Artificial Intelligence शेतीत क्रांती घडवणार ! शेतकऱ्यांसाठी मोठी घोषणा

Artificial Intelligence: कृषी क्षेत्रात आधुनिक तंत्रज्ञानाचा मोठ्या प्रमाणावर वापर करण्याची प्रक्रिया सुरू झाली आहे. विशेषतः कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) तंत्रज्ञानाचा उपयोग शेतीच्या उत्पादनक्षमतेत वाढ करण्यासाठी करण्यात येणार आहे. पुणे जिल्ह्यातील बारामती तालुक्यात ऊस शेतीमध्ये AI तंत्रज्ञानाचा प्रयोग यशस्वी ठरला असून, या उपक्रमाचे माइक्रोसॉफ्टचे CEO सत्या नडेला यांनी कौतुक केले आहे. यामुळे प्रेरित होत, राज्य सरकार आता कृषी क्षेत्रात AI तंत्रज्ञान लागू करण्याच्या दिशेने मोठे पाऊल उचलत आहे.

उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी घेतला आढावा

राज्याचे उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी कृषी क्षेत्रात उत्पादकता वाढविण्यासाठी आणि उत्पादन खर्च कमी करण्यासाठी कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा वापर करण्याची आवश्यकता अधोरेखित केली आहे. सोमवारी झालेल्या बैठकीत त्यांनी सांगितले की, पीक आरोग्य, मातीतील कार्बन पातळी आणि मातीचे एकूण आरोग्य यासारख्या महत्त्वाच्या घटकांवर AI तंत्रज्ञानाच्या मदतीने सखोल निरीक्षण ठेवता येते. त्यामुळे शेती उत्पादन वाढवण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांच्या समस्या सोडवण्यासाठी AI तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यास मोठा फायदा होऊ शकतो.

शेतीमध्ये AI तंत्रज्ञान का आवश्यक?

अजित पवार यांच्या मते, AI तंत्रज्ञानाने अनेक उद्योगांमध्ये क्रांती घडवली असून, कृषी क्षेत्रालाही या प्रगत तंत्रज्ञानापासून दूर ठेवता कामा नये. हवामान बदल, अवकाळी पाऊस, कीटकांचे हल्ले आणि कुशल मजुरांची कमतरता यांसारख्या आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी AI अत्यंत प्रभावी ठरू शकतो. AI तंत्रज्ञानाच्या मदतीने उत्पादन खर्च कमी करणे आणि एकाच वेळी उत्पादन क्षमता वाढवणे शक्य आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनीविषयी, पिकांच्या आरोग्याविषयी आणि हवामानाच्या अंदाजाविषयी अचूक माहिती मिळू शकते, ज्यामुळे योग्य निर्णय घेणे सोपे होईल.

AI तंत्रज्ञानाच्या मदतीने होणारे फायदे

पीक आरोग्य निरीक्षण: AI च्या मदतीने ड्रोन आणि सेन्सर्सच्या सहाय्याने पिकांच्या आरोग्यावर सतत निरीक्षण ठेवता येते.
मृदा विश्लेषण: मातीतील पोषणतत्त्वे आणि कार्बन पातळी जाणून घेण्यासाठी AI-आधारित उपकरणांचा वापर करता येतो.
विविध हवामान घटकांचा अंदाज: AI तंत्रज्ञान हवामान अंदाज अधिक अचूकपणे देऊ शकते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना योग्य वेळेत पेरणी आणि कापणी करता येईल.
स्मार्ट सिंचन प्रणाली: AI आधारित प्रणालींमुळे पाण्याचा योग्य वापर सुनिश्चित करता येतो, ज्यामुळे शेतीतील पाणी व्यवस्थापन सुधारते.
कीटकनाशक आणि खत व्यवस्थापन: विशिष्ट भागात आवश्यकतेनुसार योग्य प्रमाणात कीटकनाशके आणि खते वापरण्यास मदत मिळते, त्यामुळे उत्पादन खर्च कमी होतो.

सहकार विभागासोबत संयुक्त उपक्रम

आढावा बैठकीदरम्यान, उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी राज्य कृषी विभागाला AI प्रकल्पाची तांत्रिक आणि आर्थिक व्यवहार्यता तपासण्यासाठी सहकार विभागासोबत समन्वय साधण्याचे निर्देश दिले. या बैठकीत राज्याचे कृषी मंत्री माणिकराव कोकाटे, कृषी राज्यमंत्री आशिष जयस्वाल, सहकार राज्यमंत्री पंकज भोयर, तसेच अखिल भारतीय द्राक्ष उत्पादक संघटनेचे अध्यक्ष कैलास पाटील आणि इतर वरिष्ठ अधिकारी उपस्थित होते.

शेतीत एआय तंत्रज्ञानाचा वापर हे भविष्यातील महत्त्वाचे पाऊल

AI तंत्रज्ञान शेतीत यशस्वीपणे लागू केल्यास महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना अनेक फायद्यांचा लाभ मिळू शकतो. अत्याधुनिक कृषी पद्धतींचा अवलंब करून राज्यातील अन्नोत्पादन वाढवणे, शेतकऱ्यांच्या अडचणी सोडवणे आणि शेती अधिक नफ्याची बनवणे हे राज्य सरकारचे उद्दीष्ट आहे. यामुळे भविष्यात महाराष्ट्रातील शेती अधिक आधुनिक आणि तंत्रज्ञानस्नेही होण्याची शक्यता आहे.