Agriculture News: 18 महिने उसाची वाट पाहण्यापेक्षा ‘या’ पिकाने शेतकऱ्यांना दिला जलद पैसा! वाचा सविस्तर

Agriculture News:- शेतकऱ्यांना ऊस शेतीतून मोठ्या प्रमाणावर तोटा सहन करावा लागत असल्याने आणि दर अनिश्चिततेमुळे पारंपरिक शेती सोडून अनेक शेतकरी आता फळबाग लागवडीकडे वळले आहेत. विशेषतः केळी लागवडीने ऊस क्षेत्र मोठ्या प्रमाणावर व्यापले असून, आजच्या घडीला ऊसाच्या सुमारे ४० टक्के क्षेत्र फळबागांनी घेतले आहे. ऊस शेतीला १८ महिने लागतात, मात्र त्याच्या तुलनेत केळी शेती अवघ्या एका वर्षात शेतकऱ्यांच्या हाती चांगला परतावा देत आहे. कमी पाण्यावरही येणारी डाळिंब, पेरू, बोर यांसारखी फळपिके शेतकऱ्यांसाठी अधिक फायदेशीर ठरत आहेत.

शेतकऱ्यांचा फळ पिकांकडे वाढला कल

पूर्वी उजनी धरण आणि भीमा नदीच्या लाभक्षेत्रात मोठ्या प्रमाणावर ऊस शेती केली जात असे. मुबलक पाणीसाठा आणि कालवांमधून मिळणारा पाणीपुरवठा यामुळे ऊस शेती नफा देणारी होती. मात्र, ऊसाच्या दरातील अस्थिरता आणि ऊस कारखानदारांच्या मनमानीमुळे शेतकरी या शेतीतून बाहेर पडत आहेत. विशेषतः केळी शेतीला मागणी वाढली असून, मागील काही काळात डाळिंब व पेरू या पिकांना देखील उत्तम दर मिळाल्याने शेतकऱ्यांचा कल या फळपिकांकडे वाढला आहे.

मोठ्या प्रमाणात कोल्ड स्टोरेजची सुविधा निर्माण झाल्याने फायदा

टेंभुर्णी आणि परिसरात मोठ्या प्रमाणावर कोल्ड स्टोरेज सुविधा निर्माण झाल्याने येथील केळी आता परदेशात निर्यात केली जात आहे. २०११-१२ पासूनच या भागातील केळी परदेशी बाजारात पोहोचू लागली असून, पूर्वी खान्देश आणि जळगाव हे केळी उत्पादनासाठी प्रसिद्ध होते. मात्र, त्या भागातील हवामान आणि मातीच्या परिस्थितीमुळे तिथे निर्यातक्षम केळी उत्पादन शक्य नव्हते. सोलापूर जिल्ह्यातील अनुकूल हवामान आणि अत्याधुनिक पद्धतीने केळी उत्पादन घेतल्याने येथील शेतकरी आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत आपली ओळख निर्माण करू लागले आहेत.

टेंभुर्णी आणि त्याच्या आसपासच्या कंदर, माळशिरस भागात १० हून अधिक केळी कोल्ड स्टोरेज असून, एकूण १७ हजार टन केळी साठवण्याची क्षमता या ठिकाणी उपलब्ध आहे. या कोल्ड स्टोरेजमुळे पश्चिम बंगालमधील मालदा जिल्ह्यातील २० हजारांहून अधिक मजुरांना रोजगार मिळत असून, स्थानिक अर्थव्यवस्थेलाही चालना मिळत आहे. एका कोल्ड स्टोरेजमध्ये किमान १५० टन आणि कमाल ३०० टनांपर्यंत केळी साठवली जाते. येथे साठवलेली केळी दररोज ५ ते ६ कंटेनरच्या माध्यमातून निर्यात केली जाते.

टेंभुर्णी हा महाराष्ट्रातील सर्वात मोठा केळी निर्यात करणारा भाग

सोलापूर जिल्ह्यातील टेंभुर्णी हा महाराष्ट्रातील सर्वात मोठा केळी निर्यात करणारा भाग ठरला आहे. व्यापाऱ्यांकडून खरेदी करण्यात आलेली केळी एक ते तीन महिने कोल्ड स्टोरेजमध्ये ठेवली जाते, त्यामुळे शेतकऱ्यांना योग्य वेळी विक्री करण्याची संधी मिळते आणि त्याचा आर्थिक फायदा होतो. या व्यवसायात ३५० ते ४०० व्यापारी कार्यरत असून, त्यांच्याकडून घेतलेली केळी प्रक्रिया करून निर्यात केली जाते. शासकीय मदतीने प्रत्येक कोल्ड स्टोरेजमध्ये पॅक हाऊस सुविधा दिली गेल्याने लहान शेतकऱ्यांनाही याचा मोठा फायदा होत आहे.

ऊस शेतीच्या तुलनेत केळी आणि इतर फळपिके अधिक फायदेशीर ठरत असल्याने शेतकरी आता शेतीत विविधता आणत आहेत. ऊस उत्पादनाच्या तुलनेत कमी कालावधीत जास्त उत्पन्न मिळवता येत असल्याने शेतकऱ्यांचा कल मोठ्या प्रमाणावर फळबाग लागवडीकडे वळला आहे. कोल्ड स्टोरेज, निर्यात सुविधा आणि वाढती मागणी यामुळे भविष्यातही हे पीक शेतकऱ्यांसाठी अधिक फायद्याचे ठरू शकते.