Kaju Nagri: भारताचे सीक्रेट ड्रायफ्रूट मार्केट…1 हजार रुपये किलो असलेला काजू मिळतो 100 रुपये किलो.. कारण वाचून थक्क व्हाल
Cheapest Dryfruit Market: सुक्या मेव्याची मागणी भारतात मोठ्या प्रमाणावर आहे, कारण ते आरोग्यासाठी अत्यंत फायदेशीर आहेत. काजू, बदाम, अक्रोड आणि पिस्ता यांचा उपयोग केवळ स्नॅक्ससाठीच नव्हे तर मिठाई, बेकरी पदार्थ आणि विविध भारतीय खाद्यपदार्थांमध्ये केला जातो. परंतु, गेल्या काही वर्षांत सुक्या मेव्याचे दर प्रचंड वाढले आहेत, त्यामुळे सर्वसामान्यांसाठी त्यांची खरेदी करणे कठीण झाले आहे.
तथापि, भारतात काही असेही ठिकाणे आहेत, जिथे सुकामेवा इतर भागांच्या तुलनेत अत्यंत स्वस्त दरात उपलब्ध होतो. ओडिशा, गोवा, काश्मीर आणि महाराष्ट्रसारख्या काही राज्यांमध्ये घाऊक बाजारातून किंवा थेट शेतकऱ्यांकडून खरेदी केल्यास सुकामेवा कमी किमतीत मिळतो. तसेच, सणासुदीच्या काळात ऑनलाइन स्टोअर्स आणि मोठ्या विक्रेत्यांकडून विशेष सवलती दिल्या जातात, त्यामुळे ग्राहकांना परवडणाऱ्या किमतीत सुकामेवा खरेदी करण्याची संधी मिळते.
झारखंडमधील जामतारा येथे आहे भारतातील सर्वात स्वस्त काजू आणि बदाम बाजार
झारखंडमधील जामतारा हे ठिकाण अनेकदा ऑनलाइन घोटाळ्यांसाठी चर्चेत असते, परंतु या भागाची आणखी एक ओळख आहे, ती म्हणजे स्वस्त आणि उच्च दर्जाच्या सुक्या मेव्याचे उत्पादन व विक्री. जामताराला "काजू शहर" असेही संबोधले जाते, कारण येथे मोठ्या प्रमाणावर काजू उत्पादन होते.
सामान्यतः बाजारात काजू आणि बदाम प्रति किलो ९०० ते १००० रुपयांपर्यंत विकले जातात. मात्र, जामतारामध्ये हेच सुकामेवा केवळ १०० रुपये किलोपेक्षा कमी किमतीत उपलब्ध होतो. या भागातील स्थानिक व्यापारी आणि शेतकरी काजू आणि बदाम मोठ्या प्रमाणात घाऊक विक्रीसाठी तयार करतात, त्यामुळे व्यापारी येथे मोठ्या प्रमाणावर खरेदी करण्यासाठी येतात आणि देशभरात हा माल पाठवतात.
जामतारामध्ये सुकामेवा इतका स्वस्त का आहे?
जामतारामध्ये सुकामेवा स्वस्त असण्याचे मुख्य कारण म्हणजे येथील मोठ्या प्रमाणावर होणारे स्थानिक उत्पादन. या भागात सुमारे ५० एकरहून अधिक जमिनीवर काजूच्या बागा आहेत. झारखंडमधील दुमका जिल्ह्यातही मोठ्या प्रमाणावर काजू लागवड केली जाते. प्रामुख्याने, येथील हवामान आणि मृदा काजू उत्पादनासाठी अनुकूल असल्याने येथे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर होते. परंतु, असे असूनही स्थानिक शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनाचा पुरेसा लाभ मिळत नाही.
शेतकऱ्यांच्या समस्या आणि संभाव्य उपाय
जामतारा आणि परिसरातील शेतकऱ्यांना योग्य बाजारभाव मिळत नाही, कारण अनेक व्यापारी आणि मध्यस्थ त्यांच्याकडून अत्यंत कमी दरात काजू आणि बदाम विकत घेतात. हे व्यापारी त्यानंतर देशाच्या इतर भागांत जास्त दराने विक्री करतात, त्यामुळे खऱ्या उत्पादकांना फारसा फायदा मिळत नाही.
जर सरकार आणि संबंधित संस्था शेतकऱ्यांसाठी योग्य धोरणे आखतील आणि त्यांना थेट बाजारपेठेशी जोडण्यासाठी प्रयत्न करतील, तर शेतकऱ्यांना अधिक चांगला नफा मिळू शकतो. तसेच, जामतारामध्ये ड्रायफ्रूट्ससाठी एक विशेष बाजारपेठ स्थापन केल्यास, येथील शेतकरी आणि व्यापारी अधिक फायदा मिळवू शकतात.
जामतारा: भविष्यातील एक प्रमुख सुकामेवा केंद्र
सध्या जामतारा हा देशातील सुक्या मेव्याच्या घाऊक विक्रीसाठी एक महत्त्वाचे केंद्र बनत आहे. जर येथील शेतकरी थेट ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मद्वारे ग्राहकांशी जोडले गेले आणि मोठ्या शहरांमध्ये थेट वितरण सेवा सुरू केल्या गेल्या, तर जामतारा हा भारतातील सर्वात मोठ्या आणि स्वस्त सुकामेवा केंद्रांपैकी एक होऊ शकते.यामुळे ग्राहकांना परवडणाऱ्या दरात उच्च दर्जाचा सुकामेवा मिळेल, तसेच स्थानिक शेतकऱ्यांनाही अधिक नफा मिळू शकेल.
अशाप्रकारे भारतात सुक्या मेव्याची मागणी मोठ्या प्रमाणावर असूनही, त्यांचे वाढते दर सर्वसामान्य ग्राहकांसाठी अडचण ठरत आहेत. मात्र, जामतारासारख्या ठिकाणी ग्राहकांना स्वस्त आणि उत्तम प्रतीचा सुकामेवा मिळू शकतो. जर योग्य धोरणे आखली गेली आणि शेतकऱ्यांना थेट बाजारपेठेशी जोडले गेले, तर जामतारा हे संपूर्ण देशासाठी एक आदर्श सुकामेवा केंद्र ठरू शकते.