Farmer Success Story : खडकाळ माळराणात युवकाची स्ट्रॉबेरी शेती ! 36 लाख रुपयांचा नफा...
Farmer Success Story : नवीन तंत्रज्ञानाच्या मदतीने शेतीमध्ये क्रांती घडवून आणणारे अनेक तरुण शेतकरी आजच्या काळात दिसत आहेत. पारंपरिक शेतीच्या मर्यादा ओलांडून नव्या संधी शोधण्याकडे त्यांचा कल वाढत आहे. असाच एक प्रेरणादायी प्रवास आहे मध्य प्रदेशातील छिंदवाडा जिल्ह्यातील कैलास पवार यांचा, ज्यांनी आपल्या खडकाळ आणि नापीक जमिनीवर स्ट्रॉबेरीच्या यशस्वी लागवडीद्वारे आर्थिक स्थैर्य मिळवले आहे. अवघ्या 6 एकर जमिनीत आधुनिक शेतीच्या माध्यमातून कैलास यांनी वार्षिक 36 लाख रुपयांचा नफा मिळवण्याचा पायंडा पाडला आहे.
यूट्यूबच्या मदतीने घेतला शेतीचा धडा
कैलास पवार यांना सुरुवातीपासूनच शेतीबद्दल विशेष ओढ होती. मात्र, पारंपरिक पद्धतीने घेतल्या जाणाऱ्या बटाटा आणि टोमॅटो पिकातून अपेक्षित उत्पन्न मिळत नव्हते. सततच्या नुकसानीमुळे त्यांनी शेतीत बदल करण्याचा निर्णय घेतला. आधुनिक शेती आणि नवनवीन प्रयोगांविषयी अधिक माहिती मिळवण्यासाठी त्यांनी यूट्यूबवर संशोधन सुरू केले. त्यांना स्ट्रॉबेरीच्या व्यावसायिक शेतीविषयी माहिती मिळाली आणि त्यांनी या नवीन पिकाची लागवड करण्याचा संकल्प केला.
शेतीतील पहिलं पाऊल – उज्जैनहून आणली स्ट्रॉबेरीची रोपे
स्ट्रॉबेरी शेतीबाबत अधिक जाणून घेण्यासाठी कैलास यांनी अनुभवी शेतकरी वेदांत पवार यांची भेट घेतली. त्यांच्या मार्गदर्शनानंतर त्यांनी उज्जैनमधील एका गावातून विंटर डाउन या जातीची 22,000 रोपे खरेदी केली. यासाठी प्रति रोप 10 रुपये खर्च आला. मात्र, ही रोपे लावताना नापीक जमिनीत बदल करावा लागला. त्यासाठी त्यांनी सुधारित पद्धतीने शेतीची मशागत केली आणि आवश्यक सुधारणा केल्या.
उत्पन्नात दुप्पट वाढ – 60 दिवसांतच फळांचा बहार
कैलास यांनी ठिबक सिंचन आणि मल्चिंग तंत्राचा वापर करून शेतीत सुधारणा केल्या. मल्चिंग तंत्रामुळे तण आणि पाण्याच्या बाष्पीभवनाला अटकाव केला, तर ठिबक सिंचनामुळे अचूक प्रमाणात पाणी मिळाले. सप्टेंबरमध्ये लागवड केलेल्या रोपांना अवघ्या 45-50 दिवसांत फुलं आली आणि 60 दिवसांतच पहिलं उत्पादन सुरू झालं.
प्रत्येक झाडावर सरासरी अर्धा किलो फळं येतात, त्यामुळे उत्पादन प्रचंड होते. एवढेच नव्हे, तर शेतात सीसीटीव्ही कॅमेरे आणि कुंपण बसवून त्यांनी भटक्या प्राण्यांपासून आणि चोरीपासून आपल्या पिकाचं संरक्षण केलं आहे.
नफा दुप्पट – शेतीतून कमावले कोट्यवधी!
स्ट्रॉबेरी शेतीसाठी प्रति एकर 5 लाख रुपये खर्च येतो, मात्र उत्पन्न 11 लाख रुपयांपर्यंत जाते. यामुळे 6 लाख रुपये प्रति एकर नफा मिळतो. अशा प्रकारे 6 एकरमध्ये वार्षिक 36 लाख रुपयांचे उत्पन्न मिळवले जात आहे.
कैलास यांनी पारंपरिक शेतीऐवजी आधुनिक आणि मिश्र शेतीचा स्वीकार केला, ज्यामुळे ते पारंपरिक तोट्यातून बाहेर आले. आता त्यांची गणना यशस्वी तरुण शेतकऱ्यांमध्ये केली जाते.
कैलास पवार यांची ही यशोगाथा नव्या पिढीतील शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी ठरते. पारंपरिक शेतीतील तोट्यांवर मात करून, तंत्रज्ञानाच्या मदतीने शेतीत नवा प्रयोग केला तर भरघोस उत्पन्न मिळवता येते. ही गोष्ट कैलास यांनी सिद्ध केली आहे.
जर तुम्हालाही शेतीमध्ये नवा प्रयोग करायचा असेल, तर योग्य संशोधन, मेहनत आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यास तुम्हीही यशस्वी होऊ शकता. शेती म्हणजे फक्त तोटा नाही, तर योग्य नियोजनाने ती करोडोंचं उत्पन्न देणारी संधीही ठरू शकते!