Cotton Market : कापसाचे दर घसरले, खरेदी थांबली ! शेतकऱ्यांना फटका बसणार?

Cotton Market : कापूस खरेदीसाठी वापरण्यात येणारे सॉफ्टवेअर बंद पडल्याने संपूर्ण देशभरातील संकलन केंद्रांवर मोठ्या गोंधळाची परिस्थिती निर्माण झाली आहे. या तांत्रिक बिघाडामुळे कापूस संकलन केंद्रांवर (CCI) आलेल्या वाहनांचे काटे करण्यात आले असून, खरेदी प्रक्रिया ठप्प झाली आहे. शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनाच्या विक्रीसाठी मोठ्या अडचणींना सामोरे जावे लागत आहे.

सीसीआयच्या ऑनलाइन संकेतस्थळामध्ये तांत्रिक समस्या निर्माण झाल्याने कापूस खरेदीसाठी ऑनलाईन रेकॉर्ड तयार करता आलेले नाही. त्यामुळे कापूस संकलन केंद्रांवर आलेला कापूस ऑफ-रेकॉर्ड नोंदवण्यात आला आहे. मात्र, खरेदी अधिकृतपणे पूर्ण झाली नसल्याने हा कापूस एका बाजूला ठेवण्यात आला आहे आणि त्यावर पुढील निर्णय झालेला नाही.

या गोंधळामुळे सीसीआय केंद्रांवरील खरेदी सलग दुसऱ्या दिवशी ठप्प झाली आहे. शेतकऱ्यांकडून कापूस संकलनासाठी त्यांचा स्वयंघोषणापत्र लिहून घेण्यात आले आहे, मात्र खरेदी पावत्या थांबवण्यात आल्या आहेत. त्यामुळे शेतकरी आपल्या कापसाच्या विक्रीबाबत संभ्रमात आहेत.

विशेष म्हणजे, बुधवारी (12 फेब्रुवारी) खासगी कापूस संकलन केंद्रांवर कापसाला 7,200 रुपये प्रति क्विंटल एवढा दर मिळाला. हा दर काही निवडक विक्रेत्यांना मिळाला असला, तरी इतर शेतकऱ्यांना मात्र कापसाच्या दरात मोठी घट अनुभवावी लागली. व्यापाऱ्यांनी फरदडीच्या दरात कापूस खरेदी करून शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान केले आहे.

खासगी व्यापाऱ्यांचा फायदा, शेतकऱ्यांचे नुकसान
सीसीआयच्या खरेदी बंद असल्याचा मोठा फायदा खासगी व्यापारी घेत आहेत. त्यांनी कमी दरात कापूस खरेदी करण्यास सुरुवात केली असून, शेतकऱ्यांची आर्थिक अडचण मोठ्या प्रमाणात वाढली आहे. कापूस खरेदी सॉफ्टवेअर काम करत नसल्यामुळे ऑनलाइन प्रक्रिया अडकली असून, त्यामुळे शेतकऱ्यांना योग्य दर मिळण्यात अडथळा येत आहे.

कापूस परत का केला जाणार?
कापूस खरेदी केंद्रावर आलेला कापूस नियमात बसणारा नसेल, तर तो परत केला जाईल. ऑनलाइन प्रक्रिया सुरू झाल्यानंतर हा कापूस नियमात बसतो की नाही, हे तपासले जाईल.

शेतकऱ्याच्या सातबारा उताऱ्यावर नोंदवलेला कापूस उत्पादन आणि प्रत्यक्षात विक्रीसाठी आणलेला कापूस यामध्ये तफावत असल्यास तो परत केला जाण्याची शक्यता आहे.

आधारकार्ड किंवा नोंदणी प्रक्रियेमध्ये काही अडचण असल्यास, अशा शेतकऱ्यांचा कापूस परत केला जाणार आहे.

कधी सुरू होईल खरेदी?
कापूस खरेदीचे सॉफ्टवेअर एक दिवसात सुरू होईल, अशी अपेक्षा होती. मात्र, सलग दोन दिवसांपासून हे संकेतस्थळ काम करत नसल्याने परिस्थिती आणखीनच गंभीर झाली आहे. त्यामुळे सीसीआयने पुढील आदेश येईपर्यंत कापूस खरेदी प्रक्रिया बंद ठेवण्याचा निर्णय घेतला आहे.

या परिस्थितीमुळे शेतकऱ्यांना प्रतीक्षा करावी लागणार असून, सरकार किंवा सीसीआयकडून यावर लवकरच ठोस निर्णय घेतला जाण्याची अपेक्षा आहे. पुढील काही दिवसांत ही तांत्रिक समस्या सुटली नाही, तर शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान होऊ शकते.