Agri Business Idea: फक्त १ लाखाची गुंतवणूक करा आणि ६ महिन्यात ७.५ लाखांचा नफा मिळवा
Agri Business Idea:- आजच्या वाढत्या महागाईच्या काळात केवळ नोकरीच्या माध्यमातून घरखर्च भागवणे कठीण झाले आहे. अशा परिस्थितीत, अनेक जण अतिरिक्त उत्पन्न मिळवण्यासाठी व्यवसाय सुरू करण्याचा विचार करत आहेत. बाजारात विविध प्रकारचे व्यवसाय उपलब्ध असून, त्यापैकी मत्स्यपालन (Fish Farming) हा व्यवसाय कमी भांडवलात सुरू करता येतो आणि अल्पावधीत चांगला नफा मिळवून देतो. या व्यवसायाला सरकारकडून आर्थिक सहाय्य आणि अनुदानदेखील मिळते. विशेषतः ग्रामीण भागात राहणाऱ्या लोकांसाठी हा व्यवसाय अधिक फायदेशीर ठरतो.
मत्स्यपालन व्यवसायाची वाढती मागणी आणि संधी
भारतामध्ये माशांची मागणी वर्षभर असते. लोकांना अन्न म्हणून मासे खाण्याची आवड असल्यामुळे आणि सजावटीसाठी रंगीबेरंगी माशांची मागणी वाढत असल्यामुळे मत्स्यपालन व्यवसायात मोठ्या प्रमाणावर संधी उपलब्ध आहेत. विविध प्रकारच्या माशांमध्ये ग्रास कार्प, रोहू, कतला, तिलापिया आणि गोल्ड फिश यांना बाजारात अधिक मागणी असते. मासे फक्त अन्न म्हणूनच नव्हे तर फिश स्पा आणि एक्वेरियमसाठीही विकले जातात, त्यामुळे हा व्यवसाय अधिक फायदेशीर ठरतो.
मत्स्यपालन कसे सुरू करावे?
मत्स्यपालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तलाव तयार करणे. तलावासाठी योग्य जागेची निवड करणे आवश्यक आहे. तलावाची जागा सपाट असावी आणि ती घराजवळ असेल तर माशांची निगा राखणे सोपे जाते. तलावाच्या आकाराची लांबी त्याच्या रुंदीच्या ३ पट असावी, म्हणजेच लांबी आणि रुंदीचे प्रमाण ३:१ असावे. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही ६०×६० फूट आकाराचा तलाव बनवला, तर तो मत्स्यपालनासाठी योग्य ठरतो.
मत्स्यपालन दोन प्रकारे करता येते
साध्या तलावात मत्स्यपालन: मोकळ्या जमिनीवर तलाव तयार करून त्यात मासे सोडले जातात.
बायोफ्लॉक तंत्रज्ञान: यात सिमेंट किंवा प्लास्टिकपासून बनवलेल्या टाक्यांमध्ये मासे पाळले जातात. यात बायोफ्लॉक नावाच्या सूक्ष्मजीवांचा वापर केला जातो, जे माशांच्या मलमूत्राचे प्रथिनांमध्ये रूपांतर करतात. त्यामुळे माशांचे पोषण होते आणि ते वेगाने वाढतात.
मत्स्यपालनासाठी होणारा खर्च
मत्स्यपालन व्यवसायासाठी सुरुवातीला काही प्रमाणात गुंतवणूक करावी लागते. तलाव खोदणे, मासे विकत घेणे आणि त्यांचा आहार यासाठी प्राथमिक खर्च होतो. साधारणतः ६०×६० फूट आकाराच्या तलावात ग्रास कार्प माशांचे संगोपन करताना तुम्हाला अंदाजे १ लाख ते १.५ लाख रुपये खर्च करावे लागतात. या खर्चात माशांचे खाद्य, पाण्याचे व्यवस्थापन आणि देखभाल यांचा समावेश होतो.
सरकारी योजना आणि आर्थिक सहाय्य
मत्स्यपालन व्यवसाय प्रोत्साहनासाठी भारत सरकार विविध योजना राबवत असते. प्रधानमंत्री मत्स्य संपदा योजना (PMMSY) अंतर्गत शेतकऱ्यांना ४०% ते ६०% अनुदान आणि ७ लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज उपलब्ध आहे.
जर तुम्हालाही मत्स्यपालन व्यवसायासाठी आर्थिक सहाय्य हवे असेल, तर तुम्ही pmmsy.dof.gov.in या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन अर्ज करू शकता. या योजनेंतर्गत तलाव बांधणी, बायोफ्लॉक तंत्रज्ञान, माशांचे आहार व्यवस्थापन आणि विक्रीसाठी आर्थिक मदत दिली जाते.
मत्स्यपालनातून होणारा नफा
मत्स्यपालन व्यवसायात योग्य व्यवस्थापन केल्यास कमी कालावधीत मोठा नफा मिळतो. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही ६०×६० फूट तलावात ५,००० मासे पाळले, तर ६-७ महिन्यांत माशांचे वजन १ किलो किंवा त्याहून अधिक होईल.
सध्या बाजारात १ किलो माशाची किंमत १५० रुपये आहे. यानुसार,
५००० माशे × १५० रुपये = ७,५०,००० रुपये
यातील देखभाल आणि आहाराचा खर्च साधारणतः २ लाख रुपये धरला, तरीही तुम्हाला ५.५ लाख रुपये नफा मिळतो.
मत्स्यपालन व्यवसायाचे फायदे
उत्कृष्ट नफा: कमी वेळेत आणि कमी गुंतवणुकीत मोठे उत्पन्न मिळते.
सरकारी मदत: अनुदान आणि कर्जाच्या माध्यमातून आर्थिक सहाय्य उपलब्ध.
स्थिर मागणी: माशांना वर्षभर मागणी असल्यामुळे विक्रीची चिंता राहत नाही.
अल्प जागेत व्यवसाय: मोठ्या जमिनीशिवाय बायोफ्लॉक तंत्रज्ञानाद्वारे लहान जागेतही व्यवसाय सुरू करता येतो.
नव्या संधी: अन्न, औषध, सजावट यासाठी विविध प्रकारचे मासे विकता येतात.
अशाप्रकारे मत्स्यपालन हा व्यवसाय कमी गुंतवणुकीत सुरू करता येतो आणि योग्य नियोजन व व्यवस्थापन केल्यास ६ महिन्यांत लाखो रुपयांचा नफा मिळवून देतो. सरकारच्या सहाय्याने हा व्यवसाय अधिक सोपा व फायदेशीर झाला आहे. जर तुम्हाला अतिरिक्त उत्पन्न हवे असेल, तर मत्स्यपालन व्यवसाय तुमच्यासाठी एक उत्तम पर्याय ठरू शकतो.