Sugarcane Crop: एका एकरात घेतले 56 कांडी 110 टन उसाचे उत्पादन! केला 60 हजाराचा खर्च आणि मिळवले 3 लाखांपेक्षा जास्त उत्पन्न

Farmer Success Story:- इंदापूर तालुक्यातील पळसदेव येथील प्रगतशील शेतकरी भूषण प्रकाश काळे यांनी एकरी तब्बल 110 टन ऊस उत्पादन घेऊन विक्रमी उच्चांक प्रस्थापित केला आहे. यासाठी त्यांनी पारंपरिक शेतीच्या मर्यादेत अडकून न राहता आधुनिक शेती तंत्रज्ञान, नियोजनबद्ध व्यवस्थापन आणि योग्य खत वापर करून अधिक उत्पादन घेण्याचा मार्ग स्वीकारला.

भूषण काळे हे केवळ यशस्वी शेतकरीच नाहीत, तर कर्मयोगी शंकरराव पाटील सहकारी साखर कारखान्याचे संचालक, पळसदेव ग्रामपंचायतीचे माजी उपसरपंच आणि पळसदेव शिक्षण प्रसारक मंडळाचे अध्यक्ष देखील आहेत. त्यामुळे सामाजिक आणि शेती क्षेत्रात त्यांचा मोठा अनुभव आहे. शेती हा व्यवसाय परवडत नाही, अशी सार्वत्रिक भावना असताना त्यांनी उत्पादन वाढवून शेती किफायतशीर करण्याचा आदर्श घालून दिला आहे.

ऊस उत्पादनातील प्रयोगशील शेतीचा मार्ग

पळसदेव हे उजनी धरणाच्या पाणलोट क्षेत्रातील पुनर्वसित गाव आहे. या भागात पुरेसा पाण्याचा साठा असल्याने बहुतांश शेतकरी ऊस शेती करतात. मात्र, शेतीचा वाढता खर्च, मजुरांची टंचाई आणि बदलत्या हवामानामुळे अनेक शेतकऱ्यांना हा व्यवसाय परवडत नाही. या समस्यांवर उपाय शोधत भूषण काळे यांनी पारंपरिक पद्धतीऐवजी आधुनिक शेतीचा अवलंब केला.

शेतीत जमिनीची योग्य मशागत, सुधारित वाण, सेंद्रिय आणि रासायनिक खतांचा समतोल वापर, पाण्याचे नियोजन आणि तण नियंत्रण याचा समावेश असतो. भूषण काळे यांनी याचा उत्तम अभ्यास करून पाच एकर क्षेत्रात 86032 या उंच उत्पादन देणाऱ्या उसाच्या वाणाची लागवड केली.

उत्पादन वाढवण्यासाठी घेतलेले महत्त्वाचे निर्णय

जमिनीची योग्य मशागत – ऊस लागवडीपूर्वी माती परीक्षण करून आवश्यक त्या खतांचा वापर केला. योग्य जमिनीच्या निवडीमुळे ऊसाच्या मुळांची वाढ चांगली झाली.

उत्तम वाणाची निवड – 86032 हा उसाचा वाण हा अधिक उत्पादनक्षम आणि रोगप्रतिकारक असल्यामुळे त्यांनी त्याची निवड केली.

खत व्यवस्थापन – सेंद्रिय खतांचा अधिक वापर करून जमिनीची सुपीकता टिकवून ठेवली आणि आवश्यकतेनुसार सेंद्रिय व रासायनिक खतांची समतोल मात्रा दिली.

पाण्याचे नियोजन – ठिबक सिंचन प्रणालीचा प्रभावी वापर करून पाण्याची बचत केली आणि आवश्यकतेनुसार झाडांना पाणी पुरवले.

तणनियंत्रण व फवारणी – योग्य वेळी तणनाशकांची फवारणी आणि पिकाच्या संरक्षणासाठी जैविक व रासायनिक औषधांचा वापर केला.यामुळेच 56 ते 60 कांड्या असलेला भरघोस ऊस तयार झाला.

ऊस उत्पादनाचा खर्च आणि फायदे

भूषण काळे यांच्या शेतात लागवडीपासून ते ऊस तोडणीपर्यंत प्रत्येक एकराला सुमारे 60,000 रुपये खर्च आला. परंतु योग्य नियोजन आणि व्यवस्थापनामुळे त्यांनी प्रती एकरातून तब्बल 110 टन ऊस उत्पादन घेतले, जे पारंपरिक शेतीच्या तुलनेत खूपच अधिक आहे.

मूळ खर्च आणि नफा

साधारणपणे ऊसाचा दर 3000 रुपये प्रति टन गृहित धरला, तर प्रत्येक एकराला 3,30,000 रुपये उत्पन्न मिळाले.
म्हणजेच एका एकराला 2,70,000 रुपयांचा निव्वळ नफा झाला.

कारखान्याच्या अधिकाऱ्यांकडून अधिकृत तपासणी

भूषण काळे यांनी घेतलेल्या विक्रमी उत्पादनाची कर्मयोगी शंकरराव पाटील साखर कारखान्याच्या अधिकाऱ्यांनी अधिकृत मोजणी केली. यावेळी ऊस उत्पादक भूषण काळे, कारखान्याचे शेतकी अधिकारी किशोर हिंगमिरे, बापू बांडे आणि परिसरातील शेतकरी उपस्थित होते.

अन्य शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी प्रयोग

भूषण काळे यांनी घेतलेल्या विक्रमी ऊस उत्पादनामुळे परिसरातील अनेक शेतकऱ्यांमध्ये त्यांच्या शेती पद्धतीबद्दल उत्सुकता निर्माण झाली आहे. कर्मयोगी साखर कारखान्याचे अध्यक्ष आणि राष्ट्रीय सहकारी साखर कारखाना महासंघाचे अध्यक्ष हर्षवर्धन पाटील, कारखान्याचे उपाध्यक्ष भरत शहा आणि संचालक मंडळाने त्यांचे अभिनंदन केले.

आज अनेक शेतकरी त्यांची शेती प्रत्यक्ष पाहण्यासाठी भेट देत आहेत आणि त्यांची शेती पद्धती आत्मसात करण्याचा प्रयत्न करत आहेत.

भूषण काळे यांनी दाखवून दिले आहे की, शेती जर आधुनिक तंत्रज्ञान, योग्य नियोजन आणि शास्त्रशुद्ध पद्धतीने केली, तर ती अत्यंत फायदेशीर ठरू शकते. त्यामुळे त्यांचा हा प्रयोग इतर ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शक ठरत आहे.