Dragon Fruit Farming: फक्त एका वर्षात अडीच लाखांचा नफा! ‘या’ शेतकऱ्याच्या नव्या प्रयोगाने सर्वांना केले थक्क

Farmer Success Story:- पारंपरिक शेतीच्या चौकटीबाहेर जाऊन नाविन्यपूर्ण प्रयोग करणाऱ्या शेतकऱ्यांची संख्या वाढत आहे. सोलापूर जिल्ह्यातील वाफळे गावातील दिगंबर चव्हाण यांनी याचा उत्तम नमुना सादर केला आहे. त्यांनी पारंपरिक पिकांच्या ऐवजी ड्रॅगन फ्रूटच्या शेतीकडे वळण्याचा निर्णय घेतला आणि अवघ्या एका वर्षातच त्यांना अडीच लाख रुपयांचे उत्पन्न मिळाले. त्यांनी जून 2023 मध्ये एका एकरात 200 पोलवर ड्रॅगन फ्रूटची लागवड केली. हा प्रयोग करताना त्यांना सुमारे दीड लाख रुपयांचा खर्च आला, मात्र 2024 च्या जून महिन्यात या शेतीतून त्यांनी उल्लेखनीय नफा मिळवला.

सुरुवातीला केला एका एकरात प्रयोग

ड्रॅगन फ्रूट ही मूळची चीनमध्ये घेतली जाणारी जात असून कमी पाण्यातही चांगले उत्पादन देऊ शकते. ही उष्णकटिबंधीय हवामानात चांगली वाढणारी फळपिके असून कोरडवाहू जमिनीतही यशस्वीरीत्या घेतली जाऊ शकतात. दिगंबर चव्हाण यांनी सुरुवातीला हा प्रयोग फक्त एक एकरात करण्याचा निर्णय घेतला, जेणेकरून या पिकाच्या व्यवस्थापनाचा अनुभव मिळू शकेल. त्यांनी लागवडीसाठी 200 पोल बसवले, कारण ड्रॅगन फ्रूट वेलीसारखे वाढते आणि पोलच्या आधाराने चांगली जोपासना होते. यासाठी सुरुवातीला जमिनीत सेंद्रिय खतांचा वापर करून योग्य प्रकारे मशागत करण्यात आली.

या पिकाला सुरुवातीच्या काळात थोडी अधिक काळजी घ्यावी लागते, मात्र एकदा त्याचा विकास झाल्यानंतर ते दीर्घकाळ उत्पन्न देणारे पीक आहे. लागवडीनंतर वर्षभराच्या आतच त्यांनी पहिल्या टप्प्यात चांगले उत्पन्न मिळवले. व्यापारी थेट त्यांच्या शेतात येऊन फळे खरेदी करू लागले. त्यांनी आपल्या उत्पादनाची विक्री सोलापूर, पुणे, मुंबई आणि कोल्हापूर अशा मोठ्या बाजारपेठांमध्ये केली. या बाजारांमध्ये ड्रॅगन फ्रूटला 100 ते 150 रुपये प्रतिकिलो असा सरासरी दर मिळाला, ज्यामुळे त्यांना अपेक्षेपेक्षा चांगला नफा मिळू शकला.

एकदा लागवडीनंतर दहा ते बारा वर्षांपर्यंत मिळते उत्पादन

ड्रॅगन फ्रूट शेतीचे आणखी एक मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे एकदा लागवड केल्यानंतर त्यातून सलग दहा ते बारा वर्षे उत्पादन मिळते. पारंपरिक पिकांप्रमाणे वारंवार नवीन लागवड करण्याची गरज भासत नाही, त्यामुळे दीर्घकालीन नफा मिळण्याची शक्यता अधिक असते. कमी पाण्यात आणि तुलनेने कमी खर्चात चांगले उत्पन्न देणारे हे पीक असल्याने शेतकऱ्यांना जास्त फायदा होतो.

दिगंबर चव्हाण यांच्या यशस्वी प्रयोगामुळे परिसरातील अनेक शेतकरी त्यांच्या शेताला भेट देत आहेत आणि ड्रॅगन फ्रूट शेतीबद्दल माहिती घेत आहेत. ही शेती करण्यासाठी कोणत्या प्रकारच्या जमिनीची गरज आहे, कोणत्या खतांचा वापर करावा, किती पाणी पुरवठा आवश्यक आहे, हे जाणून घेण्यासाठी अनेक जण त्यांच्या अनुभवाचा आधार घेत आहेत. दिगंबर चव्हाण यांनी शेतकऱ्यांना आवाहन केले आहे की, पारंपरिक शेतीसोबतच नवीन प्रयोग करावेत आणि कमी खर्चात अधिक उत्पादन देणाऱ्या पिकांकडे वळावे. योग्य नियोजन आणि व्यवस्थापन केल्यास ड्रॅगन फ्रूट शेतीतून हमखास उत्पन्न मिळू शकते. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी या नवीन पर्यायाचा विचार करून स्वतःचा शेती व्यवसाय अधिक फायदेशीर बनवावा.