Mumbai-Pune प्रवास आता 30 मिनिटांनी होणार कमी! नवीन महामार्ग, बोगदे आणि उड्डाणपूल उभारले जाणार.. प्रवासात क्रांती

Elevated Corridor:- मुंबई आणि पुणे ही महाराष्ट्रातील दोन प्रमुख शहरे आहेत आणि दररोज हजारो नागरिक, विद्यार्थी, व्यावसायिक आणि कामगार या दोन्ही शहरांमध्ये प्रवास करतात. औद्योगिक केंद्रे, आयटी हब आणि शैक्षणिक संस्थांमुळे या मार्गावर सतत वर्दळ असते. मात्र, वाढती वाहतूक कोंडी, वाढलेला प्रवासाचा कालावधी आणि अपघातांच्या वाढत्या घटनांमुळे प्रवास करणाऱ्यांसाठी मोठ्या समस्या निर्माण झाल्या आहेत. यावर उपाय म्हणून महाराष्ट्र सरकारने काही महत्त्वाचे पायाभूत सुविधा प्रकल्प हाती घेतले आहेत, जे मुंबई-पुणे प्रवास अधिक जलद आणि सुरक्षित करण्यासाठी निर्णायक ठरणार आहेत.

मुंबई-पुणे एक्सप्रेसवेवरील नवीन एलिव्हेटेड कॉरिडॉर प्रकल्प

मुंबई महानगर प्रदेश विकास प्राधिकरण (MMRDA) ने मुंबई आणि पुणे यांना अधिक चांगल्या प्रकारे जोडण्यासाठी १,१०० कोटी रुपयांच्या एलिव्हेटेड कॉरिडॉर प्रकल्पाला मंजुरी दिली आहे. हा प्रकल्प दोन महत्त्वाचे उड्डाणपूल (Elevated Corridors) तयार करण्याचा आहे, जे वाहतुकीसाठी अधिक वेगवान आणि सुलभ मार्ग उपलब्ध करून देतील.

पहिला एलिव्हेटेड कॉरिडॉर चिरळे ते गव्हाण फाटा (MTHL जोडणी) दरम्यान तयार केला जाणार आहे. हा उड्डाणपूल सुमारे ४.९५८ किमी (५ किमी) लांबीचा असेल आणि तो थेट मुंबई ट्रान्स हार्बर लिंक (MTHL) मार्गाशी जोडला जाणार आहे. यामुळे जेएनपीटी बंदर, नवी मुंबई आणि रायगड जिल्ह्यातील वाहतूक मोठ्या प्रमाणावर सुधारेल.

दुसरा एलिव्हेटेड कॉरिडॉर पळस्पे फाटा ते मुंबई-पुणे एक्सप्रेसवे दरम्यान बांधला जाणार आहे. या मार्गाची लांबी १.७ किमी असून, तो थेट एक्सप्रेसवेपर्यंत वाहतूक जलद आणि सुलभ करेल. या प्रकल्पाच्या माध्यमातून राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक ३४८ (JNPT-पनवेल महामार्ग) आणि मुंबई-पुणे एक्सप्रेसवे अधिक चांगल्या प्रकारे जोडले जातील.

हे दोन्ही एलिव्हेटेड कॉरिडॉर प्रत्येकी ६-लेन असतील, ज्यामुळे मोठ्या प्रमाणावर वाहनांची वाहतूक सहज आणि जलदगतीने होऊ शकणार आहे. या प्रकल्पाचे काम गावर कन्स्ट्रक्शन लिमिटेड या कंपनीकडे सोपवण्यात आले असून, फेब्रुवारी २०२७ पर्यंत हा प्रकल्प पूर्ण होण्याची शक्यता आहे.

लोनावळा घाटातील नवीन बोगदे

मुंबई-पुणे एक्सप्रेसवेवरील सर्वात मोठा अडथळा म्हणजे लोनावळा घाट. या परिसरातील वाहतूक कोंडीमुळे प्रवासाचा वेळ ३० ते ४५ मिनिटांनी वाढतो. ही समस्या सोडवण्यासाठी महाराष्ट्र राज्य रस्ते विकास महामंडळ (MSRDC) लोनावळा परिसरात दोन मोठे बोगदे तयार करत आहे, जे मुंबई-पुणे प्रवासाचा कालावधी मोठ्या प्रमाणावर कमी करतील.

पहिला बोगदा १.७५ किमी लांबीचा असेल, तर दुसरा बोगदा ८.९३ किमी लांबीचा असेल. हे दोन्ही बोगदे २३ मीटर रुंद आणि चार-लेनचे असतील, ज्यामुळे ते जगातील सर्वांत रुंद बोगद्यांपैकी एक ठरणार आहेत. या प्रकल्पामुळे जुन्या NH-४ (म्हणजेच मुंबई-पुणे महामार्ग) वर होणारी वाहतूक कोंडी मोठ्या प्रमाणावर कमी होईल आणि वाहनांना पर्यायी मार्ग उपलब्ध होईल.

या बोगद्यांचे ५०% काम पूर्ण झाले आहे आणि जानेवारी २०२५ पर्यंत ते वाहतुकीसाठी खुले करण्यात येणार आहेत. यामुळे मुंबई आणि पुणे दरम्यान प्रवास करणाऱ्या नागरिकांसाठी हा एक मोठा दिलासा ठरणार आहे.

या प्रकल्पांमुळे होणारे महत्त्वाचे बदल आणि फायदे

प्रवासाचा कालावधी कमी होईल – सध्या मुंबईहून पुण्याला जाताना वाहनचालकांना लोनावळा घाटात वाहतूक कोंडीमुळे अडथळ्यांचा सामना करावा लागतो. नव्या बोगद्यांमुळे हा त्रास पूर्णपणे कमी होईल आणि मुंबई-पुणे प्रवास ३० मिनिटांनी कमी होईल.

वाहतूक अधिक गतीमान आणि सुरक्षित होईल – जड वाहतूक आणि लहान वाहनांसाठी वेगवेगळे मार्ग उपलब्ध झाल्यामुळे वाहतुकीचा वेग वाढेल आणि अपघातांचे प्रमाण कमी होईल.

व्यापारी आणि नोकरदार वर्गाला मोठा फायदा – पुण्यात राहून मुंबईत काम करणाऱ्या किंवा मुंबईत राहून पुण्यात उद्योग करणाऱ्या नागरिकांसाठी हे प्रकल्प अत्यंत महत्त्वाचे ठरणार आहेत. प्रवास वेळ कमी झाल्यामुळे पुण्यात राहूनही मुंबईत जाऊन नोकरी करणे अधिक सोपे होईल.

नवी मुंबई, जेएनपीटी आणि रायगड जिल्ह्याचा औद्योगिक विकास वेगाने होणार – या प्रकल्पांमुळे नवी मुंबई, जेएनपीटी आणि रायगड जिल्ह्याच्या औद्योगिक वाढीस गती मिळेल. नव्या पायाभूत सुविधांमुळे मोठ्या उद्योगसंस्थांना चांगली वाहतूक सुविधा मिळेल, परिणामी रोजगाराच्या नव्या संधी उपलब्ध होतील.

पर्यटन क्षेत्राला चालना मिळणार – लोनावळा, खंडाळा, माथेरान आणि गोवा या पर्यटनस्थळी जाणाऱ्या प्रवाशांसाठी प्रवास अधिक सोयीचा आणि वेगवान होणार आहे.

MMRDA आणि MSRDC च्या अधिकाऱ्यांचे मत

MMRDA चे आयुक्त डॉ. संजय मुखर्जी यांनी सांगितले की, "मुंबई-पुणे एक्सप्रेसवेवरील वाहतूक सुधारण्यासाठी आणि दोन्ही शहरांमधील नागरिकांसाठी अधिक चांगल्या संधी निर्माण करण्यासाठी हे प्रकल्प महत्त्वाचे आहेत. अटल सेतूला (MTHL) थेट एक्सप्रेसवेशी जोडल्यामुळे वाहतूक सुलभ होईल आणि आर्थिक संधी वाढतील."

एकंदरीत पाहता मुंबई आणि पुणे यांच्यातील वाढती वाहतूक कोंडी आणि वाढलेला प्रवासाचा वेळ यामुळे नागरिकांना अनेक अडचणींना सामोरे जावे लागत आहे. सरकारने हाती घेतलेल्या नवीन पायाभूत सुविधा प्रकल्पांमुळे हा प्रवास अधिक वेगवान, सुरक्षित आणि सोयीस्कर होणार आहे. २०२५ मध्ये लोनावळा बोगदे आणि २०२७ मध्ये एलिव्हेटेड कॉरिडॉर पूर्ण झाल्यानंतर, या मार्गावर प्रवास करणाऱ्या लाखो लोकांसाठी मोठा दिलासा मिळणार आहे. यामुळे दोन्ही शहरांमधील औद्योगिक, आर्थिक आणि सामाजिक क्षेत्रात मोठे बदल होणार असून, महाराष्ट्रातील वाहतूक व्यवस्थेत क्रांतिकारी सुधारणा होणार आहे.