Turmuric Crop: ६० गुंठ्यांत घेतले विक्रमी ४५ क्विंटल हळदीचे उत्पादन! दीड एकरात ९ महिन्यात मिळवला ४ लाखांचा नफा

Farmer Success Story:- हातकणंगले तालुक्यातील किणी गावातील प्रगतीशील शेतकरी राजेंद्र कुमार पाटील यांनी आधुनिक शेती तंत्रज्ञानाचा अवलंब करून हळदीच्या शेतीत मोठे यश मिळवले आहे. त्यांनी अवघ्या ६० गुंठ्यांत (१.५ एकर) विक्रमी ४५ क्विंटल हळदीचे उत्पादन घेतले असून, सुमारे सात लाख रुपयांचे उत्पन्न मिळवले आहे. खर्च वजा जाता चार लाख रुपयांचा निव्वळ नफा त्यांनी या शेतीतून मिळवला आहे. अतिवृष्टीसारख्या नैसर्गिक अडचणी असूनही त्यांनी घेतलेले उत्पादन हा एक मोठा विक्रम मानला जात आहे.

हळदीच्या शेतीसाठी केलेली तयारी आणि बियाण्यांची निवड

पारंपरिक शेतीला फाटा देऊन अधिक उत्पादनक्षम शेती करण्याच्या दृष्टीने पाटील यांनी 'सेलम' जातीच्या हळदीची निवड केली. ही जात उत्पादनक्षम आणि चांगल्या प्रतिची असल्याने बाजारात मागणी अधिक आहे. त्यांनी १२०० किलो बियाणे १.३० लाख रुपयांना खरेदी करून मे महिन्यात त्याची लागवड केली.

सिंचन आणि पाणी व्यवस्थापन

त्यांच्या शेतात विहिरीचे मुबलक पाणी उपलब्ध असून, त्यांनी पाण्याचा काटेकोर वापर करण्यासाठी ठिबक सिंचन प्रणाली (Drip Irrigation System) बसवली. हळदीच्या पिकाला वेळोवेळी योग्य प्रमाणात पाणी देणे महत्त्वाचे असते, कारण जास्त पाणी दिल्यास मुळे कुजण्याचा धोका असतो, तर कमी पाणी दिल्यास उत्पादनावर परिणाम होतो. ठिबक सिंचनामुळे पाण्याचा योग्य वापर होत असल्याने पाण्याची बचतही झाली.

खते आणि संरक्षणात्मक फवारण्या

उत्पन्न जास्त आणि दर्जेदार मिळावे यासाठी सेंद्रिय आणि रासायनिक खतांचा समतोल वापर केला गेला. त्यांनी पिकाच्या वाढीसाठी वेगवेगळ्या टप्प्यांवर खालीलप्रमाणे नियोजन केले:

लागवडीच्या आधी – जमिनीत शेणखत आणि निंबोळी पेंड मिसळली.

उगवणीनंतरच्या पहिल्या टप्प्यात – नत्र (Nitrogen), स्फुरद (Phosphorus) आणि पालाश (Potassium) या प्रमुख घटकांचे संतुलित प्रमाणात वापर.

वाढीच्या दरम्यान – रोग आणि बुरशीचा प्रादुर्भाव टाळण्यासाठी बुरशीनाशक आणि कीटकनाशक फवारणी केली.

हळदीच्या जोमदार उत्पादनासाठी घेतलेल्या उपाययोजना

पिकावर कोणत्याही प्रकारचा रोग किंवा कीड पडू नये म्हणून नियमित कीटकनाशक व बुरशीनाशकांची फवारणी करण्यात आली.पाने आणि खोड मजबूत राहण्यासाठी अमिनो ऍसिड आणि टॉनिक फवारणी केली.वाढत्या तापमानाचा हळदीच्या उत्पादनावर परिणाम होऊ नये यासाठी योग्य सावली व्यवस्थापन ठेवले.

पीक काढणी आणि नफा

सुमारे नऊ महिन्यांच्या काळात पीक परिपक्व झाले आणि त्यांनी ट्रॅक्टरच्या साह्याने हळद काढली. काढणीच्या वेळी बाजारभाव १५ ते १६ हजार रुपये प्रति क्विंटल होता. त्यामुळे एकूण विक्री सुमारे सात लाख रुपयांची झाली.

खर्च किती झाला?

बियाणे – १.३० लाख रुपये
सिंचन व खत खर्च – ५० हजार रुपये
मजुरी खर्च – १ लाख रुपये
पीक संरक्षण व फवारण्या – १० हजार रुपये
इतर खर्च (भांगलण, प्रक्रिया इ.) – १ लाख रुपये
एकूण खर्च – ३ लाख ९० हजार रुपये
नफा:
एकूण विक्री – ७ लाख रुपये
खर्च वजा जाता निव्वळ नफा – ४ लाख रुपये

शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी प्रयोग

राजेंद्र कुमार पाटील यांची ही यशोगाथा इतर शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी ठरू शकते. आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर, योग्य नियोजन आणि मेहनत केल्यास कमी क्षेत्रात अधिक उत्पादन घेता येते. पाटील यांना या प्रयोगात सचिन पाटील (भादोले) यांचे मार्गदर्शन लाभले.

जर शेतकरी पारंपरिक शेतीऐवजी सुधारित शेती तंत्रज्ञान वापरून आधुनिक शेतीकडे वळले, तर शेतीतून मोठ्या प्रमाणात नफा मिळवता येऊ शकतो.