Kohala Lagvad: ऊस शेतीला सोडचिठ्ठी देत कोहळ्याने केली कर्जमुक्ती! अवघ्या 3 महिन्यात मिळवला 5 लाखांचा नफा.. जाणून घ्या शेतकऱ्याचा यशस्वी प्रयोग

Farmer Success Story Kolhapur:- कोल्हापूर जिल्ह्यातील कृषिभूषण सुनील माने यांनी पारंपरिक ऊस शेतीला फाटा देत कोहळा लागवडीकडे वळण्याचा निर्णय घेतला आणि अवघ्या तीन महिन्यांत तब्बल पाच लाखांचे उत्पन्न घेतले. पिकांचे चक्र बदलण्याच्या आपल्या धोरणांतर्गत त्यांनी केळी आणि पपईसह नोव्हेंबर २०२४ मध्ये कोहळ्याच्या रोपांची लागवड केली.

पारंपरिक पद्धतीऐवजी शास्त्रीय पद्धतीने शेती करण्यावर भर देत त्यांनी पपईसाठी तयार केलेल्या बेडवरच कोहळ्याची रोपे नऊ बाय दीड फुटाच्या अंतरावर लावली, ज्यामुळे एकरी सुमारे साडेचार ते पाच हजार रोपे बसू शकली. सुरुवातीला चार एकरावर लागवड करण्यात आली, जिथे ठिबक सिंचनाद्वारे पाणी आणि आवश्यक तितकीच रासायनिक खते दिली गेली.

वडिलोपार्जित शेती अधिक फायदेशीर करण्यासाठी त्यांनी शेतीतील शिक्षणाचा योग्य उपयोग करत नेहमीच विविध प्रयोग केले आहेत आणि त्यात कोहळ्याच्या पिकात त्यांना चांगले यश मिळाले आहे. हे पीक कमी पाणी, कमी मेहनत आणि कमी कालावधीत अधिक उत्पादन देणारे असल्याने त्यांच्यासाठी वरदान ठरले. त्यांनी त्याचे उत्तम व्यवस्थापन करून चांगली बाजारपेठही मिळवली आहे.

सुरुवातीपासून शेतीत आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर

शेतीच्या सुरुवातीपासूनच सुनील माने यांनी वेळोवेळी पीक व्यवस्थापनासाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केला. योग्य वेळेत कीटकनाशक फवारणी करून एका कोहळ्याचे वजन तब्बल एक किलोपासून १७ किलोपर्यंत वाढवण्यात त्यांना यश आले. परिणामी, एकरी उत्पादन १८ ते २० टनांपर्यंत पोहोचले.

कोहळ्याला मिळालेले दर आणि उत्पन्न

पहिल्या टप्प्यात कोहळ्याला पाच रुपये प्रति किलो दर मिळत होता, मात्र मागणी वाढल्याने सध्या मुंबई, वाशी आणि भिलाई येथील व्यापाऱ्यांकडून मोठ्या प्रमाणात मागणी वाढली आहे, त्यामुळे त्यांना १० ते १२ रुपये प्रति किलो दर मिळत आहे. परिणामी, एका एकरात सुमारे १७ टन उत्पादन मिळत असून सरासरी १ लाख ७० हजार रुपयांचे उत्पन्न मिळत आहे.

त्यावर ७० हजार रुपयांचा खर्च गृहित धरता एका एकरातून सरासरी १ लाख रुपयांचा नफा मिळत आहे. तीन एकरांमध्ये हे प्रमाण विचारात घेतल्यास त्यांना पाच लाखांहून अधिक उत्पन्न मिळणार आहे. कोहळा हे पीक तुलनेने कमी कालावधीत तयार होत असल्याने आणि उत्पादन अधिक असल्याने त्याचा दर कमी असतानाही शेतकऱ्यांना चांगला नफा मिळू शकतो. त्यामुळे पारंपरिक पिकांना पर्याय शोधणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठी कोहळा शेती हा एक उत्तम पर्याय ठरू शकतो.

पुढील वर्षी कोहळा लागवडीखालील क्षेत्रात वाढ करण्याचा निर्णय

सध्या सुनील माने यांच्या शेतातील कोहळ्याची विक्री सुरू असून वाढत्या मागणीमुळे दरात सुधारणा होण्याची शक्यता आहे. यंदा झालेला प्रयोग यशस्वी ठरल्यानंतर पुढील वर्षी त्यांना कोहळा शेतीचे क्षेत्र आणखी वाढवण्याचा विचार आहे. कमी मेहनतीत आणि कमी खर्चात अधिक नफा देणाऱ्या कोहळा शेतीकडे शेतकऱ्यांनी लक्ष द्यावे, असे माने सांगतात.

त्यांनी केलेल्या प्रयोगातून स्पष्ट होते की, पारंपरिक शेतीला पर्याय शोधत शेतकऱ्यांनी आधुनिक तंत्रज्ञान व व्यवस्थापनाचा अवलंब केल्यास मोठा आर्थिक फायदा होऊ शकतो. त्यांच्या या प्रयोगातून अनेक शेतकऱ्यांना प्रेरणा मिळू शकते, आणि भविष्यात जास्तीत जास्त शेतकरी कोहळा लागवड करण्याकडे वळू शकतात.