पादन चांगलं येत असून, योग्य व्यवस्थापन केल्यास हा व्यवसाय अधिक फायदेशीर ठरू शकतो. यामुळे केवळ उत्पन्न वाढत नाही, तर शेतीत विविधता येऊन जमिनीची गुणवत्ता देखील सुधारते.

स्ट्रॉबेरी लागवडीसाठी भविष्यातील संधी

येत्या काही वर्षांत आणखी शेतकरी या शेतीकडे वळण्याची शक्यता आहे. सरकारकडून योग्य धोरणे आणि आर्थिक मदत मिळाल्यास, मेळघाट हा स्ट्रॉबेरी उत्पादनासाठी महाबळेश्वर इतकाच प्रसिद्ध होऊ शकतो. स्थानिक प्रशासन आणि कृषी महाविद्यालये शेतकऱ्यांना अधिक मार्गदर्शन करत असल्याने, हा उपक्रम दीर्घकालीन यश मिळवू शकतो. मेळघाटातील स्ट्रॉबेरी शेती हे परिवर्तनाचे उदाहरण आहे. पारंपरिक शेतीच्या पलीकडे जाऊन प्रयोगशीलता दाखवणाऱ्या शेतकऱ्यांना यातून आर्थिक स्थैर्य मिळत आहे. ही शेती स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना देत असून, भविष्यात यामधून आणखी मोठ्या संधी निर्माण होण्याची शक्यता आहे.